De hypotheek, een schuld, en dat soort dingen kostten in verhouding minder euro’s. Daarentegen zijn ziektekosten, elektriciteit, mede onder druk van de invoering van de euro weer fors gestegen. En dan praten we nog niet eens over de prijsopdrijving waaraan met name de horeca, en wie weet wie nog allemaal meer, zich heeft schuldig gemaakt.

De export profiteerde aanvankelijk, juist vanwege de goedkope gulden. Maar inmiddels hebben we te maken met een toenemende inflatie, ook al is die met dik twee procent nog niet verontrustend. De werkloosheid is toegenomen, de economie stagneert.

GEVOLG

1999. De economie die ‘boomde’. Sinds 2002 is het allemaal een flink stuk minder. Is dat alles een gevolg van de euro? “Die relatie mogen we absoluut niet leggen”, verzekert minister Zalm, en hij wordt daarin bijgestaan door iedereen die ook maar een beetje verantwoordelijkheid draagt. De euro? Conclusies kunnen, mogen we niet trekken. Experts beklemtonen steeds weer dat zij de oorzaken daarvoor nog eens nauwkeurig dienen te bestuderen. Internationale marktontwikkelingen, de dure olie, Irak hebben ook zij nu eenmaal niet in de hand.

Die experts, veronderstelt de leek, houden zich vanzelfsprekend allang bezig met de vraag waarom een land als Engeland het zo goed doet in verhouding met nogal wat eurolanden. Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland presteren duidelijk minder. En in hun analyses nemen zij vanzelfsprekend mee dat Engeland niet meedoet met de euro, maar wel een economische groei kent die al meer dan een decennium aanhoudt, terwijl de werkloosheid wel heel gunstig afsteekt met nog geen vijf procent van de beroepsbevolking tegen ruim tien in zowel

Duitsland als Frankrijk. Natuurlijk, Engeland kwam van diep onder, was al sinds de jaren tachtig aan het saneren, en zelfs blijft het altijd mogelijk dat de Britten zich alsnog aansluiten bij de eurolanden, op een daartoe uitgekozen moment. Maar, zoveel staat vast, dan moeten de omstandigheden toch wel drastisch veranderen. Ben werkelijk zeer nieuwsgierig naar de conclusies, hoewel het overduidelijk is, een feit, een gegeven, al honderdmaal gezegd, geschreven. Nee, met de euro heeft het niets van doen. Ook zullen de experts, verdedigers van de euro, er nogmaals op wijzen dat het allemaal nog veel slechter had kunnen gaan, als wij niet zo verstandig waren geweest om met de euro mee te gaan.

Wie weet? Maar zal dat soort redeneringen de leek, de Nederlandse burger, in 2005 nog kunnen overtuigen van de juistheid van het eurobesluit? Zoveel is zeker, de twijfel neemt toe. “Zinloos. Het is verleden, terugkijken is misplaatste nostalgie”, staat in de Volkskrant. Vertrouwen moet. Zonder kunnen we niet verder. Toch rest de prangende vraag of dezelfde burger, economische leek die hij is, er wel zo verstandig aan doet, de verdedigers van de euro op hun woord te geloven, als die ons met steeds weer de prachtigste, niet tegen te spreken argumenten, voorspiegelen de toekomst te kunnen voorspellen.

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN © 2005 GJ RITMEESTER