Archief van de rubriek Mening van de Week uit 2012-2013

Verplaatst: Remco Campert: ‘Naderend einde’ (2 reacties)

Schurkenstatus dreigt voor Israёl

23 december 2013
In de Verenigde Staten was het groot nieuws, het besluit van de American Studies Associaton (ASA) tot een boycot van de Israёlische universiteiten vanwege de politiek in de Palestijnse gebieden. Het Nederlandse waterbedrijf Vitens zegde de samenwerking op met de Israёlische partner omdat die Palestijns water zou oppompen. Eerder waren er al acties van de supermarkten betreffende de etikettering van producten waarom Eurocommissaris Ashton heeft gevraagd.

Zomaar drie berichten. Maar wel berichten die duiden op het imago-probleem van de staat, Israёl. Je proeft het, je voelt het, hoewel het idee overheerst dat de zwijgende meerderheid zich niet aan een mening wil branden. Intussen drijven critici Israёl de hoek van schurkenstaat in. Met name de vergelijkingen met de apartheidsstaat die Zuid-Afrika nog niet zo lang geleden was, zijn legio. Waarbij de Palestijnen en de Arabische inwoners van Israёl al gauw de plaats innemen van de zwarte Zuid-Afrikanen. ‘Jidar al-fasl al-unsuri’ ofwel, de Apartheidsmuur noemen de Palestijnen het hek dat Israёl heeft geplaatst op de Westelijke Jordaanoever.

Om het predicaat schurkenstaat te verwerven, moet er wel iets gebeuren. Enge dictaturen staan op de lijst. Het Libiё van Gaddafi, het Irak van Saddam Hoesein waren voorbeelden. Noord-Korea en Iran staan erop. Toch lijken idealisten als oud-premier Van Agt, oud-minister van buitenlandse zaken Van den Broek en het SP-kamerlid Harry van Bommel een eind op weg. Zij hameren op de rechtmatigheid van de Palestijnse eisen en de verdorvenheid van het Israёlische beleid, met als stenen des aanstoots: de nederzettingenpolitiek, de vluchtelingenproblematiek, het Hek en de status van Jeruzalem. De geschiedenis is hun argument. De joden hebben de Palestijnen op gewelddadige wijze verdreven. “Het beroofde land”, schreef Van Bommels partijgenote Anja Meulenbelt.

Twee weken geleden bezocht een Nederlandse delegatie Israёl en de Palestijnse gebieden. Er was enige onenigheid over de levering van een containerscanner. Ach, in de jaren 1960, 1970 en 1980 was Nederland de grootste vriend, de trouwste, loyale bondgenoot van de joodse staat. Dertig jaar later is het een kritische vrind, op zijn best. Een vriendschap waarvoor minister van buitenlandse zaken, Timmermans, model staat en die in lijn is met het beleid van de Europese Unie.

De situatie in het Midden-Oosten kan nog zo tumultueus zijn, velen zien de parlementaire democratie Israёl als de boosdoener, obstakel nr. 1 voor de wereldvrede. De misstanden in de Palestijnse gebieden op de Westelijke Jordaanoever en de Gazastrook waar de Hamas heerst, zijn het directe gevolg van de onderdrukking.

De druk neemt toe. Israёlische politici en diplomaten vrezen sinds de Gaza-oorlog van 2009 vervolging in Belgiё dat eerder al oud-premier Sharon aanklaagde voor oorlogsmisdaden. Sharon zou christelijke Libanese strijders niets in de weg hebben gelegd toen die in 1982 huishielden in Palestijnse vluchtelingenkampen Sabra en Shatila, waarbij zeker 800 mensen omkwamen.
Op 29 november 2012 verkreeg de Palestijnse Autoriteit van president Abbas de status van waarnemend niet-lid.

In de Verenigde Staten en West-Europa zijn moslims ook kiezers. Er zijn hoogleraren, journalisten bij die net als de sympathisanten van de joodse staat het grotere publiek weten te bereiken. De ASA-boycotactie kan wel eens de eerste van een rij zijn.

Mede dankzij de joodse lobby en conservatief christelijke groeperingen kan Israёl rekenen op de Verenigde Staten. Misschien is er in Europa nog wel een meerderheid. Tegelijk is het de militair sterkste staat van het Midden-Oosten. Ook floreert de economie. Zoveel begrijpen de Arabieren wel, als de joodse staat in doodsnood verkeert, zal het naar de uiterste middelen grijpen.

Kerstmis 2013. Israёl bestaat 65 jaar en 7 maanden. Een aaneenschakeling van oorlogen, conflicten, opstanden en aanslagen heeft het land achter de rug. Sinds augustus praten Israёl en de Palestijnen over vrede, met de Verenigde Staten als scheidsrechter. Het vredesoverleg is in mei 2014 afgerond, heeft de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Kerry, tenminste beloofd. Geen mens die daarin gelooft. Het zou al een wonder zijn als de Palestijnen de staat Israёl erkennen. Want ook dat is nog altijd niet gebeurd.

De besluiten zijn al genomen

15 december 2013
Ook al kan een senator zomaar een spaak in het wiel steken, tot nu toe heeft het kabinet Rutte II standgehouden. Met kunst en vliegwerk weliswaar, zijn VVD en PvdA er op cruciale punten in geslaagd genoeg partijen over de streep te trekken. Het nieuwe jaar moet dus haalbaar zijn.

Inmiddels duiden de meest recente resultaten erop dat de bodem van de economische crisis bereikt is. Op een half tot één procent economische groei kan Nederland het komende jaar rekenen. Politici zouden geen politici zijn als zij de ommekeer niet claimen. De crisis en het uitblijven van herstel wijten zij als vanzelfsprekend aan de omstandigheden waarop zij geen greep hebben. Het geringste lichtstraaltje zien zij als bewijs van het enig juiste beleid.

Inmiddels, vinden de hervormingen hun weg. Traag, met horten stoten. De overheid stoot af. De participatiesamenleving neemt de plaats in van de verzorgingsstaat. Het land moet richting Amerika Duitsland op, naar een kleinere overheid en meer marktwerking. De praktijk wijst uit: naar een groter verschil tussen rijk en arm.

Nobelprijswinnaar Paul Krugman schrijft er elke week over in The New York Times, en dan heeft hij niet louter de Verenigde Staten op het oog. “De rijken hebben de macht. En zij zijn geobsedeerd om in een tijd van crisis te hameren op terugdringing van het begrotingstekort, te bezuinigen op sociale voorzieningen en lagere belastingen”.

Krugman mag gelijk hebben. Voor wie het vergeten is, de politieke crisis is tenminste zo zwaarwegend. De politici die geloven dat het economische herstel, hoe licht ook, de oplossing van hun problemen betekent, kunnen wel een van een koude kermis thuiskomen. In elk geval blijven de politieke ontwikkelingen zorgwekkend.

Volgend jaar vinden gemeenteraads- en verkiezingen voor het Europese Parlement plaats. Opnieuw kan de belangstelling wel eens tegenvallen. Immers, anno 2013 zijn gemeenten uitvoeringsinstanties van Den Haag. De besluiten zijn al genomen. En Den Haag loopt weer aan de leiband van Brussel. Tegelijk is het democratische tekort van de Europese Unie springlevend. Nederland heeft 26 afgevaardigden in het Europese Parlement dat 751 afgevaardigden van 28 lidstaten moet tellen. Wie kent hen? Wat doen ze?

De politieke partijen zullen volgend jaar groots uitpakken. De media voegen zich naar hen. Maar groot kan de verbazing niet zijn als de Nederlandse kiezers bij de verkiezingen van 2014 massaal verstek laten gaan of hun stemmen op de verkeerde partijen uitbrengen.

Zeker, Nederland is nog altijd een democratie. Kiezers kunnen stemmen op partijen die hun belangen, c.q. ideeёn het best behartigen. “Ja maar”, is de kritiek, “de partijen zien verkiezingsbeloften als vodjes papier. Meer niet”. Daar staat dan weer tegenover dat nog geen drie procent van de kiesgerechtigden lid is van een politieke partij. Het overgrote merendeel houdt zich afzijdig. Wordt pas actief als het directe belang geraakt wordt.

De vraag rest , waarom kiezers niet massaal de politiek op zoeken, onder druk zetten? Vergaderingen bijwonen? Politieke besluitvorming direct beïnvloeden? Zich zo te organiseren dat de politiek niet om hen heen kan?

Hans Wijers komt te makkelijk weg

9 december 2013
“Ophouden met die regelgeving voor de banken. Geef de mensen in die sector het vertrouwen. Want dat verdienen ze. En nee, mevrouw. De overheid bezuinigt niet. Dat moet allemaal nog gebeuren. Kijk de cijfers erop na, de overheid groeit alleen maar”.

Aldus dr. Hans Wijers in gesprek met Marcia Luyten van het opinieprogramma Buitenhof. Hans Wijers is prominent D66-lid, oud-minister van economische zaken, oud-CEO van Akzo Nobel, voorzitter van de Raad van Commissarissen van Ajax, commissaris van Shell en Heineken. Voor de partij van Alexander Pechtold is hij nog altijd de beste premier die Nederland nooit gehad heeft.

Hoe het zij, als man van de praktijk en de theorie weet dr. Wijers hoe de economie werkt. Zo promoveerde hij op een onderzoek naar de industriepolitiek. Was minister van Paars I dat in de jaren negentig meedreef op het geloof in het ongebreidelde economisch liberalisme. Maar de politiek beviel hem niet.

Inmiddels is hij alweer anderhalf jaar weg bij Akzo Nobel. Toch staat hij nog altijd tweede op de Volkskrantlijst van invloedrijke Nederlanders. Het was dan ook geen toeval dat het kabinet hem aanstelde als voorzitter van het Nationaal Comité Inhuldiging. Natuurlijk was hij een van de ondernemers in wier ziel de bekroonde televisiemaker Coen Verbraak trachtte te kijken. Of het Verbraak gelukt is, mag betwijfeld worden.

Marcia Luyten vroeg evenmin echt door. Wel markeerde haar gesprekspartner in die twintig minuten Buitenhoftijd zijn positie: “Dit land is vooral afhankelijk van de export, van de wereldhandel dus. VVD en CDA verzuimden de noodzakelijke hervormingen door te voeren in de periode van economische bloei. Nu moet het toch gebeuren, en dat kost pijn. Maar het kan niet anders”.

Daar sprak een man van gezag. Tweeёnzestig is hij pas. Weet waarover hij het heeft, neemt daarbij zijn kennis en ervaring mee. “Het kapitalistische marktmodel is het minst slechte systeem. Je moet alleen de tekortkomingen opheffen”, zei hij twee jaar geleden in een interview met de Volkskrant waarin hij zich ook uitsprak voor de uitkering van bonussen, mits onder de juiste voorwaarden. Als CEO was hij in zijn laatste jaar trouwens goed voor vier miljoen euro per jaar, om nog eens 1,3 miljoen te incasseren als vertrekpremie.

Als D66-lid zal dr. Hans Wijers zal een overtuigd voorstander zijn van een verdergaande integratie van Europa. Misschien wel van een federatie. Hij is getrouwd, vader van twee kinderen. Maar wat weten we verder van de man? “Mijn privéleven gaat niemand iets aan”, hoor je hem denken.

Toch een voorzichtige poging. Maar dr. Hans Wijers is ongetwijfeld een sociaal vaardig man. Niet iemand die op school is gepest. Geen omhooggevallen blaaskaak die zich waar moet maken of een korpsbal die alleen de taal van het old boy’s network verstaat. Hij spreekt ook die van de gewone man. Van de straat, want hij begrijpt dat de topman van Ajax vrij baan moet geven aan Johan Cruyff.

Al met al lijkt het geen boude conclusie dat Hans Wijers behept is met het ongrijpbare dat de leek natuurlijk gezag kan noemen. De vraag is, of zelfs zo iemand ontkomt aan de cocon waarin de gegoede succesvolle geslaagde Nederland zich al gauw bevindt? Waarom anders betoont hij een soort van mededogen met de arme bankiers die onverdiend op het schuldenbankje van de crisis zitten? “Iedereen is schuldig. Iedereen heeft meegedaan”, is de boodschap. “Dus hebben de bankiers genoeg geleden”.

De gesprekken met Coen Verbraak en Marcia Luyten bevredigden niet. Smaakten wel naar meer. Wat zou het mooi zijn als een man met het statuur van dr. Hans Wijers in het strijdperk met iemand die tegen hem is opgewassen. Een debat met de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Paul Krugman, aanhanger van Keynes, bijvoorbeeld. Of, als Krugman niet kan, lijkt de Rotterdamse hoogleraar prof. dr. Bas Jacobs een uitstekend alternatief.

De krant, de televisie zouden die uitdaging moeten oppakken. Wellicht overtuigt Wijers. Misschien niet. Blijft het debat onbeslist. In elk geval komt dr. Hans Wijers nu te gemakkelijk weg.

DUITSLAND OF MERKEL IS DE KEUZE

2 december 2013
Zwarte Piet blijft de gemoederen bezighouden. Volksheld Gordon, gesteund door zijn werkgever RTL Nederland, kan Chinese Nederlanders te grazen nemen, en vervolgens beweren dat het land over zich heen laat lopen door mensen met een andere etnische achtergrond. Een student politicologie laat Freek de Jonge — Freek de Jonge wie? — met stomheid geslagen achter bij Pauw en Witteman. Als zou de Nederlandse student slachtoffer zijn van linkse indoctrinatie.

De sociale media raken overvol. Kwaliteitskranten en nieuwsrubrieken bemoeien zich ermee. Gelukkig zijn er nog genoeg verstandige Nederlanders die zich niet gek laten maken door onzinbeweringen en waarheden waarvan miljoenen niet willen weten. Dus zal het allemaal wel weer overwaaien, en mag Nederland over enkele weken een nieuw dieptepunt beleven.

Alsof er geen serieuzere vragen zijn. Neem de kwestie die de Volkskrantcolumnist Arnon Grunberg in zijn voetnoot van maandag 2 december aansnijdt. De auteur stelt dat Nederland beter af is als deelstaat van Duitsland, en constateert: “De facto is het trouwens al het geval. Nu de jure nog. Daarom méér Merkel, minder Rutte”.

Natuurlijk is de Voetnoot ironie. Aanleiding tot het schrijven ervan was premier Ruttes kritiek op het Duitse tolplan voor de buitenlandse automobilist. Niettemin snijdt Grunberg in exact acht zinnen een kwestie aan, van wezensbelang. Politieke partijen en commentatoren zouden ermee bezig moeten zijn. Veel verder dan Nieuwsuur komt de kwestie voorlopig niet, als het daar al ter sprake komt. Waarmee duidelijk is dat de columnist verworden is tot een onschadelijk fenomeen. Arnon Grunberg houdt de lezer een spiegel voor. Is scherp. Zet tot nadenken. Geen lezer die zich erover opwindt.

Toch kan de Duitse deelstaatvraag sneller dan gedacht opspelen. Grunberg trekt zijn conclusie te snel. Immers, de premier die ook VVD-leider is, heeft zich altijd al gericht de oosterburen. Vers in de herinnering ligt het gedoogkabinet VVD/CDA/PVV, waarvan minister De Jager van financiën ten strijde trok tegen de schuldenlanden, Griekenland, Portugal en later Spanje. Verweet hen onverantwoordelijk gedrag in naam van een coalitie die zich garant had gesteld voor een aflossingsvrije hypotheekrente-aftrek.

De steun van Nederland reikte verder. De VVD zal begrepen hebben waaraan Duitsland zijn succes te danken had, namelijk aan de sociale hervormingen, de ondernemersvriendelijke maatregelen en het ontbreken van het minimumloon. Natuurlijk richtte de partij van premier Rutte zich primair op het Amerikaanse model. Maar daarin zit enigszins de klad in, sinds het begin van de crisis. Paul Krugman’s Keynes heeft net iets te veel succes en het enorme verschil tussen rijk en arm is een te groot obstakel. Niet dat het verschil in het succesvolle Duitsland veel kleiner is, de kiezers zijn zich daarvan minder bewust.

D66 is de grote aanjager van hervormingen in Duitse zin. Het CDA was al over de streep. De PvdA vaart als burgemeester in oorlogstijd mee op de liberale trein in de hoop dat ook zij wint bij een terugkeer van de economische groei. Waarmee de ironie van de geschiedenis weer eens bewaarheid wordt: De bij uitstek pro-Europese partijen voeren een beleid dat Nederland steeds verder in de armen van Duitsland drijft. Vermoedelijk wil Gordon er niet van horen, maar de keuze die de kiezer op 22 mei volgend jaar bij de Europese verkiezingen heeft, is die tussen Duitsland of Merkel.

JSF zal een peulenschilletje zijn

25 november 2013

Het was zo’n mooi land. Toen de staatsrechtgeleerden ervan uitgingen dat de overheid haar grenzen moet kennen. Banken er waren voor hun cliёnten. Politieke partijen ergens voor stonden. De politie de beste vriend van de burger wilde zijn. De Hollandse voetbalschool triomfen vierde. Een zwerver in geen velden of wegen te bekennen was. Rijk en arm door elkaar heen liep. Europa geld opbracht. Wij Nederlanders, ons veilig voelden onder de Amerikaanse paraplu.

Ach, nostalgie. Ook toen was er een gevestigde elite die meende dat de macht haar toebehoort. Regeerde het old boys network, misschien wel meer dan nu. Waren hypocrisie, opportunisme en eigenbelang menselijke trekken. Was er na een periode van ongekende welvaart een serieuze economische crisis . Daalden de huizenprijzen. Blokkeerde de ontwikkeling van Europa in democratische zin. Verloor de Hollandse school van Duitsland. Wat waren we bang voor kruisraketten.

Vorige week schreef De Krant met een Mening over het spook dat de democratie de verkeerde kant opduwt. Feit is dat het pact Wilders/Le Pen nauwelijks PVV-stemmers (www.peil.nl) afschrikt. Blijkbaar hebben die geen moeite met de paradox. Waarbij Wilders naar buiten toe opteert voor het vertrouwde, democratische Nederland, maar tegelijk samenwerking zoekt met extreemrechtse partijen die net als hij zweren bij éénhoofdig leiderschap.

Het land blijft vreemd bezig. De VVD-fractieleider in het Europese Parlement, Hans van Baalen, gaf bij WNL op Zondag een treffend voorbeeld. Geconfronteerd met de vraag waarvoor zijn partij kiezen moet als het om Europa gaat: federalisme of nationalisme? is het antwoord: “De vrije markt. De handel”.

Alsof juist die beperkte opvatting geen relatie heeft met de Europese crisis. Immers, de politieke verlamming is het meest in het ooglopende kenmerk. De euro is vooral een probleem omdat hij niet is ingebed in een politieke structuur, met als resultaat de afkalving van het draagvlak onder de bevolking. Blijkbaar wil Van Baalen de burgers wijsmaken dat de vrije markt op Europese schaal geen gevolgen heeft voor de soevereiniteit van de lidstaten. Wil hij Europa overlaten aan de technocraten en ministerraden.

“Nederland komt weer op stoom. Ik voel het. Vreselijk goed nieuws”, refereerde premier Rutte op het VVD-congres aan de groei van economie met 0,1 procent in het laatste kwartaal van 2013. Waarmee zoveel duidelijk wordt: De VVD heeft zich de woorden van de voormalige Amerikaanse president Bill Clinton eigengemaakt: “It’s the economy, stupid”.

De VVD is wel de grootste partij van het land. Is niet blind voor de internationale ontwikkelingen bij. Ook Van Baalen vraagt zich af wat de precieze betekenis is van de toenadering tussen de Verenigde Staten en Iran. Van het feit dat het Rusland van Poetin opnieuw een partner is voor president Obama, waar Frankrijk in eerste instantie had afgehaakt.

Rusland. Nederland heeft onlangs ervaren waartoe Poetin in staat is om zijn wil door te drukken. Het is geen toeval dat de onderhandelingen tussen de Europese Unie en Oekraïne zijn vastgelopen. Er lopen gasleidingen. Zoveel is zeker, met Rusland krijgt Europa nog genoeg te stellen. Even duidelijk ia dat de lasten van een wereldmacht de Verenigde Staten steeds zwaarder vallen.

De VVD kan bezweren wat zij wil. De kosten van de JSF zullen een peulenschilletje blijken voor wat Nederland nog wacht. De vorming van een Europese defensiemacht lijkt onafwendbaar. Een krachtig Europees buitenlands beleid hoort erbij. De vraag is dan ook niet of Europa de soevereiniteit van de lidstaat aantast. De vraag, voor de toekomst van ons land van levensbelang, is, of Europa democratisch wordt. Of niet.

ER WAART EEN SPOOK DOOR HET LAND

17 november 2013

Hoe lang hebben we nog? Hoe kunnen we ons verdedigen tegen het witte gevaar dat zich in ons nestelt. Want er waart een spook door Nederland. Het komt van alle kanten op ons af, kruipt in de nachtelijke uren door de sleutelgaten, door de muren en het plafond, de hoofden in, op zoek naar het democratische gedachtegoed.

In het journalistieke platform, De Correspondent, schrijft hoofdredacteur Rob Wijnberg al een In Memoriam voor de democratie die leefde van 300 voor Christus tot 2013 na Christus.

Het zàl, al is het maar omdat je de democratie zo verschillend kunt invullen. Intussen is het crisis. Misschien is het begrijpelijk dat daarmee de kritiek toeneemt op het instituut, verantwoordelijk voor de bestrijding van die crisis, te weten, het politieke model, de parlementaire democratie.

Nu richt De Correspondent zich op de hoger opgeleide Nederlander. Wijnbergs In Memoriam is vanzelfsprekend een uitvergroting. Hij geeft wel een aantal serieuze argumenten.

In hoeverre het stuk de opvatting vertegenwoordigt van het hoger opgeleide segment zou Maurice de Hond kunnen uitzoeken. Feit is dat anno 2013, niet iedereen doordrongen is van de houdbaarheid van de parlementaire democratie. Sommigen vinden dat de politici hun oren te veel laten hangen naar de vox populi. Verkiezingen een te zware stempel drukken op de besluitvaardigheid.

Anderen willen het bestuur toevertrouwen aan technocraten en experts. Al met al beklijft een gevoel dat kritiek niet ophoudt bij het bestuursmodel.

Kritiek op de parlementaire democratie komt niet uit nationaal-populistische kring, zoals emeritus hoogleraar, dr. Meindert Fennema extreemrechts zo mooi aanduidt. Geert Wilders’ PVV sloot vorige week een anti-Europees bondgenootschap met Marine Le Pen, de leider van het Franse Front National. Beiden zweren juist bij de democratie als principe.

Cynici vatten de logica van die houding, al is het maar omdat in tijden van crisis het aantal ontevreden kiezers toeneemt. Een groep die met name naar de partijen van Wilders en Marine Le Pen trekt. De vraag is dan wel in hoeverre Wilders en Le Pen oprecht zijn.

Wilders, bijvoorbeeld, leidt een éénmanspartij. Durft het niet aan de PVV open te stellen, laat staan te democratiseren. Hij heeft de macht. In de peilingen leidt de PVV momenteel de partijendans.

Volgend jaar mei moet Wilders zijn grote slag slaan bij de Europese verkiezingen. Ongetwijfeld heeft een beetje overwinning grote gevolgen voor de opstelling van Nederland in het Europa-debat. Met name de VVD is gevoelig voor meer nationalistische roerselen.

Oud-partijleider Frits Bolkestein is een voorbeeld. Premier Rutte zette Brussel al eens kanttekeningen bij de macht van Brussel. Onlangs baarde partijgenoot Mark Verheijen opzien met zware kritiek op politici die ijveren voor sociaaleconomische en politieke hervormingen.

Maar de invloed van een verkiezingsoverwinning reikt verder. Als de PVV in mei 2014 wint, niet alle Kamerleden weglopen en de crisis aanhoudt, betekent dat een enorme duw in de rug van Wilders. Dan zal de PVV-leider nog verder radicaliseren, en niet in democratische zin.

Natuurlijk zitten tegengeluiden in de politiek ingebakken. In de democratie zijn ze zelfs geformaliseerd. Het mag!

En nee, de democratie is niet dood. Punt is, dat een derde van de Nederlandse kiezers aangeeft op een partij als de PVV te willen stemmen. Dat in weer andere kringen het bon mot is op de parlementaire democratie af te dingen, terwijl de gevestigde elite op cruciale terreinen eerder geneigd is mee te buigen dan de hakken in de grond te zetten.

D66 wil nationalisten vóór zijn

11 november 2013

De richting van Europa is onmiskenbaar, een logisch gevolg van de weg die de Europese Unie is ingeslagen. De revolutie is nabij. De nationale staten, zo kenmerkend voor het oude continent, staan op het punt uit elkaar te vallen. Belgiё bestaat niet meer. Schotland en Cataloniё zijn een eind op weg. En als het hek van de dam is, volgen regio’s in Frankrijk, Italiё en Duitsland.

Misschien is het de aftrap voor de Europese verkiezingen komend jaar, wanneer de inwoners van 28 lidstaten in de week van 22 mei 751 parlementariёrs mogen kiezen.

Het VVD-Tweede Kamerlid Mark Verheijen verontschuldigde zich weliswaar. Hij zei het toch maar voor Radio 1: “De Belgische oud-premier Guy Verhofstadt is als eurofiel een groter gevaar voor het draagvlak voor Europa dan anti-Europeanen als Marine Le Pen en Geert Wilders”. ”Een schandalige uitspraak”, reageerde D66-leider Alexander Pechtold die op de lijn-Verhofstadt zit.

Toch heeft het VVD-kamerlid een punt. De strategie van de liberaal Verhofstadt is er één van: ‘Trossen los. Rem eraf. Met alle kracht vooruit naar een Europese Federatie. Geen terug’.

Het is de strategie die direct leidde naar de Europese Unie en de euro, ingefluisterd door het liberaalkapitalisme van de jaren 1990. Wie niet, herinnert zich het referendumechec van 2005 toen Nederland het voorstel voor een Europese Grondwet met een ruime meerderheid afwees?

Maar de meeste burgers hadden hun redenen voor het nee. Zij misten het overzicht, wisten niet wat het nieuwe Europa brengen zou. Zij liepen met name te hoop tegen het democratische tekort van de Europese Unie. “Want hoe meer invloed Brussel krijgt, des te minder resteert er voor de afzonderlijke lidstaten. De Europese Unie wordt een Unie van de grote lidstaten”, was de angst.

Een angst die allesbehalve verdwenen is. Dus kiest de VVD voor de status quo. Zij beseft dat de radicale ramkoers van Geert Wilders vele stappen te ver is, maar probeert wel de kiezers aan te trekken die Brussel wantrouwen.

Frits Bolkestein, de ‘Grand Old Man’ van de liberalen waarschuwt sinds mensenheugenis voor de fictie van een federaal Europa. “Geen enkele staat”, aldus de oud-minister en oud-Europees commissaris in het radioprogramma, Met het oog op morgen, “wil een federaal Europa, “Duitsland niet, Spanje, Engeland. Zelfs Frankrijk voelt er niets voor”.

Maar de Belgische oud-premier Verhofstadt is niet gek. Hij voelt zijn land onder zich wegglijden. Vlaanderen laat zich niets meer zeggen. Europa is het houvast. Op 26 november maakt de Schotse premier Alex Salmond het witboek bekend dat de weg naar de onafhankelijkheid vastlegt. Volgend jaar kunnen de Schotten zich daarover in een referendum uitspreken.

Al deze ontwikkelingen zijn een logisch gevolg van de uitholling van de nationale staat. Waarom zouden Vlamingen, Catalanen, Schotten hun geluk niet rechtstreeks beproeven in Brussel waar de echte macht zich bevindt?

Dat de Verhofstadt/D66-liberalen, Vlaamse en Schotse nationalisten de handen niet in elkaar slaan, komt dan weer omdat zij niets met elkaar gemeen hebben. Verhofstadt en D66 willen de nationalisten vóór zijn.

NEGEER DAT BOEK! VERGEET HET!

28 oktober 2013
Als je iets maar lang genoeg bewaart. Dus stommelen de (klein)kinderen, erfgenamen al dan niet met stramme benen dezer dagen massaal de trap op om op zolder eens goed om zich heen te kijken. Had pa hier niet een exemplaar opgeborgen van Mein Kampf, getekend Adolf Hitler? Je kunt er 150 euro voor vangen.

“Groot is de vraag naar Hitlers meest intellectuele nalatenschap”, meldt Michiel van Eyck, eigenaar van de Totalarian Art Gallery in Amsterdam die het verboden boek te koop aanbiedt.

NRC Handelsblad berichtte er als eerste over. Waarop belangstellenden met tientallen tegelijk naar de galerie op het Singel snelden. “Een typisch geval van smakeloze reclame”, becommentarieert het CIDI, het Centrum Informatie en Documentatie Israёl, het nieuws waarvoor NRC-concurrent, de Volkskrant een pagina over had.

“Absurd”, vindt Van Eyck het verbod van Mein Kampf, “alleen al als je ziet wat verder mag op dit gebied. Bovendien bied ik het aan vanwege de historische betekenis”.

Niettemin zijn er bij justitie aanklachten tegen de verkoop ingediend. Onder andere Federatief Joods Nederland is naar de politie gestapt. De kans dat de galeriehouder zich voor de rechter moet verantwoorden, lijkt zodoende reëel.

Het land kon erop wachten. Verdedigers van het vrije woord proberen Mein Kampf allang van de verbodslijst af te halen. Maar nog altijd geldt het oordeel van de Hoge Raad die in 1987 de strafbaarstelling bevestigde vanwege de kwaadaardige strekking.

Toch is het de vraag of de voorstanders van het verbod er verstandig aan doen de rechter in te schakelen. Om een paar redenen: In de eerste plaats is het boek onleesbaar. Dat was het bij de uitgave in 1925, dat is het in 2013 in het kwadraat of het nu in het Duits of het Nederlands wordt gelezen.

Bovendien drijft een geruchtmakende procedure de belangstelling en de prijs alleen maar op. Genoeg, en lang niet altijd de beste handelaren zullen hun nek uit willen steken. Vanwege de historische betekenis, nietwaar?

‘Een verbod voor het aanzetten van haat’. Die tekst mag de wetgever niet schrappen. Maar wat is het nut van een aanklacht tegen een handelaar in Amsterdam? Misschien krijgt hij een boete. Misschien komt er een serieus debat. Het wordt het verkeerde debat.

Want het Federatief Joods Verband heeft gelijk dat het antisemitisme in de zin van jodenhaat om zich heen grijpt. Je voelt het. Je proeft het. Lees het internet, de ingezonden brieven, de reacties. Luister naar de radio, laat de losse opmerkingen op je inwerken.

Veel heeft te maken met Israёl. De vergelijking met de Apartheidsstaat is een heel vriendelijke. Vorige week bracht Nieuwsuur een reportage over immigratie. De haattwitters grepen een willekeurige internetgebruiker naar de keel.

De Tweede Wereldoorlog is voorbij. Of de mens kan leren, blijft een interessante vraag. Feit is, dat Hitler in Mein Kampf zijn kaarten op tafel legde, zich bloot gaf. Het probleem is dat het boek zijn werk heeft gedaan. Kwaadwillenden hebben het niet nodig om toe te slaan. Vraag de bezitter waarom hij 150 euro overhad voor een origineel exemplaar.

Maar laat het boek de vergetelheid sterven. Verschimmelen op zolders, verrotten in kelders. Negeer het! Vergeet het!

D66 MAAKT(E) WEG VRIJ VOOR PVV

21 oktober 2013
Een feniks is D66 altijd geweest, en zal het dus wel blijven. Politiek leider Alexander Pechtold is erin geslaagd de partij terug te brengen in het centrum van de macht. Ook sluiten de kiezers de Democraten weer in de armen, in de peilingen tenminste. Voor hoe lang? is dus de vraag.

Over het algemeen functioneerde D66 in de politieke praktijk van de 20e eeuw als een soort van bijwagen van de PvdA. Een sympathiek sociaalliberaal clubje, links van het midden, modern, een tikje groen.

Niet iedereen was daar even gelukkig mee. Na Paars trok D66 haar conclusies, wèg van de PvdA. Waarmee zij haar doodvonnis leek te tekenen door met de meer rechts georiënteerde CDA en VVD het tweede kabinet-Balkenende in te stappen.

Van crisis naar crisis ging het, en bij de verkiezingen van 2006 zag D66 haar aanhang gereduceerd tot drie Tweede Kamerzetels. Alexander Pechtold werd de leider. Zowel Maurice de Hond (www.peil.nl) als de Politieke Barometer geeft het D66 van Pechtold 22 zetels.

Het blijft afwachten of de partij er in tegenstelling tot zoveel andere verkiezingen in slaagt de voorsprong te verzilveren. Voor de kiezer is daarbij de hamvraag waarvoor de partij nu eigenlijk staat?
Is D66 D66 nog wel? Wat is er over van de partij van mr. H.A.F. M. O. van Mierlo die zich in 1966 manifesteerde als een radicale vernieuwingspartij? Een partij die mede voortkwam uit weerzin tegen de politieke praktijk die zo nauw verweven was met het instortende zuilensysteem.

Nou hinkte D66 altijd al op twee gedachten. Naast de staatkundige huisde er ook een rationeel-pragmatische ziel in de sociaalliberale partij. In 1981 haalde de natuurkundige Jan Terlouw 17 zetels in de Tweede Kamer.

Maar dat succes was van korte duur. De Democraten wisten niet hoe snel zij de charismatische meer filosofisch ingestelde Van Mierlo weer moesten binnenhalen. Een keuze dus voor staatkundige hervorming. Vóór een radicale democratisering van de samenleving. Vóór een districtenstelsel. Opheffing van de Eerste Kamer. Directe verkiezing van de minister-president. De gekozen burgemeester. Kroonjuwelen heetten zij in de volksmond.

In 1994 veroverde D66 24 zetels. Ach, vicepremier Hans van Mierlo koos bij de totstandkoming van Paars voor zijn grote liefde, het ministerie van buitenlandse zaken. Vrij Nederland berichtte erover: Filosoferen. Benen op de tafel. Toen al zijn de kroonjuwelen begraven.

De pragmatici hebben gewonnen. Wie je ook hoort over staatkundige vernieuwing, niet een lid van D66. Pechtold en zijn discipelen zetten zonder voorbehoud ìn op Europa, ondernemers, hoogopgeleide Nederlanders, onderwijs, innovatie. Op een maatschappij van de succesvolle burgers. Amerika en Duitsland zijn de voorbeelden.

Hoe kortzichtig kunnen politici zijn. Want óók Pechtold verloochent de D66-idealen. Misschien liep de partij in de jaren 1970 te ver voor de troepen uit. Van Mierlo en de mede-oprichters hadden wel de juiste analyse gemaakt.

Het politieke systeem had een flinke opknapbeurt nodig. Radicale democratisering was het toverwoord. Met D66 wilde Van Mierlo het politieke bestel opblazen want hij begreep dat de gevestigde partijen uit zichzelf daartoe niet gauw komen.

Lang, lang geleden lijkt het allemaal. Intussen houden de gevestigde partijen PvdA en CDA het hoofd ternauwernood boven water. De VVD heeft moeite genoeg haar aanhang vast te houden.

Kiezers zweven. Niet omdat zij van zweven houden, maar omdat zij zich niet in de politieke partijen herkennen. Velen hebben er schoon genoeg van. Anderen trekken naar de vleugels, naar meer principiële partijen. Over democratie is iedereen het eens. Maar je moet er niet aan denken dat die in handen raakt van een éénmanspartij als de PVV die het in de peilingen nog weer beter doet dan D66.

Alexander Pechtold werpt zich op als bestrijder nr. 1 van de radicaliserende Geert Wilders. Zijn pro-Europese hervormingsagenda werpt vruchten af. Prima, maar het is allemaal korte-termijnpolitiek.

In het huidige verstoorde politieke klimaat zijn meer fundamentele aanpassingen nodig. Het samengaan van PvdA en VVD in Paars deed kiezers begrijpen dat een keuze geen keuze was en de gevestigde partijen op essentiёle punten in niets van elkaar verschilden. D66 maakte de weg vrij voor dat inzicht, maar gaf er geen vervolg aan.
Waarop eerst Pim Fortuyn en nu Wilders het gat in sprongen.

Kiezers stemden vorig jaar op de VVD òf op de PvdA. Zij kregen beide, met alle gevolgen van dien. De politieke crisis is totaal. D66 neemt een sleutelpositie in, net als in de periode 1994-2002.

Alexander Pechtold wedt op andere paarden. Toch moet ook hij toegeven dat het politieke systeem zichzelf heeft overleefd. Dat een partij als de PVV wel degelijk de kans heeft de grootste te worden.
Hij als D66-leider de opdracht heeft het verraad van Hans van Mierlo aan de idealen ongedaan te maken, en wel zo snel mogelijk.

Geplaatst: 21-10-2013

IK KIJK, IK LUISTER, IK HUIVER

29 september 2013
Wat waren we boos op de Amerikaanse econoom, hoogleraar, Nobelprijswinnaar, New York Timescolumnist, Paul Krugman, toen die ons land verweet de economische crisis te verergeren. Maar maak de riemen vast. Zet u schrap. De crisis is nu totaal, en ook dat is eigen schuld. Politieke duiders tellen op. Trekken af. Vermenigvuldigen. Delen. Het land stormt alweer op nieuwe verkiezingen af. Nog even de onderhandelingen met minister Dijsselbloem van financiёle zaken afwachten. Het linkerfront is versplinterd. CDA en D66 ruiken de winst. De VVD wil tussenformeren. De PvdA kan geen kant meer op.

Intussen voert de PVV de opiniepeilingen aan. De ontevredenen stromen toe. De voorsprong is groot, breidt zich uit. Is de partij nog in te halen? Ook Wilders weet dat opiniepeilingen momentopnamen zijn. Dus moet hij direct toeslaan. Dus diende de PVV-leider een motie van wantrouwen in voordat het kabinet zijn antwoord had gegeven. “Verzet. Opstand. Rebellie”.

Ik kijk, ik luister en ik huiver. Experts zien de Leider van het Verzet als een exponent van radicaal nationaal georiënteerd populisme dat heel iets anders zou zijn dan extreem-nationalisme waaraan de last van nationaalsocialisme en antisemitisme hangt. Ik zie een politicus die afstand neemt van het democratische proces, zich tooiend met de Prinsenvlag. Een man die ernstig radicaliseert.

Bij de Algemene Beschouwingen dacht Alexander Pechtold dan ook een slag te slaan, en viel Wilders aan op diens contacten met extreemrechtse partijen in het buitenland. Op neonazi’s die op de PVV-verzetsdemonstratie afkwamen.

“Boe”, roepen de gevestigde elite en ordentelijk Nederland met de D66-leider, zoals zij dat al jaren doen. Hebben zij trouwens niet alles geprobeerd? Negeren, ruziёn, afstand nemen op de inhoud, gedogen?

Zover ligt Italiё hier niet vandaan. De politieke crisis is daar. Het CDA ziet de leegte rechts. Nu manoeuvreert de PvdA zich weer de vernieling in. D66 mikt op de succesvolle, hoogontwikkelde, zakelijke pro-Europese kapitalistisch-liberale elite. De VVD wacht op haar kans om van de sociaaldemocraten af te komen.

Allemaal beweren ze voor het landsbelang op te komen. Wat de Algemene Beschouwingen duidelijk maakten, was de keuze voor het partijbelang.

De kiezers voelen zich genomen, zijn het beu, boos, teleurgesteld en net zo opportunistisch als de politieke hoofdrolspelers. Zweven als nooit tevoren.

Opgefokt door de Krant van Wakker Nederland kozen zij nog maar een jaar geleden massaal voor VVD, waar anderen zich achter de PvdA schaarden. Maurice de Hond (www.peil.nl) toont elke week aan hoe dezelfde kiezers terugsnellen omdat het beleid zo tegenvalt. Waarmee het land de regering heeft die het verdient.

Wijze mannen worden opgetrommeld. Maar wie vertrouwt wijze mannen nog? Nieuwe verkiezingen maken de crisis alleen maar erger. Met de beste wil van de wereld zit er voor geen enkele logische combinatie een meerderheid in. Niet in de Tweede, niet in de Eerste Kamer.

Het huidige politieke systeem is dood. Heeft zijn functie gehad, maar werkt nu averechts. Geeft radicale partijen veel te veel kansen. Wie oproept tot verzet, heeft grotere plannen met het land. Misschien is een PVV-verbod mogelijk.

Hoe het zij, de boodschap is zonneklaar: Pak de staatkundige vernieuwing aan. Wijzig het politieke systeem! Nù! Meteen! Direct! Vandaag nog!

Geplaatst: 29-9-2013

MACHTSDRIFT, EUFORIE EN BOS

23 september 2013
Een uitweg is er niet. Vermoedelijk gaat het zo. Heel voorzichtig, haast sluipend probeert de VVD van Halbe Zijlstra al gemene zaken te maken met het CDA, of anders wel D66. Steentje voor steentje zullen de partijen het Sociaal Akkoord slopen. Steeds dieper raakt coalitiepartner PvdA in de verdrukking en de politicus van het jaar, fractieleider Diederik Samsom, zal de gifbeker tot de laatste druppel moeten leegdrinken.

Machtsdrift, de euforie van een onverwachte en onverdiende overwinning, politiek amateurisme, opportunisme en Wouter Bos hebben Samsom en de zijnen zover gebracht. Nooit hadden zij de SP mogen negeren.

Zelfs een kabinetscrisis biedt geen soelaas. De enige reden dat de PvdA nog leeft, zijn de persoon, premier Mark Rutte en de PVV. Immers, zover zal de VVD niet gaan dat zij de premier pootje probeert te lichten.

Hoewel? Ruttes gebrek aan gezag neemt zorgwekkende vormen aan. Op een dag zou hij zo maar weg kunnen zijn. De koele fractievoorzitter Halbe Zijlstra staat al in de startblokken.

De Mening van de Week

Er is wel een geluk. Met name Van Haersma Buma en Pechtold dreigen verstrikt te raken in hun tactische meesterspellen. Zij stellen het kabinet ter wille te zijn, maar alleen als het aan hun eisen tegemoetkomt.

Helaas voor hen. De PvdA kan zich geen concessies meer veroorloven. De val in de opiniepeilingen is te dramatisch. Nog even, en de partij staat op nul. Twee Kamerleden zijn onlangs weggelopen. Naar verluidt, willen er meer breken.

De JSF zal er wel komen. Maar Samsom staat voor een uitdaging, zwaarder nog dan de verkiezingen van vorig jaar. Eigenlijk had het opstappen van het trouwe lid, Jan Pronk, hem al te denken moeten geven. Me dunkt, hij moet voorkomen dat de partij in brokken uiteenvalt.

De Algemene Beschouwingen beginnen. De kiezer dacht dat de oppositie het land wil redden? Het is niet anders, de PvdA heeft nu eenmaal weinig vrienden, ook door eigen schuld. Bovendien weten CDA en D66 uit ervaring hoe funest extreme dieptepunten uitwerken.

Maar het spel moet slim gespeeld worden. De kunst is een breuk in de coalitie te forceren zonder dat zij de schuld krijgen. Dus promoten de christendemocraten zichzelf als de kampioenen van de lastenverlichting, terwijl de Europeaan Pechtold opteert voor de titel, ‘Redder van Nederland’. Is overal waar camera’s zijn.

Het kabinet-Rutte II is gedoemd, wist de kiezer al. Het punt is, de gevestigde partijen hebben er een belang bij nieuwe verkiezingen te mijden. Immers, de PVV van Geert Wilders dreigt. Daarom trommelen zij een wijze man op zodra de kabinetscrisis een feit is. In vroegere jaren zou die een kans van slagen hebben gehad.

Geplaatst: 23-9-2013

DIT IS HET PERFECTE ROOKGORDIJN

16 september 2013
“Alleen maar minnen”, kopt de Volkskrant. “Veel minnen, toch valt het mee”, meldt het NRC. “Werkenden ontzien”, aldus De Telegraaf. “Dramatisch”! Dat is SP-leider Emile Roemer. “De zoveelste slechte cijfers”, noteert Alexander Pechtold van D66. “Lichtpuntjes”, wijst PvdA-woordvoerder Henk Nijboer op de prognose van het Centraal Planbureau dat de economie in 2014 een half procent zal groeien. “De politieke totaalvernietiging van de middeninkomens”, slingert Reinier Castelein, de voorzitter van vakbond De Unie de wereld in. Het VVD-Kamerlid Mark Harbers meent dat het kabinetsbeleid zijn vruchten begint af te werpen, omdat de koopkracht minder hard daalt dan voorgaande jaren.

Prinsjesdag 2013, hoogtepunt van het parlementaire jaar. Minister van financiën, minister Dijsselbloem: “De tijd van de makkelijke oplossingen is voorbij”. Het is de eerste Troonrede van koning Willem-Alexander. Een droom is uitgekomen. Het is ook de eerste begroting van het kabinet Rutte II.

Natuurlijk heeft de coalitie van VVD en PvdA er belang bij de cijfers zo gunstig mogelijk voor te stellen, en zo de kiezers perspectief te geven. Evenzo logisch probeert de oppositie het kabinet in zijn zwakke plek te treffen. Alle partijen komen op voor de kiezers waarop zij zich richten.

Democratie is een mooi ding. Meningsvorming hoort daarbij. De komende week gaan de politici, de vakbondsvertegenwoordigers, de experts zoals elk jaar langs bij de nieuws- en meningrubrieken. Bij Nieuwsuur, Pauw en Witteman, Radio I, Één Vandaag. Waar en bij wie hen ontvangen wil.

Het land is heus wel wat gewend, ook als het gaat om de interpretatie van hetzelfde cijfermateriaal, neergelegd in de zogeheten Macro Economische Verkenningen, verstrekt door het Centraal Planbureau.

De Mening van de Week

Als de krantenkoppen een voorteken zijn, tart de begroting voor het jaar 2014 de burger/kiezer als nooit eerder. Geen burger is daartegen bestand. Intelligentie of een kritische instelling helpen hem niet.

Aan heldere analyses is geen gebrek. Alleen zijn het er zoveel. Aan het woord zijn vooral de partijpropagandisten. De Nederlandse burger/kiezer heeft geen idee of het Tweede Kamerlid Henk Nijboer werkelijk lichtpuntjes ziet. Immers, wat telt is de fractiediscipline.

“De waarheid ligt in het midden”, is het cliché. Maar is het cliché daarmee waar? is een nog lang niet beantwoorde vraag. Premier Rutte wordt geroemd om zijn optimisme. Vicepremier Asscher heeft slapeloze nachten van de werkloosheid. Minister Dijsselbloem is de ernst zelf.

De FNV vindt een loonsverhoging van drie procent rechtvaardig om de koopkracht te bevorderen. Prof. dr. Henk Don constateert als voorzitter van een ambtelijke werkgroep dat de ouderen er sinds 1990 onevenredig veel op vooruit zijn gegaan, en dus nog wel iets kunnen missen. Bezuinigen of investeren?

Zelfs als de burger in staat is de CPB-becijferingen te duiden, is er wel een expert die hem op het andere been zet. Wie welke krant ook leest, luistert naar de commentaren, de opiniepagina’s leest, kijkt naar de nieuwsrubrieken kan maar tot één conclusie komen: “Hier kan ik niks mee. Dit je reinste abracadabra. Het perfecte rookgordijn”.

Geplaatst: 16-9-2013

DE POLITIEK, OORZAAK VAN CRISIS

9 september 2013
Juni 2014. De verkiezingen zijn achter de rug, de zesde in een periode van tien jaar. De PVV is met 29 zetels de grootste partij. De PvdA heeft nog elf zetels over. VVD, D66, CDA, ChristenUnie, SGP, GroenLinks en 50PLUS proberen hun 74 zetels in een kabinet om te zetten. Maar een vierde informatieronde staat op het punt van mislukken.

“Snel door de zure appel bijten, in plaats van voortmodderen”, was de inzet van de onderhandelaars voor het beoogde kabinet Zijlstra/Pechtold. Waarop een golf van woede het land overspoelde toen bleek dat zij elkaar gevonden hadden op een versnelde terugdringing van het begrotingstekort.

“Een begrotingsevenwicht in 2017”, is de eerste zin van het ontwerp-regeerakkoord waaronder alle onderhandelaars hun handtekening hebben gezet. De afschaffing van het minimumloon en het ontslag van 50.000 ambtenaren zijn twee maatregelen die de burgers in woede deden ontsteken.

Zo groot is de woede dat de onderhandelaars onder permanente politiebescherming staan. In de woonplaats van voormalig SP-leider Jan Marijnissen, Oss, zijn twintig socialisten in hongerstaking gegaan. Waarop de Telegraaf een campagne startte voor een verbod van de Socialistische Partij.

De Mening van de Week

PVV-leider Wilders bereidt een massa-manifestatie voor op het Haagse Malieveld. Maar de autoriteiten hebben nog geen toestemming gegeven omdat zij bang zijn voor een ernstige verstoring van de openbare orde. Dagelijks schuiven vertegenwoordigers van de beoogde coalitiepartijen aan bij de bekende nieuwsrubrieken en talkshows. Met hun zorgelijkste gezichten houden zij de burgers vóór de kalmte te bewaren en de precieze plannen af te wachten. Hun ík op een zijspoor te zetten en net als zij te denken aan het landsbelang.

Ongehoord in het doorgaans zo stabiele Nederlandse politieke landschap zijn de pogingen van koning Willem Alexander een doorbraak te forceren. Meermalen drong hij aan op haast. Ook wil de koning dat de informateurs hem dagelijks op de hoogte houden. Anonieme bronnen melden dat hij in die gesprekken de afkondiging van de noodtoestand heeft geopperd.

Een idée fixe? Paniek? Slaat nergens op!

Het zou kunnen. Maar zo langzamerhand lijkt niets te gek in dit land. Denk aan de economische crisis. De verantwoordelijke politici, economen en financiёle experts roepen om het hardst dat niemand de crisis heeft kunnen voorzien. Onzin dus!

Gewaarschuwd is er genoeg. Alleen wilden de de betrokkenen het niet horen. Waarop de economie crashte.

Met het Nederlandse politieke bestel is het niet anders. In 1966 is er zelfs een politieke partij voor opgericht, D66, die stelde dat staatkundige vernieuwing hoogst noodzakelijk was.

Om allerlei redenen is die staatkundige vernieuwing het grootste taboe van de Nederlandse politiek. En dat, terwijl vriend en vijand het erover eens zijn dat regeren een crime is. Het ene na het andere kabinet valt. De éénmanspartij, PVV, staat in de peilingen ver voor.

“Nederland is de zieke man van Europa”. CDA-leider Buma doelde gisteren bij Jinek op de economische situatie. Over een oplossing repte hij niet. Maar ook hij weet dat politiek en economie onlosmakelijk aan elkaar verbonden zijn. Misschien helpt het als Buma en zijn collega’s eens naar de onderliggende oorzaak van de ziekte kijken. Het wegnemen van die oorzaak kan wel eens een verrassende uitwerking hebben.

Geplaatst: 9-9-2013

KIEZER REALISTISCHER DAN POLITICUS

26 augustus 2013
Ze zat maar kort in de Tweede Kamer. Nauwelijks negen maanden. Haar capaciteiten zijn verheven boven elke twijfel. Anders word je geen ambassadeur en directeur op het ministerie van buitenlandse zaken. Vraagt de partij haar niet. Levenservaring heeft ze genoeg. Principieel en bevlogen zal ze zijn.

Maar opstappen omdat, zoals de 53-jarige Désirée Bonis in het NRC Handelsblad meldt, ze zich beknot voelt, ze niet kan handelen op basis van overtuiging? Ze te weinig invloed heeft als woordvoerder nog wel, de nummer 9 van de plaatsingslijst voor de verkiezingen?

Hoe naïef kun je zijn? Wellicht heeft de oud-diplomate te lang in het buitenland gebivakkeerd om de politieke werkelijkheid hier naar waarde te schatten. De veronderstelling dat zowel Désirée Bonis als de PvdA-kandidatencommissie vorig jaar een gok namen, lijkt realistisch genoeg.

Vermoedelijk heeft de kandidate de informatie verkeerd ingeschat. Schotelde de kandidatencommissie een beeld voor dat niet geheel met de werkelijkheid strookt.

En die werkelijkheid is aldus: In het Nederlandse politieke bestel is het compromis inbegrepen. Tweede Kamerleden mogen in hun fracties opvattingen uitwisselen. In het parlement moeten zij zich voegen naar het partijbelang. Daarbij hoort het stemmen dat meer dan eens haaks staat op de principes. Soms gaat het zelfs tegen het eigen geweten in.

De Mening van de Week

Kiezersbedrog is het resultaat. Volgende zaak alsjeblieft. Helaas, hier is meer aan de hand. Ongetwijfeld hadden Désirée Bonis en de PvdA de beste bedoelingen. Geloofden zij in hun verhaal.

De PvdA stond er trouwens slecht voor bij het opstellen van de kandidatenlijst, ergens in mei of juni vorig jaar. Een plek in de oppositie leek reëel en oppositiepartijen hebben het wat makkelijker als het om principes gaat. Alleen de stoutste geesten kunnen gedacht hebben aan de verkiezingsuitkomst van 12 september 2012, laat staan aan een akkoord tussen twee partijen die elkaar verketterden.

Jammer voor de betrokkenen. Het excuus gaat niet op, al is het maar omdat een politieke partij per definitie rekening moet houden met de machtsfactor. Wat resteert, is de klacht van een volksvertegenwoordiger over gebrek aan invloed. “Het buitenlandbeleid van het kabinet-Rutte II is VVD-beleid”, schrijft de ex-woordvoerder voor een beleidsonderdeel waarover nota bene haar partijgenoten-ministers, Frans Timmermans en Lilianne Ploumen, de scepter zwaaien.

Die invloed van een Tweede Kamerlid moge betrekkelijk zijn. Hoe zit het dan met de invloed van de kiezers? is de kernvraag.

Zoveel staat vast. Veel kiezers zullen een realistischer beeld van de praktijk hebben dan een teleurgestelde politica. Kiezers die zich waarschijnlijk weinig illusies maken en weinig vertrouwen hebben in de politiek.

Dat zou diezelfde politiek tot op z’n minst tot nadenken moeten stemmen. Want vertrouwen! Daar gaat het om. Is de kurk waarop onze democratie drijft.

Geplaatst: 26-8-2013

KIEZER HEEFT LESJE GELEERD

19 augustus 2013
Misschien hebben de leden van het kabinet-Rutte II elkaar trouw gezworen. De druk wordt wel erg groot. Binnen de VVD wachten liberale scherpslijpers op het juiste moment om premier Mark Rutte naar huis te sturen. Nog even, en dan zakken de sociaaldemocraten door de ondergrens in de opiniepeilingen.

Vorige week was het weer raak. De kwartaalcijfers van het Centraal Planbureau en het Centraal Bureau voor de Statistiek zullen het draagvlak voor de coalitie in elk geval niet vergroot hebben. Waar de buurlanden een lichte groei kenden, kromp de Nederlandse economie met 0,2 procent van het bruto nationaal product.

Wat een geluk voor de regeringspartijen. De media waren vrij mild. Hun agressie richtten zij op de Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar, columnist van de New York Times, Paul Krugman.

Die had het als pleitbezorger van stimuleringen in tijden van crisis namelijk gewaagd het Nederlandse bezuinigingsbeleid af te kraken. Zijn: “Nederland doet het zelfs slechter dan Belgiё”, trof het land in het hart.

Als één man greep het media-collectief naar de pen om gehakt te maken van Krugmans analyse. Maandag stelde een zekere Chris Rutenfrans in de Volkskrant nog dat schrijver Mario Vargas Llosa en bewonderaar van Margaret Thatcher de crisis beter begrijpt dan de Amerikaanse econoom.

De Mening van de Week

Nee, in Nederland heeft Krugman zich niet bepaald populair gemaakt. Trouwns, een feit is dat het kabinet geen voet achter de economische deur krijgt. Zolang dat het geval is, krijgt ook de politieke crisis alle kans zich te verdiepen.

Politieke crisis? Opnieuw blijkt het Nederlandse volk redelijk gezagsgetrouw. Ondanks de succesvolle VVD-opstand tegen de inkomensafhankelijke ziektekostenverzekeringvoorstellen van vorig jaar, blijven de woede-uitbarstingen beperkt tot Twitter en steun aan partijen als de PVV en 50Plus. Met als gevolg dat Maurice de Hond in Peil.nl de VVD en PvdA nog maar 34 zetels geeft.

Het is een herhaling van zetten. Het gebeurt elke keer weer. Politieke partijen mogen in verkiezingstijd de mooiste idealen verkondigen, in de praktijk zijn zij overgeleverd aan het compromismodel. Daardoor vervreemden de partijen niet alleen van de kiezers, maar ook nog eens van de partijen die hun het meest nastaan.

Vraag een willekeurige kiezer op welke partij hij wil stemmen. Zij/hij weet het niet. PvdA en SP zijn elkaars grote concurrenten.

De afstand tussen diezelfde PvdA en het D66 lijkt onoverbrugbaar, nu D66-leider Alexander Pechtold ervoor waakt in de voetsporen te stappen van zijn voorganger Hans van Mierlo die in de socialisten nog een natuurlijke bondgenoot zag. De aarzeling onder VVD’ers is tenminste zo groot. Het CDA is al door de ondergrens gezakt.

De hoop vervliegt dat VVD en PvdA het economische tij nog kunnen keren. In de peilingen profiteert met name de PVV van Geert Wilders van de malaisestemming. Op 21 september houdt de partij in Den Haag een demonstratie tegen het afbraakbeleid. Toch benieuwd hoe groot de opkomst is.

Hoe het zij, crises hebben altijd hun neveneffecten. Het hangt erom of het kabinet het nieuwe jaar gaat halen. Daarbij is het ondenkbaar dat kiezers zich nog eens laten beetnemen met loze beloftes. Zij zullen keiharde beloftes eisen. Garanties, voorafgaande aan de verkiezingen. Voor de Nederlandse politiek zou dat al een politieke revolutie zijn.

Geplaatst: 19-8-2013

DOEL POLITIEKE ELITE IS GLASHELDER

12 augustus 2013
De professor: “Ik ben een realist”. Waarmee hij de oude truc toepaste om zijn woorden kracht bij te zetten. Tegenspraak is overbodig. Argumenten zijn niet nodig. Want tegen de realist kan niemand op. Wat de professor zeggen wilde, was dat het nooit meer wordt zoals het was. We ons tevreden moeten stellen met minder.

De professor is geen futuroloog. Zelfs geen econoom. Zijn naam is Paul Schnabel, een socioloog die nog maar net heeft afscheid genomen als directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau. Weet alles van geluk.

Toch word ik er somber van, want het besef dat de jaren van economische groei achter ons liggen is diep doorgedrongen. Maar ik heb ook een open oog voor de geschiedenis.

En zie: de weg is nogal hobbelig. Er zitten drempels in, gaten, heuvels, hele bergpassen, scheuren in de weg, ongelofelijk veel bochten. Soms duurt het even voor we verder kunnen. Het zicht is beperkt. Maar hij gaat crescendo. We worden langer, ouder, sneller. Er is geen terug.

De professor heeft deels gelijk. De jaren van groei liggen achter ons. Wat voor ons ligt, kan zelfs hij niet weten. Niettemin doet prof. dr. Schnabel zijn boude uitspraak. Waarom?

Misschien voelt hij zich verplicht uit hoofde van zijn positie, als waarnemer van sociaal-maatschappelijke ontwikkelingen. Een van die ontwikkelingen zou kunnen duiden op de machteloosheid van de politieke, economische en maatschappelijke elite tegenover het grote geheel.

Intussen neemt diezelfde elite wel de beste plekken in, heeft het beste zicht. Heeft ze het erop aan laten komen. Enorme risico’s genomen en draagt een grote verantwoordelijkheid voor de huidige situatie.

Complotdenkers geloven in een plan. Dat moge te veel eer zijn. Een beetje bankier moet in het begin van de 21ste eeuw geweten hebben dat de beurzen niet bestand waren tegen het financiёle geweld. Zoals de politici zich de onhoudbaarheid van de huizenbubbels hebben gerealiseerd.

Critici verwijten de politieke elite een gebrek aan visie. Het tegendeel is waar. In Nederland duurt het allemaal wat langer, dankzij het compromissysteem. Maar het is zonneklaar dat de gevestigde partijen sinds de jaren negentig van de vorige eeuw een helder doel voor ogen hebben.

Voor hen blijft Amerika het kapitalistisch-liberale ideaal. De overheid moet kleiner. Het bedrijfsleven eist meer vrijheid en lagere lasten. De burger is verantwoordelijk voor het eigen functioneren.

Dat de praktijk juist leidt tot een toename van het aantal regels, tot hogere lasten , minder vrijheid en een haast machteloze burger doet aan de visie niets af. De elite weet als geen ander dat de weg naar het doel bezaaid is met al dan niet voorziene obstakels. Dat de weg lang is, en het raadzaam kan zijn de werkelijke doelen te verhullen.

Bovendien is de elite geen homogene groep. De meningsverschillen kunnen enorm zijn. Genoeg leden hebben de neiging de doelen bij te stellen als zij vrezen dat de obstakels te groot worden.

Tot nu toe lijkt de gevestigde elite in Nederland standvastig. Zelfs Fortuyn en Wilders hebben geen grote gaten geslagen. De PvdA en de VVD mogen veelvuldig van mening verschillen. De partijtop komt voort uit dezelfde sociale klasse, heeft een zelfde soort van opleiding en is nog altijd bereid om het land gezamenlijk te leiden.

Maar de economische crisis heeft het in zich om de stabielste bondgenootschappen in stukken te scheuren. Als de peilingen nog slechter uitvallen, kunnen interne strubbelingen bij zowel de VVD als de PvdA niet uitblijven. Waarmee niet gezegd is dat de resterende leden van de elite hun doel uit het oog verliezen. Sterker nog, in plaats van af te remmen, zouden ze het gas zomaar harder in kunnen drukken.

Professor Schnabel kan de toekomst niet voorspellen. Wel bevestigt hij het beeld dat de gevestigde elite voor ogen heeft. “Het wordt minder”, stelt hij. “Voor de gewone burgers”, bedoelt hij. Professor Schnabels gelijk hangt ervan af of de gevestigde elite in staat is haar visie door te drukken.

Geplaatst: 12-8-2013

HET KWAAD ZIT ÍN AMERIKA

15 juli 2013
‘Not guilty’, oordelen zes blanke vrouwelijke juryleden. Dus gaat de moordenaar van een 17-jarige zwarte jongen vrijuit. In Texas legt de senaat de abortus aan banden. De jacht op Edward Snowden gaat onverminderd door. En dan schrappen de Republikeinen in het Huis van Afgevaardigden ook nog eens de voedselsubsidies voor de allerarmsten.

Quo vadis America? Het not guilty zal, zoals Arie Elshout in de Volkskrant en The New York Times schrijven, best wettelijk te verdedigen zijn. De uitspraak is wel een klap in het gezicht voor het liberale Amerika. Een dikke middelvinger naar de beweging die het wapenbezit aan banden wil leggen. Naar iedereen die denkt dat racisme iets van het verleden is.

Nòg is de Verenigde Staten voor velen een voorbeeld voor vrijheid en democratie. Is het de bevrijder, de winnaar van de Koude Oorlog.

De kredietcrisis mag haar oorzaken in Amerika hebben, het liberaalkapitalisme staat nauwelijks ter discussie. De verering voor ondernemers als Bill Gates en wijlen Steve Jobs duurt onverminderd voort. Hollywood blijft het walhalla voor onze film- en televisiesterren. Heeft de Verenigde Staten niet een zwarte president?

“Amerika is het land waar iedereen zijn droom kan verwerkelijken. Hard werken en iets kunnen. Meer heb je niet nodig”, wil het verhaal.

Dat moet een mythe zijn. In elk geval is het velen nooit gelukt om welke droom dan ook waar te maken. Toen de Europeanen zich in de negentiende eeuw vestigden op het Amerikaanse continent ging dat al ten koste van de drie miljoen autochtonen.

Een burgeroorlog moest worden uitgevochten om de slaven te bevrijden. Rijke bosses grepen de macht in de besturen. Enorme verschillen tussen rijk en arm waren er van meet af aan. Er moest een wereldcrisis aan te pas komen om de federale overheid ertoe te bewegen iets te doen voor de miljoenen werklozen.

De Mening van de Week

Na de Tweede Wereldoorlog nam de welvaart in snel tempo toe. De inkomensverschillen waren kleiner. De middenklasse gedijde. In de jaren 1960 verklaarde de Democratische president Johnson de oorlog tegen de armoede. Ook kregen de zwarten gelijke rechten.

Wat bleef, was de achterstelling van diezelfde zwarten van wie een groot deel de noordelijke industriesteden bevolkte. En die achterstand betreft elk denkbaar gebied.

Geert Mak noteert in ‘Reizen Zonder John’. Ik lees The New York Times. Zie reportages:
Rijk en arm ontmoeten elkaar niet meer. Het platteland is bijna ontvolkt. Bloeiende gemeenschappen van weleer verkeren in een staat van verval. De infrastructuur is verwaarloosd.

De welvaart is extreem scheef verdeeld. Waarbij de blanken een veel grotere kans dan zwarten hebben op een veilige leefomgeving, goede scholing en een fatsoenlijk inkomen. Daarentegen maakt een zwarte al gauw drie keer zo veel kans in de gevangenis terecht te komen.

Natuurlijk heeft de Verenigde Staten genoeg om trots op te zijn. Google en Apple zijn de toonaangevende wereldbedrijven. In Silicon Valley gebeurt hèt. Harvard, Yale, Berkeley en Stanford zijn topuniversiteiten. En welke vrouw is niet idolaat van George Clooney? New York!

Intussen hopen de problemen zich op het internationale vlak op. De oorlogen in Afghanistan en Irak zijn min of meer mislukt. De drones creёren vooral haat. Dat Guantanamo Bay nog altijd open is, is bar slechte reclame voor president Obama. De ontwikkelingen in Syriё en Egypte zijn zorgwekkend. De affaire Edward Snowden is gedoemd te mislukken. Zelfs al zou de Amerikaanse regering erin slagen hem uitgeleverd te krijgen. Tegen welke voorwaarden dan?

Het gevaarlijkste kwaad zit in Amerika zelf. President Obama’s vijanden zijn rijk en tot alles in staat. Zonder enige scrupules kiezen de Republikeinen voor het belang van de rijken en leggen het Congres lam. Een machtige belangengroep als de wapenlobby NRA kan het land zijn wil opleggen.

Niettemin kan president Barack Obama nog altijd rekenen op een meerderheid, liberaler, zwarter en bereid de handschoen op te pakken. De Verenigde Staten mag over nog zoveel mogelijkheden beschikken. Het machtigste land van de wereld heeft net als het oude Rome alles ín zich om aan zijn eigen gebreken ten onder te gaan.

Geplaatst: 16-7-2013

‘GEEN SPRAKE VAN ANTISEMITISME’

8 juli 2013
“Het is geen antisemitisme”, zeggen de critici. Integendeel, een dergelijke beschuldiging werpen ze verre van zich. Ook is er geen sprake van iets dat lijkt op haat. De critici bedoelen het juist goed. Het valt hun niet kwalijk te nemen dat ze kiezen voor de verdrukten en tegen de bezetter c.q. onderdrukker. Logisch dus dat ze Israёl plaatsen in het rijtje schurkenstaten. Vooral populair zijn de vergelijkingen met Zuid-Afrika ten tijde van de Apartheid.

Het valt bijna niet meer op. Waar Nederland een vijftigtal jaar geleden massaal achter de joodse staat stond, is die stemming toch wel omgeslagen. Was de SP altijd al kritisch gezind. Met name in kringen van de PvdA, D66 en GroenLinks wint de nuance aan kracht. De opiniepagina’s in de Volkskrant getuigen er veelvuldig van.

Anders dan de voorzitter van de stichting ‘Stop de Bezetting’ , Gretta Duisenberg, past het merendeel van de critici er wel voor de verkeerde woorden te gebruiken. Toch nemen de critici nauwelijks een blad voor de mond in hun strijd voor een onafhankelijk en levensvatbaar Palestina.

Thomas von der Dunk is één van de felste critici richting Israёl. SP-Tweede Kamerlid Harry van Bommel laat zich in demonstraties niet onbetuigd. Partijgenote Anja Meulenbelt vindt dat er geen ruimte is voor een soevereine joodse staat. Oud-premier Dries van Agt voelt de warmte van Hamas. Ook oud-minister van buitenlandse zaken en Eurocommissaris Hans van den Broek kan het onrecht jegens het Palestijnse volk niet langer verdragen.

De Mening van de Week

Vooropgesteld: Het huidige Israёl valt genoeg te verwijten. Het vorige misschien ook wel, al is het maar omdat het de onverzoenlijke orthodoxe kolonisten te veel ruimte heeft gegeven. Zelfs is het de vraag of premier Netanyahu iets ziet in een soevereine Palestijnse staat en is de wereld beter af met een Israёlische regering die actiever en serieuzer op zoek gaat naar de vrede.

Hoe het zij, de internationale gemeenschap ziet de twee statenoplossing als de enige weg naar een duurzame vrede. Toch zijn daar kanttekeningen bij te plaatsen. Want geef de Palestijnen een eigen staat met Jeruzalem als hoofdstad. Dwing Israёl zich terug te trekken achter de grenzen van vóór 1967. Garandeer het voortbestaan van de joodse staat.

Valt het de Israёliers dan kwalijk te nemen dat zij twijfelen aan de waarde van dat soort garanties? Zelfs gematigde Palestijnen vinden dat Israёl geen bestaansrecht heeft. Zolang er niets wezenlijks verandert in hun gedachtewereld is het laatste wat Israёl doet, zijn lot in handen leggen van de internationale gemeenschap.

Critici hekelen deze argumentatie, verwijzend naar de Holocaust. Immers, de Palestijnen hebben daarmee niets van doen. Bovendien is het alweer zeventig jaar geleden.

Dat moge zo zijn, het laat onverlet dat de totstandkoming van Israёl het directe gevolg is van eeuwenlange vervolgingen in Europa, uitmondend in de vernietiging van zes miljoen joden in de Tweede Wereldoorlog.

Hoe onrechtvaardig ook. De staat Israёl is 65 jaar een feit. Nederlanders die zich nu zo inzetten voor het onderdrukte Palestijnse volk mogen zich best realiseren dat de geschiedenis niet is weg te poetsen. En wie de joodse geschiedenis kent, weet genoeg.

Critici als Von der Dunk, Anja Meulenbelt en Dries van Agt zullen de Palestijnen een hart onder de riem steken, in Israёl roepen ze vermoedelijk nachtmerries op.

Geplaatst: 9-7-2013

COPACABANA. ALLEEN DE NAAM AL!

24 juni 2013
Edison Arantes do Nascimento. Pelé, dus. Drie keer leidde hij Braziliё naar het wereldkampioenschap. Voor mij is hij nog altijd de beste voetballer, ooit. Beter dan Di Stefano, Puskas, Maradona. Ja beter dan Messi en zelfs Johan Cruyff.

Inmiddels is Pelé 73 jaar, en allang een icoon. Zelfs mocht hij bijzonder minister van sport wezen. De voetbalgrootmeester groeide op in een dictatuur waar generaals en grootgrondbezitters het voor het zeggen hadden zoals overal in Latijns-Amerika.
Waar armoede en uitbuiting hand in hand gingen met onmetelijke rijkdom. Waar corruptie en criminaliteit heersten en toch een middenklasse ontstond. De politie er vooral was om de rijken te beschermen. De favela’s levensgevaarlijke woonoorden voor de armsten werden. Het voetbal voor de nakomelingen van Pelé de enige ontsnappingsroute was.

Ze zeggen dat het beter gaat met Braziliё. De democratie heeft er wortel geschoten. Zelfs is links er alweer tien jaar aan de macht. Het grootste land in Zuid-Amerika heeft 190 miljoen inwoners, is schatrijk aan grondstoffen en wordt gerekend tot de groep van opkomende economieёn waartoe ook Rusland, India, China en Turkije horen.

In 2010 groeide economie nog met 7,5 procent. Elke minuut wordt het oerwoud tien voetbalvelden kleiner. Copacabana. Alleen de naam al!

De Mening van de Week

Dus besloot Braziliё uit te pakken. Het verkreeg de organisatie van het WK voetbal in 2014 en de Olympische Spelen twee jaar later. De totale kosten worden geschat op een miljard of 25, 30. Maar dan heb je ook wat.

De regering van president Rousseff smeedde grootse plannen. De eisen van de FIFA en IOC waren geen probleem. Zelfs zouden de favela’s worden opgeschoond. Rio zou het Rio van de dromen zijn. De hele wereld moest ontdekken hoe rijk, mooi en modern Braziliё is. Hoeveel kansen er liggen voor de industriëlen. Voor het toerisme.

De kosten mogen hoog zijn. Zij worden gemakkelijk terugverdiend. Helaas, de economie stagneert. Zij viel vorig jaar terug tot 1,7 procent waarop het volk bij zinnen kwam en het toch al geringe vertrouwen in de politiek opzegde.

Ook kwam het erachter dat FIFA en het IOC toch wel heel speciale organisaties zijn die extreme eisen stellen. Waar komt al het geld eigenlijk terecht dat de belastingbetaler op moet hoesten? Negentig euro kost het goedkope voetbalkaartje, plus de rest. Reken eens uit wat een betrouwbare overheid kan doen met 25 tot 30 miljard euro op het terrein van de lonen, gezondheidszorg, de woningbouw, veiligheid, onderwijs en het gevangeniswezen. Ó Meu Deus.

President Rousseff heeft beterschap beloofd. Ongetwijfeld zijn de FIFA- en het IOC-bestuurders geschrokken. In China. Ja, daar waren zijn voorbereid op protest. Maar in Braziliё waar duizenden, tienduizenden, honderdduizenden hun beklag doen in Rio de Janeiro, Sao Paolo, Santos, en overal in het reusachtige land? Zelfs de correspondent van de Volkskrant is verrast.

De Olympische Spelen vinden pas plaats in 2016. In Lausanne en Zürich zijn ze het een en ander gewend. Toch mogen de sportorganisaties zich zorgen te maken want er is blijkbaar een grens aan de bereidheid van burgers om miljarden te stoppen in bodemloze putten.

Pelé ! Het socialistische parlementslid Romário de Sousa Faria, kind van de favela’s, voetbalicoon van bijna hetzelfde allooi, heeft het voortouw genomen. “Liever scholen dan voetbalvelden”.

Tussen de demonstraties door streden Braziliё en Italiё om de Confederations Cup. Het nieuwe fenomeen Neymar toonde zijn onmiskenbare talent. Het kanariegeel en blauw streelden mijn netvlies . Sloot ik de ogen, zag ik met Pelé als dirigent, Garrincha, Didi, Vava, Rivellino, Zico Socrates, Jairzino, Tostao, Ronaldo, Ronaldinho en Kaka de schitterendste samba’s dansen.

Wakker geschrokken, hoorde ik het nieuws: “Auto rijdt in op demonstratie: Twee vrouwen zijn daarbij omgekomen”.

Geplaatst: 24-6-2013

WACHTEN OP VOLGENDE CATASTROFE

3 juni 2013
Nu is het de Fyra weer. Het land bevindt zich in de grootste crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Maar dit kabinet gaat het land niet redden. Wie heeft wel de visie? De capaciteiten om te doen wat nodig is? Over de eigen schaduw heen te springen? Het land wacht op de volgende catastrofe.

Lang geleden schreef John K. Galbraith, wereldvermaard econoom, Harvard-hoogleraar en adviseur van president Kennedy over de ineenstorting van Wall Street, 1929.

“In een tijd van crisis”, schreef hij in The Great Crash, “barsten de puisten. Gaan zaken mis. Komen misstanden aan de oppervlakte. Lopen de bedriegers tegen de lamp”.

Galbraith is alweer zeven jaar dood. Hij was een Keynesiaan, een sociaaldemocraat, voorstander van overheidsinvloed in de economie. Dit is Nederland, 2013. Het liberaalkapitalisme is tot in alle vezels van de maatschappij doorgedrongen.

Maar daarom is Galbraith’s uitspraak niet minder waar. Te veel zaken lopen mis. De crisis lijkt nog niet eens op het dieptepunt. Inmiddels is het rijtje een hele rij.

Direct na het uitbreken van de kredietcrisis in 2007 moest de staat al de banken ABN Amro en ING redden. Daar is de SNS bijgekomen. De DSB-bank raakte failliet. Miljarden zijn in rook opgegaan. Megalomanie leidde tot enorme stroppen bij woningcorporaties en onderwijsinstellingen. Vestia, Aramantis zijn maar twee voorbeelden.

Ook de crisis bij de Vrije Universiteit vindt daar haar oorsprong. Het aantal faillissementen neemt toe, met name in de vastgoedsector is de crisis voelbaar. Topbestuurders kwamen in opspraak. Namen de benen. Zijn aan de kant gezet.

In de Zorg zouden miljarden te halen zijn. Intussen beheerst het Fyra-echec het nieuws. Te lichtvaardige besluiten zijn genomen. De politiek probeert het vuur te doven voordat het gevaarlijk kan worden. Maar een parlementaire enquête lijkt onontkoombaar.

De Mening van de Week

De nood is toch behoorlijk hoog, maar niets duidt erop dat de redding nabij is. Rond 2000 deed Nederland het beter dan Duitsland, Engeland, Frankrijk.

Het liberaalkapitalisme vierde zijn triomfen. Het poldermodel garandeerde de band met de oude verzorgingsstaat. Waarop Pim Fortuyn schreef over de Puinhopen van Paars. Hij werd vermoord.

Het liberaalkapitalisme zette met verdubbelde kracht door. In 2007 viel Lehman Brothers, en was de kredietcrisis een feit.

Inmiddels is Nederland een land, diep in de crisis. Het pessimisme viert hoogtij. De Nederlander houdt de hand op de knip. In acht maanden tijd zijn VVD en PvdA de helft van hun aanhang kwijtgeraakt. De regering heeft geen enkele grip op de werkelijkheid.

Zelfreflectie is een eerste vereiste. Nederlandse politici moeten tot de bodem durven gaan. De fouten van het politieke systeem onder ogen durven zien. Aanvaarden dat Keynes dé oplossing voor de economische crisis biedt.

Het klinkt zo simpel. Zelfreflectie is echter een zwak punt, Keynes een blinde vlek. Het “ik heb gelijk”, is de zin die het politieke credo het best samenvat. Begrijpelijk misschien. Maar fataal.

Geplaatst: 3-6-2013

ZOMER OVERLEEFT HET KABINET WEL

27 mei 2013
Om een of andere reden geloven de VVD’ers anno 2013 echt de politieke wijsheid in pacht te hebben. Dat alleen zij weten hoe de economie in elkaar zit. Hoe mensen denken, handelen, leven moeten. Het succes eigen verdienste is, en pech eigen schuld. Dat elke concessie aan coalitiepartner PvdA gelijk staat aan een nederlaag die gewroken dient te worden. VVD’ers geloven echt dat het totaal liberaal-kapitalisme boven elke twijfel verheven is.

Stel daar tegenover de PvdA’ers. In niets lijken zij op de hemelbestormende linkse elite van pakweg twintig jaar geleden. Zo onzeker.

Waar politiek leider Diederik Samsom de kiezers vorig jaar achter zich kreeg met het eerlijke verhaal lopen die nu huilend weg. Blijkbaar is Samsoms eerlijke verhaal toch niet waar zij op wachten. Begint nu pas door te dringen dat het eerlijke verhaal zich beperkt tot een plekje op het Haagse pluche in ruil voor bezuinigingen, werkloosheid, ontmanteling van de verzorgingsstaat, strengere maatregelen tegen asielzoekers.

Nog vier jaar heeft het kabinet-Rutte II te gaan. De streefdatum lijkt een illusie, ook al geven de huidige opiniepeilingen geen aanleiding voor een breuk.

Zowel VVD als PvdA staat op zwaar verlies. Daarentegen trekt met name de PVV van Geert Wilders aan, en dat is een gegeven waar ze bij de partij van Mark Rutte knap zenuwachtig van worden.

Immers, de PVV is het Telegraafpubliek, sluit aan bij strengere straffen, meer camera’s op straat, 130 kilometer. Dat soort dingen. Ook de Eurosceptici kunnen er terecht.

De Krant met een Mening

Het kabinet overleeft de zomer wel. Maar wat gebeurt daarna? Europa kan scherprechter zijn.

Op 13 september vinden de Bondsdagverkiezingen plaats. Hoewel de deelstaatverkiezingen van het afgelopen jaar evenzovele teleurstellingen werden voor de regerende CDU, staat de partij van bondskanselier Angela Merkel er voor september goed op. Met andere woorden, een koerswijziging valt niet te verwachten.

Intussen neemt in Europa het ongeduld over de strenge Duitsers toe. Met name de Franse president François Hollande zal actie moeten ondernemen om het vertrouwen van de kiezers terug te winnen.

Als de Amerikaanse economie dankzij stimuleringen en open geldkraanpolitiek blijft groeien, kan de kritiek op het door Duitsland en Nederland geïnitieerde bezuinigingsbeleid wel eens stormachtige proporties aannemen.

Met name de positie van de VVD komt dan in het geding. Vorige week nog zwoer fractieleider Halbe Zijlstra trouw aan de drie procentideologie. Zelfs ontwaarden sommigen een hevig verlangen naar het Amerikaans-Republikeins-liberaalkapitalistische model.

Met een gelijkgezinde partner zou de VVD het al moeilijk genoeg hebben de kabinetsrit uit te zingen. Intussen geeft Maurice de Hond de PvdA (www.peil.nl) alweer 18 zetels in de Tweede Kamer. Tot hoever kan de coalitiepartner gaan? Tot 15? Tot 10? Dan slaan de zenuwen toch wel toe. Moet de partijtop iets ondernemen. Nemen de spanningen in het kabinet toe. Kan de situatie zomaar onbeheersbaar worden.

Zover is het nog niet. Maar me dunkt, zelfs het IMF pleit voor stimuleringen. Neemt afstand van het bezuinigingsbeleid. De Amerikaanse econoom Paul Krugman wint aan gezag. Keynes leeft. “Doorgaan op de huidige weg”, blijft de econoom en Nobelprijswinnaar maar herhalen, “is een enkeltje misère. Is onbegrijpelijk, ongelooflijk onverantwoordelijk”.

Geplaatst: 27-5-2013

VVD GEEFT LIEVER DROOMBOEK UIT

20 juni 2013
Dromen mochten we opsturen. De vijftig mooiste krijgen een plekje in het Droomboek dat het Nationaal Comité Inhuldiging op 5 september overhandigt aan koning Willem-Alexander en koningin Maxima. “De dromen”, aldus het comité, “kunnen een bron van inspiratie zijn. Een staalkaart van hoop en ambitie voor het Koninkrijk der Nederlanden”.

Dromen. De vraag is, wat heeft het land er eigenlijk aan, en al helemaal in een tijd dat dit land behoefte heeft aan concrete plannen? Want voor wie het vergeten mag zijn, we bevinden ons in een economische crisis, de ergste sinds de jaren dertig van de 19e eeuw.

Crisis. Het land zit op slot. Druk in de weer is met name de grootste partij van het land, de VVD. De partij heeft moeilijk. Volgens Maurice de Hond (www.peil.nl) is zij nog maar goed voor 24 zetels in de Tweede Kamer.

Dus proberen de liberalen de kiezers terug te winnen, en doen dat op basis van een twee sporenprogram . Doel is een kleine overheid, zelfverantwoordelijkheid, particulier initiatief en begrotingsevenwicht.

Spoor nr. 1 hanteert premier Rutte. Hij eist optimisme.

Spoor nr. 2 is van Halbe Zijlstra, fractieleider van de VVD in de Tweede Kamer. In het NRC Handelsblad gaf hij zijn visie op de samenleving. In het opinieprogramma Buitenhof legde hij uit:

“Net als in de jaren 1980 moet het land bezuinigen opdat onze kinderen schuldenvrij zijn. De overheid moet zich beperken tot de kernwaarden. Burgers”, beklemtoonde hij, “moeten zich eerst afvragen wat zij zelf kunnen voordat de overheid inspringt. Centraal staat het particulier initiatief. Daar moet ook de economische groei vandaan komen”.

De Mening van de Week

Het is allemaal klare, onversneden liberale taal. Duidelijk is dat de VVD gelooft in de veerkracht van de individuele burger. Geef die burger dan ook de kans, zou het advies kunnen zijn. Daag hem uit.

Maar daar zit hem nou net de kneep want de VVD van Zijlstra wil eerst schoon schip maken. De rotzooi opruimen. Dan krijgt ook de economie haar kans. Geen geld dus van de overheid. Niet luisteren naar de burger die het anders ziet. Op de tanden bijten.

Zelfs in Zijlstra’s eigen partij worden de geluiden sterker dat een overheid méér kan doen. Dat het wellicht zo’n slecht idee niet is, passend ook bij het liberalisme, de economie te stimuleren.

Paul Krugman is een begrip. Het Internationaal Monetair Fonds pleit er voor. In Eva Jinek op Zondag herinnerde de bepaald niet linkse PvdA-econoom Rick van der Ploeg aan het succes van de grote projecten in de jaren 1930. Aan de aanleg van het Amsterdamse Bos, bijvoorbeeld, en de afsluitdijk.

Alsof het afgesproken is, kwam de 92-jarige oud-directeur van het IMF, oud-minister en VVD’er, prof. dr. J. Witteveen met een kustverdedigingsplan, nodig vanwege de stijging van de zeespiegel.

“Mijn plan belast de begroting niet”, verzekerde prof. Witteveen gisteren voor Radio I. “Integendeel”, legde hij vervolgens uit, “uitvoering heeft alleen maar voordelen. Dankzij de lage rente is financiering geen probleem. Verder betekent het jaren werk in de bouw, een sector die het toch al zo moeilijk heeft. Betekent het minder werklozen. Minder uitkeringen. En last but not least kan een dergelijke stimulans nèt dat tikje zijn voor de economie waardoor de mensen weer vertrouwen krijgen”.

Me dunkt, het is precies wat premier Mark Rutte en VVD’s tweede man, Halbe Zijlstra beogen. Wellicht zouden zij er daarom goed aan doen prof. Witteveens kustverdedigingsplan een kans te geven. Op z’n minst kunnen ze het voorleggen aan een onafhankelijke commissie van economische experts. Misschien kan de regering een prijsvraag uitschrijven voor het beste stimuleringsplan.

Maar ach, het kan natuurlijk niet. De liberale VVD-ideologie heeft vele broertjes dood aan concrete plannen, en verbiedt al helemaal het stimuleren van de economie. De VVD van Rutte en Zijlstra geeft liever een Droomboek uit.

Geplaatst: 20-5-2013

MAXIMA, STRALENDE ORANJESTER

6 mei 2013
Ik zag haar staan, sereen, naast koning Willem-Alexander. Op het balkon. Op de boot. Ik zag haar zitten. Uit volle borst meezingend. En ik begreep, Maxima, de Evita Peron, de Jacqueline Kennedy van het Koninkrijk der Nederlanden. Welke man is niet verliefd op haar. Welke vrouw wil niet zijn als zij? Welke puber zou niet haar schoonzoon willen zijn? Welk staatshoofd zou niet aan haar zijde willen poseren? Het Oranjehuis zal stralen als nooit eerder. Hoe zich dat politiek vertaalt, staat in de sterren geschreven. Gevaarlijk is het wel.

Overal in Europa rukt het protest op. In Frankrijk gebeurt dat met het Front National van Marine Le Pen, in Engeland dwing de onafhankelijkheidspartij de Conservatieven van premier Cameron nog verder naar rechts, en uit Europa. In Italiё predikt stokebrand Beppe Grillo de totale chaos. Is trouwens Silvio Berlusconi niet al een product van permanente onvrede?

Nederland is geen uitzondering. In 2000 bracht Pim Fortuyn de politieke onvrede aan het licht. Ondanks verwoede pogingen zijn de gevestigde partijen die klap nooit te boven gekomen. Intussen maakt de economische crisis allerlei krachten los. Geert Wilders wacht op nieuwe kansen.

Nauwelijks een half jaar regeert het kabinet-Rutte II. VVD en PvdA zouden het proberen, negerend les 1 van de democratie dat kiezers zich in het beleid herkennen moeten. Negerend, óók les 2 dat twee partijen die elkaar te vuur en te zwaard bevochten hebben, niet samen in één regering kunnen, alsmede les 3 dat kiezers wel één, misschien wel twee of drie, maar geen vier keer bedrogen kunnen worden.

Nu al loopt het kabinet op zijn laatste benen. In de opiniepeilingen zijn VVD en PvdA al meer dan 35 zetels kwijt. De Telegraaf heeft premier Rutte afgeschreven. PvdA-leider Diederik Samsom loopt tegen zijn grenzen op. De ene na de andere bewindsman komt in de problemen.

Een zesde kabinetscrisis in een tijdsbestek van tien jaar kan Nederland zich eigenlijk niet veroorloven. Punt is, de onmacht zit dieper dan de economische crisis of het falen van een minister. In het geding is het politieke bestel dat zichzelf al zo lang heeft overleefd. Kiezers herkennen zich niet meer in de gevestigde politieke partijen die zijn verworden tot springplanken voor carrièrejagers.

VVD, PvdA, CDA, maar ook D66, hoppen van crisis naar crisis. Weigeren zichzelf te vernieuwen, laat staan over de eigen schaduw te springen. Houden, integendeel, vast aan een systeem dat 165 jaar geleden is uitgedacht en hen zoveel heeft gebracht.

De Mening van de Week

Steeds weer dezelfde fouten worden gemaakt. Tien jaar na Paars doen PvdA en VVD het weer. Verklaren premier Mark Rutte en Diederik Samsom elkaar de liefde, sluiten een huwelijk, en denken dat de kiezer het prima vindt als zij hun beloften verbreken.

En nòg begrijpen ze bij de PvdA en VVD niet dat het anders moet. Dat er één sociaalliberale beweging moet komen waarbij PvdA’ers, VVD’ers en D66’ers zich aan kunnen sluiten. Dan zou er ook ruimte zijn voor een conservatieve en één socialistische/sociaaldemocratische partij. Misschien kan een afspraak tussen Roemer en Spekman het begin zijn.

In geen democratisch land heeft de kiezer zo weinig invloed als in Nederland. Het systeem van evenredige vertegenwoordiging heeft haar beste tijd gehad. Er moet een districtenstelsel moet komen. Immers, het kan niet zo zijn dat een provincie als Noord-Brabant maar acht vertegenwoordigers in de Tweede Kamer heeft.

En ach, daar is ie weer, de direct gekozen burgemeester. Amsterdammers, Rotterdammers, Eindhovenaren en Groningers willen toch echt de belangrijkste inwoner van hun stad kiezen.

Helaas vernietigen de gevestigde politieke partijen liever zichzelf dan de noodzakelijke stappen te zetten. Is het wachten op de grote politieke kladderadatsch. Pas dan zijn de noodzakelijke veranderingen mogelijk. Pas dan kan het land de 21ste eeuw in.

In de tussentijd kunnen we alleen maar hopen, de vingers kruisen dat het erge voorkomen wordt. Dat de democratie als systeem behouden blijft. Want niets is zeker. De euforie rond het Huis van Oranje moge onschuldig lijken.

Ontegenzeggelijk heeft het land behoefte aan eenheid en verbondenheid. Als de regering in gebreke blijft, het parlement onmachtig is, de kiezers zich bedrogen voelen, de crisis doorzet, we Wilders toch echt niet willen, blijft er al gauw één instituut over.

Een koning zou geen koning zijn als hij daarop niet in zou spelen. Adviseurs heeft hij in elk geval genoeg. Waarmee de monarchie zo maar de inzet van een richtingenstrijd kan worden.

Dat alles laat onverlet dat koningin Maxima een prachtige vrouw is, een stralende Argentijnse ster, van wie we met heel ons Oranjehart ongelofelijk veel houden.

Geplaatst: 6-5-2013

ARME KONING WILLEM ALEXANDER

22 april 2013
“Ik trek het terug”, deelde componist/tekstschrijver John Ewbank mee. Gelukkig lijkt het land dat in kampen verdeeld raakt, elkaar veroordeelt, schande roept en heel hard boe vanwege het Koningslied, zeker als dat gebeurt nu de economische crisis zich almaar verder verdiept, de werkloosheid een nieuw dieptepunt bereikt, de burgers het laatste restje geloof in de politiek verliezen.

Blij zijn, mag een koning met zo’n volk, zou je zeggen. Hij hoeft niet bang te zijn dat de reuring zich tegen hem keert, zelfs niet tegen het instituut dat monarchie heet. Integendeel, de populariteit van de aanstaande Koning Willem Alexander neemt alleen maar toe.

Maurice de Hond van peil.nl constateert dat driekwart van de bevolking een positieve indruk van hem heeft. Waar andere volkeren in opstand tegen archaïsche instituties komen, zijn wij geroerd door een vorst die belooft zich aan de grondwet te houden en mens te blijven. Blijft zijn vrouw Maxima ons zeer charmeren.

Zelfs het begin van een discussie over belastingvrije toelages, complexe constructies, de relatie monarchie en democratie laten we niet toe. We kappen het af.

En toch, arme koning Willem Alexander, arme koningin Maxima. Het ganse volk is nu nog enthousiast. Het kan zo veranderen. Immers, het is 2013. Het Nederlandse volk heeft de macht. Het volk bepaalt. Voor je het weet, eist het volk dat de Koning belasting betalen moet, zoals iedere burger doet.

Illustratief voor die houding is het droeve lot van het officiële Koningslied. Ongetwijfeld zijn de reacties voor componist/tekstschrijver John Ewbank, pijnlijk, vervelend, wellicht vernederend.

Ongetwijfeld zitten het Nationaal Comité Inhuldiging en andere betrokkenen met de gebeurtenissen in de maag. Dat de tekst niet klopte, is helder. Hier is toch wel meer aan de hand.

De Mening van de Week

Geen idee wat zich voor en achter de schermen van het Comité Koningslied heeft afgespeeld. Maar zoveel is zeker, niemand heeft serieus naar de tekst gekeken. John Ewbank niet, Guus Meeuwis niet en Joop van den Ende niet. Er was geen eindcontrole.

Zo staat Nederland ook tegenover de monarchie. Zorgeloos. Onverschillig dus. “Ach, dit fiksen we wel even”, moeten de verantwoordelijken gedacht hebben.”Leuk. Gaaf. Het volk vindt het vast en zeker prachtig. Immers, het is hetzelfde volk dat massaal naar Ahoy, de Gelredome en het PSV-stadion komt. Onze platen koopt. Wij kennen het volk”.

Erger nog is de achterliggende gedachte, ingestoken door de opdrachtgevers. Want was het niet de opzet dat iedere Nederlander mee moet zingen, het leuk moet vinden? Dat wie niet meedoet, een spelbederver is?

Vergelijk het met de gekte rond het Nederlands voetbalelftal. Als het land oranje kleurt. Straten, pleinen vollopen. De media het publiek steeds krachtiger bestoken. De reclamejongens het vuur tot ongekende hoogte proberen op te poken.

Misschien vinden een paar miljoen het leuk. Evenzoveel miljoenen zijn ongelofelijk blij als het Oranjegedoe voorbij is. Afgelopen. Uit.

Het is die vorm van dwang die tegenstaat. Als je een graadje minder Oranjefanaat bent dan de bekende Nederlanders die zich zo geweldig hebben ingezet voor het Koningslied, je misschien een tikje onverschillig bent ten opzichte van de monarchie, je toch geacht wordt mee te doen.

Het is die vorm van dwang die ertoe leidt dat als je dan toch moet meezingen, een gevoel van saamhorigheid moet ondergaan, je het wil laten gebeuren met een fatsoenlijk lied waar je achter kan staan.

Noem het een paradox. Ironisch is het zeker. Niet de critici van het Koningslied zijn onverschillig. De makers zijn het, het Nationaal Comité Inhuldiging voorop.

Zelfs laden zij de verdenking op zich dat zij minder koningsgezind zijn dan zij zich voordoen. In elk geval zouden serieuze Oranjeklanten het maken van een lied niet zo lichtvaardig hebben opgevat als John Ewbank, Guus Meeuwis, Daphne Deckers, Joop van den Ende en Hans Wijers.

Geplaatst: 22-4-2013

IS DUITSLAND AL NIET TE MACHTIG?

8 april 2013
Inmiddels horen Europa en vrede bij elkaar. Alleen daarom al is de unie tussen de 27 staten van onschatbare waarde. Democratie, open grenzen en overleg hebben zich bewezen. Geen zinnig mens verlangt terug naar de eerste helft van de vorige eeuw toen het oude continent rampspoed betekende.

Het was de Tweede Wereldoorlog die de erfvijanden Duitsland en Frankrijk na 1945 in elkaars armen dreven. Amerika had geen zin om nog eens een ruzie bij te leggen. Ook de nieuwe machthebbers begrepen dat er een eind moest komen aan de verwoestende slijtageslag.

De Franse staatslieden Jean Monet en Robert Schuman deden het voorwerk, met steun van de Duitse bondskanselier Konrad Adenauer.

Op 18 april 1951 ondertekenden zes landen, West-Duitsland, Frankrijk, Italiё, Nederland, Belgiё en Luxemburg het Verdrag van Parijs. De Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal was een feit, het begin van de weg die direct leidde tot de Europese Unie. Opgericht op 1 november 1993 te Maastricht. Zevenentwintig staten maken er deel van uit, waarvan 17 één munt delen.

Toch is na 18 april 1951 geen totaal ander Europa ontstaan. Het blijft een mix van het oude en het nieuwe waarbij gepoogd is de kwade krachten weg te poetsen. Nooit meer dictatuur, wapenwedloop, schending van mensenrechten, was de boodschap. Democratie en vrijheid moesten heersten, met de vrije markt als economisch principe.

Maar kijk eens naar 2013,waar de economische crisis in alle hevigheid op Europa is losgelaten. De vrije markt laat haar gemene kanten zien. Burgers realiseren zich, hoe de soevereie staat in politieke zin is uitgehold.

Griekenland en Cyprus hebben als lidstaat de eurozone nauwelijks overleefd. Italiё lijkt onregeerbaar. Belgiё bestaat alleen in naam. Crisis is het overal. Europa is weer eens de splijtzwam in het Verenigd Koninkrijk.

Pas een jaar aan de macht, en nu al kan de Franse president Hollande zich nauwelijks staande houden. In Nederland is het met premier Rutte niet anders.

De Krant met een Mening

Een 21ste eeuws engnationalisme staat op het punt van doorbreken. In Frankrijk, Nederland beuken partijen als het Front National, de PVV op de deuren naar de gevestigde macht. Ook in Engeland en Italiё smeult het vuur. Vergeet Oostenrijk niet.

Veel heeft te maken met de dreigende economie, de onzekerheid, de drastische ingrepen, de bezuinigingen in tijd van crisis.

Europa, Quo vadis? Het overgrote deel van de Europeanen voelt zich burger van de staat: Duitser, Fransman, Italiaan, Engelsman, Nederlander. Die Europeanen kiezen voor een politieke pas op de plaats.

Doorgewinterde liberalen als de president van de Europese Raad, Herman van Rompuy en Alexander Pechtold willen juist nù grote stappen zetten, òp naar die ene Europese staat.

Die pas op de plaats gaat niet lukken. Ook kunnen we niet terug naar het Europa van soevereine nationale staten. De werkelijkheid is te overweldigend.

De historische werkelijkheid maakt de historische held. Niet andersom, en dat begon al met Karel de Grote. Die slaagde, waar later Napoleon en Hitler faalden.

Door schade en schande wijs geworden, handelen de Europese staatslieden voorzichtiger. Het moet gezegd, Europa is een eind op weg, maar er komt een moment dat omzichtige stapjes niet meer lukken. Dat drastische ingrepen genomen moeten worden. De tijd dringt. Is Duitsland al niet te machtig?

De conclusie is aldus: de oude eenheidsstaten worden kleiner. Cataloniё bereidt zich al voor. Schotland kan volgen. Vlaanderen is bijna zover. Noord-Italiё kan zich zomaar afscheiden. Waarom zou Beieren blijven doen wat Berlijn wil? Noordrijn-Westfalen is groot genoeg.

Geplaatst: 8-4-2013

DONKERE WOLKEN BOVEN MARK RUTTE

1 april 2013
“Wij doen het voor onze kinderen”. De voorstanders van een sluitende begroting op de kortst mogelijke termijn geven zich steeds vaker over aan de morele component. Nu de crisis zich verdiept, de werkloosheid explodeert, het bedrijfsleven pas op de plaats maakt, de bezuinigingen een averechts effect hebben, rest hen ook geen ander argument.

Vijf maanden bestaat het kabinet-Rutte II. Zelden is een ongelukkigere start gemaakt. “Wij houden ons aan de Europese begrotingsnorm, blijven ons richten op een tekort van maximaal drie procent en de bezuinigingen die daarbij horen”, is het mantra waarmee de VVD van Rutte twee keer de verkiezingen heeft gewonnen, en waaraan regeringspartner PvdA zich gebonden heeft.

VVD-luis in de pels Hans Wiegel opperde als eerste het ideetje, het kabinet tussentijds te versterken. Inmiddels wacht het land een nieuwe actie, nu De Telegraaf en het PvdA-mastodontenbestand wel iets lijken te voelen voor het Wiegelplan.

De redenering is aldus: Een meerderheid in de Tweede èn de Eerste Kamer is nodig om belangrijke besluiten door te drukken. Het CDA is de meest waarschijnlijke partner, een partij die op economisch gebied dichtbij de VVD staat. Ook de combinatie D66/GroenLinks maakt kans.

Alsof er geen formatie-/regeertraditie bestaat waarbij PvdA en CDA elkaar de tent uitvechten. Alsof de liberale, pro-Europakoers van D66 politiek haalbaar is in het steeds sceptischere Nederland.

Waar Wiegel ook geen rekening mee houdt, is de harde werkelijkheid die eist dat het economische roer 180 graden òm moet. Punt is, het kabinet-Rutte II voert de vorige oorlog, namelijk die van de jaren 1980 toen de lonen de pan uit rezen en de lasten voor het bedrijfsleven veel te zwaar waren. Die van oud-minister van financiën, dr. Onno Ruding.

DeKrant met een Mening

Dan verschijnt bij Nieuwsuur, VVD-liberaal en voormalig partijleider Frits Bolkestein in beeld. Hij zegt: “Ik ben zeer onder de indruk van het verhaal van CPB-directeur Coen Teulings die stelt dat je de economie niet kapot moet bezuinigen”. En hé, daar is Hans Wiegel die Bolkestein bijvalt, net als de prominente partijgenoten Ed Nijpels en Jozias van Aartsen.

Waarop menige kiezer zich dan weer de haren uit hoofd moet hebben gerukt, zich verbijsterd afvragend waar deze liberalen hun economische kennis hebben opgedaan. Immers, altijd steunden ze de VVD-koers waarmee Rutte in 2010 het Torentje veroverde.

Toch is het Teulingsverhaal bijna tachtig jaar oud. De econoom John Maynard Keynes vierde er in de jaren 1960 triomfen mee. New York Timescolumnist, Nobelprijswinnaar Paul Krugman die Europa voor krankejorem verklaart vanwege de bezuinigingen in crisistijd, houdt niet op Keynes aan te halen.

“De werkloosheid”, aldus Krugman, “is het grootste probleem. Niet de inflatie, niet het tekort. Eerst moet het vertrouwen terug. Stimuleer de vraag. Dat is het beste medicijn voor de economie”.

De Rotterdamse hoogleraar economie, prof. dr. B. Jacobs, toonde zich bij het opinieprogramma Buitenhof blij verrast. “Eindelijk hebben ze het bij de VVD ook door”, verzuchtte hij, om in één adem door de regering te waarschuwen geen tijd te verliezen met de sanering van de banken. “Als Europa daar geen werk van maakt, verzandt het in Japanse toestanden met een economie die voorlopig niet meer groeit”.

Intussen verwacht het kabinet alle heil van een sociaal akkoord. Prof. Jacobs looft de hervormingen op de terreinen van de arbeidsmarkt, de pensioenen en de hypotheken. Voor de korte termijn hecht hij echter aan het stimuleren van de vraag. “Absoluut noodzakelijk voor het herstel van vertrouwen”, deelt ook hij het Teulingsverhaal.

Al met al stapelen donkere, zwartgrijze wolken zich boven het hoofd van premier Rutte. De Telegraafactie tegen de afhankelijke ziektekostenpremie richtte al blijvende schade aan. Bolkestein adviseerde de premier na te denken over het vervolg van zijn politieke carrière. “Metaalmoeheid dreigt”, is een hint, niet mis te verstaan.

Rivaliteit ligt om de hoek. PvdA-minister van financiën Dijsselbloem kan de revelatie van het kabinet worden, nu hij als voorzitter van de Eurogroep de banken de wacht heeft aangezegd. Veel waardering is er voor schaduwpremier Samsom.

Wellicht heeft Rutte geen last van de chronische politicuskwaal. Hele partijen zijn eraan onderdoor gegaan. De samenwerking met de PvdA ligt in de VVD moeilijk genoeg. Het moet niet gebeuren dat de concurrent de overhand krijgt.

Een beleid dat aantoonbaar verkeerd uitpakt. De Eerste Kamer. Een hopeloos politiek bestel. Wiegel die bommetjes legt. De Telegraaf. Crisis. De euro. Kiezers die afhaken. Een zwakke premier. Het kabinet-Rutte zit er nauwelijks een half jaar. De PVV is de grootste.

Kortom, de situatie is uitzichtloos. Het kabinet is reddeloos verloren. Het land koerst af op een ramp.

Geplaatst: 1-4-2013

O, DIE LACH, DIE STRALENDE LACH

18 maart 2013
Almaar dichterbij komt de dag. Nog zes weken zijn er te gaan tot 30 april 2013, als Koning Willem-Alexander de scepter van zijn moeder overneemt. De Nieuwe Kerk is volgepakt met illustere namen die ieder voor zich een plaats heeft verdiend. Miljoenen voor het televisiescherm zitten. Amsterdam op slot zit. De camera zich richt zich op de nieuwe koningin, moeder van drie kinderen, Maxima. Geen traan dit keer. Maar o die lach, die stralende lach.

Niets te zeggen, hebben we over het weer. De organisatie is in handen van het Nationaal Comité Inhuldiging. Voorzitter Hans Wijers, D66, oud-minister, Ajax, voormalig CEO van Akzo Nobel, wordt ondermeer bijgestaan door grootheden als Joop van den Ende, Richard Krajicek, Andrée van Es.

Het thema ‘Mijn droom voor ons land, inspiratie voor onze koning’, moet uit de koker van een taalkunstenaar komen. De inhuldiging van koning Willem-Alexander nadert. Ik verlies mijn geduld.

Elke week mag een gast bij Paul en Witteman een loflied zingen. Wat we meemaken, is het begin van een orkaan die Oranje gaat heten.

‘Mijn droom voor ons land, inspiratie voor onze koning’. Nog altijd heb ik geen idee wat het thema inhoudt, behalve dat het een gevoel oproept dat me doet denken aan een periode, ver terug in een vorige eeuw. De rillingen over mijn lijf laat lopen. Me bang maakt voor de liefde die over me heen wordt gestort.

De werkloosheid is de afgelopen anderhalf jaar met twee procent toegenomen. Zij nadert de 600.000, een cijfer dat herinneringen oproept aan de verschrikkelijke jaren 1980 van de vorige eeuw. Draconische maatregelen begeleiden het doel om het begrotingstekort maar niet boven de drie procent uit te laten komen.

Nu mogen de pensioenenfondsen de banken weer spekken om de hypotheken te redden. Europa valt uit elkaar. De euro staat op het laagste punt, ooit. Feit is dat de angst veel burgers naar de keel is gevlogen.

Waar het Oranjefeest ook over gaat, de staat van het land wil het verbloemen. Het doel wordt, de eenheid van een natie tonen.

Wat zal het land op 30 april tekeer gaan. Koek happen zullen we. Meehossen met Armin van Buren. Ademloos luisteren naar Marco Borsato. Drinken tot diep in de nacht. Met honderdduizenden tegelijk op te kleine pleinen zijn.
Ik ben geen Oranjehater. Ik heb een hekel aan de massaliteit, het Heinekengebeuren. Vraag me af of de monarchie past in deze tijd. In elk geval is geboorterecht geen verdienste.

Wel heeft koningin Beatrix in mijn ogen goed gefunctioneerd. In elk geval bleek ze een garantie voor de democratie en leerde ze haar grenzen kennen. Deed ze geen al te rare dingen.

Te hopen valt dat koning Willem-Alexander in de voetsporen van zijn moeder treedt. Wie weet, kan de monarchie haar functie op positieve wijze invullen zonder dat zij verwordt tot een hysterische massabeleving waar vooral de marketing op inspeelt.

Hoe het zij, nog meer dan zijn moeder zal koning Willem-Alexander met handen en voeten gebonden zijn. Geen kant kan hij op hoewel hij als Hoofd van de Regering bepaalde prerogatieven heeft en mag hij bewindslieden uitnodigen hem te informeren.

Ook behoudt hij het zelfbeschikkingsrecht wat betreft zijn vriendenkeuze, en juist op dat gebied vrees ik met grote vreze.

Maar eerst moet ik de aanloop náár, en de inhuldiging zelf, zien te overleven.

Geplaatst: 18-3-2013

ZIJLSTRA IS CHENEY, RUTTE IS BUSH

11 maart 2013
Richard Bruce oftewel, Dick Cheney, vicepresident van de Verenigde Staten in de periode 2001-2009 slaapt uitstekend. Dat hij verantwoordelijk is voor twee oorlogen die alleen zijn land al duizenden mensenlevens, biljoenen dollars en een serieuze economische crisis heeft gekost, deert hem niet. Een volgende keer zou hij het zo weer doen.

De Amerikaanse New York Timescolumniste Maureen Dowd is niet de enige die de 72-jarige Republikein vervloekt en neerzet als cynicus van het ergste soort. Als kwade genius zelfs van zijn vroegere baas, president George W. Bush. Aan Cheney is het allemaal niet besteed. Die slaapt met zijn nieuwe hart de slaap der onschuldigen.

Dick Cheney is het type havik-kapitalist dat de vijanden van Amerika zijn tanden wil laten zien en daarbij de financiёle belangen van hemzelf en zijn vrinden niet vergeet.

Dus mocht zijn vroegere broodheer, het bedrijf Halliburton, ruimhartig delen in de oorlogswinst via een vracht aan oorlogscontracten in Afghanistan en Irak.

Wat Maureen Dowd vooral stoort, is de enorme brutaliteit van Cheney en diens vrienden. Zij weten wat het land nodig heeft. Wat vaderlandsliefde is. Zij zijn de onbaatzuchtige, onvermoeibare strijders voor Amerika. Zij vertegenwoordigen de ware Amerikaan.

Een economische crisis en een biljoenenschuld later zijn minder oorlogszuchtige bewindslieden nog altijd druk doende de scherven van het Cheney/Bushtijdperk op te ruimen.

Om VVD-fractieleider drs. Halbe Zijlstra te vergelijken met de voormalige Amerikaanse vicepresident lijkt te veel eer voor de 72-jarige Cheney.

Niet alleen staat de 44-jarige Zijlstra nog aan het begin van zijn politieke ’s carrière, ook is er niets bekend over mogelijke manipulatieve trekken.

Wel is duidelijk dat Zijlstra een havik is, wat betreft de financiёle koers van het land. Heeft hij het net als Cheney in zich het land de afgrond in te duwen, bedient hij zich daarbij van Cheyney-achtige argumenten.

Voor Halbe Zijlstra is drie procent de uiterste grens voor het begrotingstekort. “Niet omdat Europa het wil. Maar voor het land. Voor onze kinderen en kleinkinderen”. Ik, met andere woorden, ben de ware onbaatzuchtige Nederlander. Jullie, richting critici, handelen uit eigenbelang. Zijn kortzichtig. Egoïstisch.

Zijlstra is Cheney. Premier Rutte is president Bush. De premier heeft zijn gezag verspeeld, is politiek uitgerangeerd na de flaters rond de totstandkoming van het regeerakkoord. Weinigen nemen hem nog serieus.

Bas Heijne van NRC Handelsblad verwoordde het in zijn column aldus: Senseo-koffie is net zoveel espresso als Jan Smits zanger en Mark Rutte staatsman is.

Veel beter dan Rutte kan Zijlstra de VVD-boodschap van het kabinet-Rutte II uitdragen, een boodschap die diep geworteld lijkt in de partijgelederen en rechtstreeks is overgewaaid uit het land van Cheney, met inbegrip van de schrikbeelden rond begrotingstekorten.

Een schandaal ontwikkelt zich. Ondanks het begrotingstekort en stimuleringsmaatregelen van de Amerikaanse overheid reikt de Dow Jones naar recordhoogten. Neemt de werkgelegenheid in de Verenigde Staten toe. Stijgen de huizenprijzen en blijft de inflatie op peil.

Intussen bedriegt Nederland zichzelf al bezuinigend dieper de crisis in. Het begrotingstekort loopt op. De werkloosheid neemt schrikbarend toe.

Steeds minder economen geloven in de juistheid van het beleid. Veel verder kan de afkalving van de kiezerssteun niet gaan. Toch benieuwd hoe de PvdA zal reageren nadat zij vorig jaar haar ziel verkocht heeft om zich de SP van het lijf te houden.
Wat Halbe Zijlstra betreft: Iedereen kan zich vergissen, ook al omdat het hier geen Amerika is en er weinig Cheyney’s zijn. Maar me dunkt, die man is een gevangene van de bezuinigingsretoriek. Hij geeft geen krimp.

Geplaatst: 10-3-2013

ZIE HET ALS DE EIK, HET STAAT NOG

4 maart 2013
Misschien moeten we nog eens teruggaan, naar woensdag laat in de avond, 12 september 2012. De VVD wint de Tweede Kamerverkiezingen en komt uit op het recordaantal van 41 zetels. Het staat vast Mark Rutte wordt opnieuw premier. De PvdA doet het prima met de revelatie van de campagne Diederik Samsom en 38 zetels. Waarop de twee partijen razendsnel besluiten, het land een stabiel kabinet te bezorgen voor de komende viereneenhalf jaar.

“De kiezers hebben het zo gewild”, is het argument. Aanvankelijk leek het, hoe verrassend ook, nog niet zo’n gekke gedachte.

Immers, de twee partijen hadden een ruime meerderheid in de Tweede Kamer. Het CDA leek uitgeteld, na opnieuw een zwaar verlies. De VVD wilde absoluut niet met de SP. De PvdA en D66 zijn uit elkaar gegroeid. En zo waren er nog veel meer redenen voor VVD en PvdA het samen te proberen.

Hoe kortstondig was de euforie. Sprakeloos ziet Nederland toe, hoe het gezag van premier Rutte afbrokkelt, hoe Samsom en de PvdA nog altijd niet begrijpen dat het loslaten van de SP zelfmoord betekende, hoe minister van financiën Jeroen Dijsselbloem bij alle partijen steun zoekt voor nog eens vier miljard bezuinigingen in 2014.

“Nieuwe politiek. Dit is democratie”, roepen enthousiastelingen. Blijkbaar beseffen die enthousiastelingen niet dat zij getuige zijn van de aftakeling van het politieke systeem. Een systeem dat allang dood is.

Zie het als de eik. Het politieke bestel staat nog. Daar is alles mee gezegd. Politieke partijen hebben geen binding meer met de achterban. Leden zijn overwegend grijs of zien de partij als een middel om carrière te maken. Kiezers voelen geen binding met de politieke partijen.

Nederland is de centrale eenheidsstaat optima forma. Maar het centrum is wel het Westen. Zo hebben de oude grootmachten PvdA en CDA zegge en schrijve één Brabander in de Tweede Kamer.

Het wantrouwen is wederzijds. Burgers mogen zelfs de burgemeester niet kiezen.

De Mening van de Week

Het politieke systeem mag morsdood zijn, de kiezer heeft altijd gelijk. Maar als hij niet eens in staat is een uitspraak te doen, is er iets goed mis.

Welnu, de kiezer koos op 12 september de Tweede Kamer. De Eerste Kamer is al in 2010 gekozen, toen de politieke verhoudingen heel anders lagen. Waarbij komt dat de Eerste Kamer niet direct gekozen wordt. De Provinciale Staten kiezen de senatoren.

De Nederlandse kiezer stemt, en krijgt vervolgens een regering die hij niet wil. Geen VVD’er wilde een coalitie met de PvdA. En andersom. Twee jaar geleden explodeerde het CDA omdat de partij een gedoogconstructie aanging met de PVV van Geert Wilders.

Dit land heeft een stabiel kabinet en een serieuze oppositie nodig. Dan blijkt dat het noodlijdende CDA zijn machtsdriften behouden heeft. “Zonder ons geen meerderheid”, straalt fractieleider Sybrand Buma uit, en vindt daarbij Alexander Pechtold van D66 en Arie Slob van de ChristenUnie aan zijn zijde.

In Italiё liet de kiezer vorige week zien wat er gebeurt als de politici in gebreke blijven. Dan stemt hij op de boze Beppe Grillo. In Frankrijk krijgt het Front National steeds vastere grond onder de voeten. In Spanje, Belgiё en Groot-Brittanniё roeren de afscheidingsbewegingen steeds krachtiger.

Nederland had al Pim Fortuyn. Toen kwam Geert Wilders. En nog geloven de gevestigde partijen de kiezers ongestraft te kunnen bedriegen. Wat we zien, is de implosie van het politieke systeem.

Geplaatst: 4-3-2013

HIER IS DE ELITE NOG DE ELITE

25 februari 2013
Nederland is in gevaar. Het politieke systeem is dood. De economie verpulvert. De werkloosheid neemt schrikbarende vormen aan. Vrees niet. Dit is geen land van revolutie. Wij zijn een conservatief, gezagsgetrouw volkje dat het allemaal laat gebeuren.

De gevestigde macht, noem het elite, kan ervan op aan. Liever dan in opstand te komen tegen een regering die verzaakt of aantoonbaar foute besluiten neemt, laat de ware Nederlander zich meedrijven met het wereldgebeuren.

Liever dan het heft in eigen te handen te nemen, laat hij de democratie vernietigen, de economie verpulveren, zich opjuinen door de media.

Misschien is dàt de reden dat ik zo graag in Nederland woon. Hier is de elite nog de elite. Zij ruikt, voelt, is de macht. Kent haar geschiedenis. Is een echte overlever.

Nog niet zo lang geleden kende Nederland het zuilensysteem. De zuilen zijn nagenoeg verdwenen. De elite heeft zich gered via de restanten. Twaalf jaar geleden dacht de politieke querulant Pim Fortuyn in het systeem in te breken. Fortuyn is vermoord. De elite regeert nog steeds.

Wie is dan wel de elite? Wie hoort erbij? Hoe heeft zij zich georganiseerd? Politieke partijen, ondernemingen, financiёle instellingen, belangenorganisaties, onderwijsinstellingen zijn de belangrijke instrumenten.

Plooibaar is de elite zeker. Wie in de smaak valt, herkend wordt als hetzelfde soort, kan vroeg toetreden. De media spelen een cruciale rol. Wie toegang heeft, is al gauw op weg naar het lidmaatschap.

Ander kenmerk van de elite is dat de leden elkaar dekken. VVD’ers en PvdA’ers kunnen stevig van mening verschillen. In het geding is de vorm, niet om de inhoud. In de praktijk vormt de elite, de gevestigde macht, een dichtgemetselde kaste.

Het is crisis. De elite verweert zich met de inventiviteit die haar eigen is. Het CDA maakte al in 2002 gemene zaak met Pim Fortuyn.

Na Wilders’ verkiezingszege in 2010, handelden VVD en CDA razendsnel met een gedoogkabinet. Steeds dieper zakt Nederland de misère in. Toch hebben nog steeds dezelfde mensen het voor het zeggen die de noodzakelijke staatkundige vernieuwing zien als een bedreiging van het gezag.

Het volk, toch niet zo gauw boos, begint wel degelijk zijn geduld te verliezen, maar snapt nog altijd niet dat het de elite moet controleren. Dat één keer naar de stembus gaan, volstrekt onvoldoende is. Dat vakbonden een nuttige functie kunnen hebben. Dat je meer moet dan schelden, de schuld geven aan de islam, stemmen op de onvrede.

Toch wordt de elite knap zenuwachtig. Als er al één de volle laag krijgt, gaat zij er omheen staan. ‘Geef Terug’, is de actie, gestart door journalist/schrijver Jelle Brandt Corstius die burgers oproept een beroep te doen op het geweten van voormalig topman van SNS Reaal, drs. Sjoerd van Keulen.

“Kom niet aan onze Sjoerd” reageert de elite. Inmiddels staat de actie ‘Geef Terug’ voor heksenjacht op een integere bestuurder.

Ergens heeft de elite hier een punt, in die zin dat Van Keulen lang niet de grootste graaier is. Neem de voormalige CEO van ABN Amro Rijkman Groenink die 26 miljoen euro opstreek terwijl hij en zijn mededirecteuren de bank ruziёnd in de verkoop deden.

Neem de top van het krantenconcern PMC die miljoenen vergaarde voor wanbeheer. De slimste, de sluwste moet wel zijn, drs. Jan Bennink. Negentig miljoen euro incasseerde hij als topman van het zuivelbedrijf Numico dat verkocht werd aan zijn voormalige werkgever Danone.

Nee, Nederland is geen land van revolutie. Ouderen voelen zich gepakt, en richten hun keurige hoop op de partij 50Plus waarvan Henk Krol de politieke aanvoerder is en Jan Nagel de stuwende kracht achter de schermen.

De partij stoomt op in de peilingen, terwijl de gevestigde macht, de elite, zich in de handen wrijft. Die Nagel, hè, is 73. Krol kent ze al jaren. Bovendien, ouderen zijn ouderen. Dus wacht de elite geduldig tot de beweging zichzelf opheft.

Intussen dreigt het almaar woestere wereldgebeuren dit prachtige land mee te sleuren.

Geplaatst: 25-2-2013

OOK DIE HOOP IS ALWEER VERVLOGEN

11 februari 2013
Ik wachtte op de column van Youp. Maar die had het te druk met carnaval. Ook de experts René van der Gijp en Johan Derksen waagden zich er niet aan. De rest van beschaafd Nederland is eensgezind. “Dit gaat alle perken te buiten. Hier is sprake van een hetze. Een ware heksenjacht vindt plaats. Met name de journalist/schrijver Jelle Brandt Corstius krijgt er van langs. Logisch, want diens vader deed in de jaren 1980 hetzelfde”.

Jort Kelder, Bas Heijne, de commentatoren van NRC Handelsblad, de Volkskrant, Sheila Sitalsing. Natuurlijk plaatsen ook zij kritische kanttekeningen bij het zoveelste bankenechec. Vinden dat voormalig CEO van SNS Reaal, drs. Sjoerd van Keulen, grote fouten heeft gemaakt.

Sommigen veroordelen zelfs de bonussencultuur. Maar anders dan gewone burgers zien zij de nuance en verwijzen naar het maatschappelijk klimaat van de tijd, naar de drang van iedere burger om een graantje mee te pikken en de domoren die meenden dat de economische groei eindeloos zou zijn en nog altijd niet willen beseffen dat een aandeel in waarde dalen kan.

Beschaafd Nederland wil ook een onderzoek. Zelfs aan een parlementaire enquête wil het zijn zegen geven. “Maar wees nou eerlijk”, relativeren de Kelders en Sitalsings, “Wie zag de crisis aankomen in 2006? Niemand toch!

Nee”, vinden zij, “het is te gemakkelijk om één ex-CEO tot zondebok te maken. Die hoeft zijn miljoenenbonus niet terug te geven. Dat zou wel heel oneerlijk zijn, al is het maar omdat er zoveel collega’s wel gekkere dingen hebben gedaan. Het lost trouwens niets op. De problemen zitten veel dieper”.

Het is geen onzin wat beschaafd Nederland betoogt. Als het bedoelt dat ook de politiek in crisis verkeert, heeft het zelfs alle gelijk van de wereld, nu met de dag duidelijker wordt dat Nederland zich steeds dieper de economische misère in wringt, en de politiek daarbij een fatale rol speelt.

De Mening van de Week

Het is verschrikkelijk. Werkelijk om wanhopig van te worden. Eerst gaven we ons over aan Pim Fortuyn. Wilders rook al aan de macht. Nu werpen boze ouderen zich weer in de armen van Henk Krol en 50Plus.

Intussen zetelen de lobbyisten als drs. Elco Brinkman in het centrum van de macht. De voorzitter van Bouwend Nederland heeft een zware stem in het woningbouwbeleid als voorzitter van de CDA-fractie in de Eerste Kamer in de wetenschap dat de coalitie zijn steun nodig heeft. O, nu denken D66 en ChristenUnie het kabinet hun wil op te kunnen leggen.

Het is fnuikend om te zien. Politieke partijen proberen te overleven. Daarvoor snoeien ze, saneren, spelen hun spelletjes, maar weigeren de noodzakelijke vernieuwingen. Het politieke bestel is morsdood.

Tien jaar politieke ellende heeft Nederland achter de rug. Even flakkerde de hoop dat de nieuwe regeringsploeg voor een nieuw elan kon zorgen. Ook die hoop is alweer vevloen.

Ongelofelijk. De democratie zou beter dan andere systemen in staat zijn de tand des tijds te doorstaan. Zo hebben westerse democratieёn eind 19e – en begin 20e eeuw de sociale revolutie voorkomen door de strijdpunten van de arbeidersbeweging over te nemen.

Intussen is Nederland een flink eind op weg de sociale kant van het kapitalistische systeem af te stoten. De economie is een puinhoop. De politiek is machteloos. Ach, er zijn zoveel dingen die burgers niet bevallen. Ik snap het niet. Ik heb het nooit willen geloven. Kan alleen maar hopen dat een 21ste eeuwse Thorbecke zich heel snel meldt.

Geplaatst: 11-2-2013

**EEN NEDERDUITS DEMOS IS ER WEL**

28 januari 2013
De Belgische oud-premier Guy Verhofstadt en D66-leider Alexander Pechtold zijn twee liberalen. Twee Europeanen pur sang. Vurige pleitbezorgers voor een federaal Europa. Vóór een verdergaande integratie. Vóór de euro.

Weinig begrip hebben zij dan ook voor de sceptici die vinden dat Brussel te veel bevoegdheden heeft. Laat staan dat zij iets óp hebben met de Britten die Europa zien als een vrijhandelszone.

De Europa-rede waarin de Britse premier Cameron vraagt om nieuwe onderhandelingen, en het resultaat daarvan wil voorleggen aan het Britse volk, zien Verhofstadt en Pechtold op haar best als de voorbode van een achterhoedegevecht.

Wat bij de twee liberalen vooral opvalt, is de overtuiging van het eigen gelijk. Gisteren was de Belgische oud-premier te gast bij het programma Buitenhof. Op zijn plaats had zomaar Pechtold kunnen zitten.

Voor Verhofstadt en Pechtold is Europa de plek, het meest geschikt voor de ontwikkeling van de individuele, vrije burger. “Immers”, aldus de analyse, “de nationale staat is van het verleden. Continenten maken de dienst uit.

De twee liberalen zien louter voordelen. Europa is een waarborg voor de vrede, onmisbaar voor een welvarende toekomst. Wel hebben ze oog voor de tekortkomingen van het moment. Begrijpen ze de noodzaak van institutionele hervormingen: “Europa staat te veraf van de burger, moet democratischer en slagvaardiger worden”. Politici hebben de plicht de burgers mee te nemen. Te informeren. Het voortouw te nemen. “Er is geen Europese demos”, brengen critici daar tegenin. “Geen Europees volksgevoel”.

“Onzin”, aldus Verhofstadt, al geeft hij toe dat de mensen zich er niet van bewust zijn. “Is het er nog niet. Aan de politici de taak ervoor te zorgen dat de demos zich kan ontwikkelen. Daarbij het voortouw te nemen”.

Er is geen twijfel. De twee liberalen wéten. Immers, er is sprake van een ontwikkeling betreffende de Europese integratie richting federale staat. Niet tegen te houden, het noodzakelijke gevolg van de markt.

Verhofstadt zei het letterlijk: “De markt dwingt ons ertoe. Er is geen keus”. Alsof Karl Marx op aarde is teruggekeerd, de ideoloog die de geschiedenis verklaarde als een noodzakelijk gevolg van materiële en economische omstandigheden. Om nog maar eens duidelijk te maken dat liberalen en socialisten kinderen zijn van dezelfde Verlichtingsmoeder, inclusief de innerlijke tegenstellingen van de leer.

Zo is de socialisten altijd aangewreven dat zij de geschiedenis in Marx’ keurslijf trachtten te dwingen. Maar doen de liberalen het anders? Verhofstadt en Pechtold moeten in elk geval toegeven dat de pogingen van de Europese Unie om meer bevoegdheden naar zich toe te trekken op groot verzet stuiten. Groot-Brittanniё mag traditiegetrouw een vreemde eend in de bijt zijn, ook de burgers van de collega-lidstaten blijken vooral gehecht aan de nationale instituties.

Mogelijk hebben Verhofstadt en Pechtold gelijk als het gaat om de nationale staat. Zijn de Europese staten te klein voor een serieuze rol op het wereldtoneel. Of zij ook gelijk krijgen, is de vraag. De nationale staat is niet uit het niets ontstaan, maar was in de vorige eeuw het resultaat van eeuwenlange ontwikkelingen.

Politici mogen die ontwikkelingen een handje geholpen hebben, elke poging om de nationale staat in een groter verband te persen, is op niets uitgelopen. Met een beetje goede wil zijn Nederland, Vlaanderen en (delen van) Duitsland tot een verregaande integratie in staat. De overeenkomsten zijn er.

Maar Frankrijk en Duitsland? Nederland en Polen? Dat de markt de Europeanen ertoe zal dwingen, mag in elk geval betwijfeld worden. Juist de markt bewijst dat wat niet past, gedoemd is uit elkaar te vallen.

Geplaatst: 28-1-2013

DE PROF. SNOOF, BLIES, ZUCHTTE…..

21 januari 2013
Hij is lang en rijzig. Ik zag een buikje. Gisteren was de econoom, prof. dr. J. G. Sweder van Wijnberg te gast bij het debatprogramma Buitenhof om zijn visie te geven op het probleem van de bank SNS Reaal. Tegenover hem zat dr. Ewout Irrgang, oud-Tweede Kamerlid voor de SP.

De 62-jarige Sweder van Wijnberg is lid van de PvdA. Irrgang is nog maar 36. In grote lijnen waren de twee economen het eens. “De bank moet bloeden”. Alleen was de sociaaldemocraat overtuigd van het grotere gelijk. Hij snoof, zuchtte, blies, schudde het hoofd.

Kortom, de sociaaldemocraat verachtte zijn opponent als vertegenwoordiger van een verfoeilijke ideologie die de staat nog heilig acht.

Geen idee hoe prof. dr. Sweder van Wijnberg in de hiёrarchie van de PvdA staat. Hij is tegendraads genoeg om makkelijk vijanden te maken.

Niettemin was het fascinerend om te zien hoe de hoogleraar voldeed aan het beeld dat de provinciaal heeft van een Amsterdamse grachtengordelbewoner.

Voor die provincialen blijft de kernvraag waarom de PvdA van Diederik Samsom zelfs niet heeft geprobeerd afspraken te maken met de SP die zoals bekend haar machtsbasis heeft in het Brabantse. Waarom ook geen poging gewaagd het vertrouwen van Emile Roemer uit Boxmeer te winnen, al is het maar omdat PvdA- en SP-kiezers inwisselbaar lijken?

De Mening van de Week

Met een links verhaal pakte Samsom in september vorig jaar op knappe wijze veel kiezers terug, maar ook hij zal beseffen dat bij een beetje tegenwind diezelfde kiezers net zo makkelijk weer afhaken.
Blijkbaar acht de PvdA zich veiliger bij de VVD.

Intussen zien vriend en vijand Samsom als de politicus van het jaar 2012. Is minister van financiёn, Jeroen Dijsselbloem voorzitter van de Eurogroep. Vicepremier Lodewijk Asscher is premier in wording. De strategie is helder. Het VVD/PvdA-kabinet moet het de volle periode zien vol te houden.

Maar wat nu? De economische seinen staan op rood. De coalitie heeft geen meerderheid in de Eerste Kamer. De eerste salarisstroken komen weldra binnen, terwijl er nog voor miljarden aan bezuinigingen moet worden doorgedrukt.

Minister Dijsselbloem heeft een mooie Europese functie. Een voorzitter heeft invloed. Maar Dijsselbloem is ook de kandidaat, door Duitsland naar voren geschoven. Waarmee Nederland zich nauwer verbindt aan het bezuinigingsbeleid waarvan New York Timescolumnist Paul Krugman zegt: “Middeleeuws, fataal voor het herstel van de economie”.

Gelooft de PvdA werkelijk dat de mensen in het land gebaat zijn bij een politiek die vasthoudt aan de Europese begrotingsnorm van drie procent, terwijl zij vorig jaar nog aandrong op een meer Keynesiaans beleid? Gelooft zij nu echt dat de VVD een betere partner dan de Socialistische Partij is?

De verkiezingsuitslag maakte de coalitie tot een logische. Maar de PvdA heeft een enorme gok genomen door haar linkse flank niet af te dekken. De partij van Diederik Samsom en Hans Spekman heeft zich in het diepe gegooid, en moet er zien uit te komen.

Sinds Pim Fortuyn is de rust aan het Nederlandse politieke front Nederlandse niet weergekeerd. De andere partijen hebben zo hun eigen problemen. Erger dan het gedoogkabinet zou niet kunnen. In zekere zin is dat zo. Tegelijk voel je de spanning. Er kan zo maar iets gebeuren waarbij al het voorgaande weer verbleekt.

Geplaatst: 21-1-2013

IN RUIL VOOR EEN VOLLE MAAG

15 januari 2013
Het was de tijd van het protest. Neem Harriet Beecher Stowe’s, Uncle Tom, die in de 20e eeuw een metamorfose heeft moeten ondergaan. De rode vette letters besloegen de volle breedte van het viaduct. Richtten zich tegen de multinationals, de wapenindustrie, de kernbom, de rechtse krachten. Tegen de media, spreekbuizen van het establishment. Tegen de elite die heerste en verdeelde. Tegen het volk dat het allemaal prima vond, in ruil voor een volle maag. Gelukkige slaven zijn de ergste vijanden van de vrijheid, is een slogan die diep in het geheugen zit geprent.

Geen nieuws. Een open deur. Een cliché. Of de slogan waar is, is een tweede, al is het maar omdat geluk en een volle maag juist de geest plegen te scherpen. Voorwaarden zijn voor de geestelijke ontwikkeling, die op haar beurt onmisbaar is voor een kritisch-onafhankelijke kijk op de wereld.

Gelukkige slaven. Zijn wij dat niet bijna allemaal? Ligt daarin de verklaring dat weldenkende burgers accepteerden dat het kapitaalliberalisme hun wereld in de houdgreep kreeg,met in zijn kielzog, de banken, de grote beurshandelaren, de aandeelhouders, de grootspeculanten, verzekeringsmaatschappijen.

Om vervolgens het hele zaakje in de soep te laten lopen, in ruil voor superbonussen en korte-termijnwinsten, en tenslotte nog een reuzengreep in de staatskas deed toen zijzelf in de problemen kwam.

Anderen deden dolgraag mee. Keurige directeuren, voorzitters van even zovele raden van besturen, topmanagers en wat er vlak onder zit, huizenkopers, aandelenbezitters tot aan de buurman toe.

Iedereen probeerde een graantje mee te pikken. Het loon was niet genoeg. Op de beurs gebeurde hèt. Huisje kopen, opknappen, doorverkopen. Het is iedereen gegund.

Gelukkige slaven zijn we. Wie profiteerde niet van de hypotheeksubsidie? De voetballer Marco van Basten en het topmodel Doutzen Kroes verkochten onlangs hun miljoenenstulpjes. “Met zwaar verlies”, meldden de media. De simpele ziel vraagt zich toch af of de twee grootverdieners hypotheeksubsidie hebben opgestreken? En hoeveel?

De Mening van de Week

Het is gelukkige slaven eigen. Het neemt niet weg dat ze in een wel heel diepe slaap waren gevallen. Inmiddels zijn sommigen wakker geschrokken.

Anderen zijn te ver heen. Vinden het nog altijd prima zo. Bezuinigingen in de zorg, verhoging van het eigen risico, de versoepeling van het ontslagrecht, de hogere btw, de duurdere kinderopvang. Niets lijkt de gelukkige slaaf te deren zolang hijzelf maar buiten schot blijft.

Intussen is de democratie de ver van het bedshow. Zij is een gegeven waar wij gelukkige slaven nog maar weinig mee hebben. Politici zijn niet te vertrouwen. Ze doen maar, daar in Den Haag.

Gelukkige slaven zijn bereid veel, zo niet alles te accepteren, zolang ze hen maar niet lastig vallen. Zij op vakantie blijven kunnen. Stemmen doen ze op de partij die hun belang het beste verwoordt.

Geen gelukkige slaven zonder elite. Die kent haar pappenheimers, leert van het verleden. Zegt op de juiste momenten de juiste dingen. Speelt het spel van verdeel en heers.

De elite vindt gemakkelijk toegang tot de media. Heeft geld en macht. Heeft een belangrijke stem in het publieke debat. Weet dat het volk zeer ongelukkig is met de crisis.

De gelukkige slaven voelen zich misleid. Bedrogen. Onder druk gezet. Het is allemaal waar, maar de elite geeft geen krimp. Heeft haar medestanders.

Topmanagers die meer dan de Balkenendenorm verdienen, kennen de ware aard van de mensen. Zij doen de kritiek af als een uiting van jaloezie. De scheidende voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Banken, Boele Staal, ziet het in de Volkskrant zo: “Iedereen is verantwoordelijk. Dus is niemand verantwoordelijk”. Wat Staal vooral betreurt, is dat hij het Eerste Kamerlidmaatschap misliep als gevolg van de kritiek op de bankenwereld.

Sommigen vinden het onbegrijpelijk dat de financiёle wereld sinds 2008 niets aan macht heeft ingeboet. Dat de liberaalkapitalistische VVD de grootste partij van het land is. De mensen zich nauwelijks vertegenwoordigd voelen door de politiek. De burgemeester nog altijd niet gekozen wordt. De sociale ongelijkheid groter en de sociale cohesie kleiner wordt. De 3-procentnorm heilig is.

Het antwoord heeft alles te maken met het gelukkige slavensyndroom, een ziekte die in Nederland een welhaast chronische vorm heeft aangenomen.

Geplaatst: 15-1-2013

EN DAN WIL YOUP OOK NOG DOOR

1 januari 2013
Bert Wagendorp, columnist van de Volkskrant, lijkt me een aardige vent. Sportief. Trouwens, hij is een vriend, ook al ken ik hem niet. Facebook hè! Geen drammer. Zijn relativeringsvermogen is een sterk punt. Alle onheilsprofetiёn ten spijt, is hij ervan doordrongen dat het leven hier goed is. Wat heet? Veel betere plekken zijn er op deze aardbol niet te vinden. Zelfs het sociale vangnet acht hij prima de luxe.

Het is dan ook alleszins begrijpelijk dat de Volkskrantcolumnist zich afzet tegen het oprukkende doemdenken, tegen het pessimisme, de scepsis. Sympathiek is het voorstel om gezamenlijk het optimisme te belijden. “Want”, betoogt hij, “optimisme is de enige weg naar een beter leven, een beter land, een betere wereld”.

De vraag, hoe het één met het ander te rijmen is, moet ik even laten bezinken. Maar ik snap wat hij bedoelt. Ik heb geen keus. Moet optimistisch zijn.
“Sterker”, denkt Bert Wagendorp voor mij, “je bent het al”.

Waarmee hij verwijst naar het rapport van het Sociaal Cultureel Planbureau, Burgerperspectieven 2012/4 met de constatering dat 82 procent van de Nederlanders prima kan leven met de financiёle situatie van het moment.

Vanwaar dan toch het pessimisme? Ook daarop weet de Volkskrantcolumnist het antwoord. De media hebben het gedaan. “Somberheid lijkt daar een morele plicht”, verwijst hij naar het journalistieke uitgangspunt dat optimisme geen nieuws is.

De Mening van de Week

Jeetje. Ik heb dus niets te klagen, deel hooguit met 35 procent Nederlanders de angst dat het in 2013 een onsje minder wordt. Benadeel me er zelf maar mee. Heb wel een excuus. Bert Wagendorp heeft namelijk makkelijk praten want hij schrijft in de Volkskrant. Toevallig lees ik ook het NRC Handelsblad. Sla de opiniepagina van het laatste weekend van 2012 open.

‘Het jaar 2025’, is de opdracht. Bert Wagendorp haalt zijn gelijk. In elk geval word ik niet vrolijk van de prognoses, hoewel prof. dr. W. de Ridder een afname van de CO2-uitstoot voorziet.

Daartegenover staat dan weer dat de hoofdcommentator een tweede kredietcrisis voorspelt, nodig om de financiёle sector zodanig om te vormen dat die een serieuze bijdrage levert aan de economische groei. En niet meer een probleem is zoals nu.

Columniste Rosanne Hertzberger rekt de tijdsgrenzen op, houdt talloze slagen om de arm. Maar dan heb je ook wat. In een tijdsbestek van 50 jaar breekt er in Europa oorlog uit. “Een echte. Immers, het oude continent blijft een notoir kruitvat waarbij de vraag niet is, òf er oorlog uitbreekt, maar wanneer”, weet de moleculair microbiologe de geschiedenis aan haar zijde.

Er komt een drone-aanval op Nederland. Tot overmaat van ramp piekert Youp van ’t Hek er niet over om na 25 jaar te stoppen met zijn Achterpaginacolumn. Dat onogelijk-betweterige schreeuwlelijkerdje wil dóór.

“Wat moet ik”? heet Youps laatste column. Wat moet ik? Zweef tussen Berts hoop op een betere wereld, Rosanne Hertzbergers oorlog, de drones. En Youp natuurlijk! Ik weet maar één ding. De toekomst voorspellen, is zonde van het papier. Onzin. Godsonmogelijk. Zelfs het jaar 2013 is gehuld in zware, zware nevelen.

Geplaatst: 29-12-2012

Archief 2012

IN VIER JAAR RAAKTE HIJ ALLES KWIJ

24 december 2012
Mark-Peter van Hemert kwam uit een prima gezin. Hij had een lieve moeder, een stoere vader. Was sportief. Hij kon goed leren. Mark-Peter was populair en hield wel van een geintje. Op z’n dertigste vestigde hij zich als tandarts en deelde de praktijk met zijn vrouw. Samen hadden ze vier kinderen, twee jongens, een meisje en een nakomertje.

Toen kwam de midlifecrisis. De verveling sloeg toe bij Mark-Peter, 44 jaar nog maar. Zijn vrouw was niet spannend genoeg. Hij zocht en vond vertier. Trof een langbenige blondine. Jong genoeg om opgewonden van te raken. Ze hield van reizen, warme landen, avontuur en bontjassen.

De scheiding was zo geregeld, maar Mark-Peter had een probleem. Zijn vrouw voelde zich gekwetst, eiste het huis, de kinderen en de praktijk op. De liefde won. Misschien had hij een schuldgevoel.

Hoe het zij, de tandarts gaf zijn vrouw haar zin. Liet haar het huis, de kinderen, de praktijk, en kocht zich vervolgens in bij een commercieel tandheelkundig centrum.

Met zijn vriendin betrok hij een appartement, daar waar het leven lonkte. Ze trouwden en vierden het leven. Waarop de vriendin een jonger maatschappelijk veelbelovend exemplaar ontmoette.

Een tweede scheiding volgde. De commerciële praktijk ging ten onder na malversaties van de partner. Mark-Peter werd wat somber.

Vier jaar waren er slechts verstreken. Vier niet meer. Mark-Peter kreeg spijt. Wilde wel terug, maar zijn eerste vrouw was onverzoenlijk. De fles werd zijn vriend. Van zijn kinderen was hij vervreemd. Hij dronk steeds meer.

Tot overmaat van ramp stelde de FIOD dat Mark-Peter hoofdelijk aansprakelijk was voor de schulden van het tandheelkundig centrum. De tandarts werd failliet verklaard en had geen keus dan bij zijn hoog bejaarde ouders in te trekken. Daar kwam hij enigszins tot rust, maar kon geen kant meer op.

De Mening van de Week

Kerstmis 2012. Medelijden met Mark Peter van Hemert is uit den boze. Hij had alles in het leven, maar liet zich verleiden. Er zijn vele Mark-Peters in Nederland.

“Wij niet”, beweren de Merels, Jacquelines en Mariannes. Helaas, ook van de vrouwelijke equivalenten zijn er talloze. Eigenlijk zijn wij allemaal een beetje Mark-Peter. Niet meer in staat het oude te waarderen, verblind door een overweldigend verlangen naar het nieuwe, naar het andere, naar het mooiere. Naar het God weet wat voor vaag avontuur. En zijn bereid daar alles voor op te geven.

Latren we ervan leren. In vier jaar is Mark-Peter van Hemert alles kwijtgeraakt en nog veel meer. Hetzelfde kan gebeuren met al die andere Mark-Peters. Met ons allemaal dus, burgers van Nederland.

En onze vrouw heet democratie. Blijkbaar vinden wij haar niet spannend genoeg. In elk geval lijken we er wat op uitgekeken. Ach, eigenlijk interesseert ons die hele politiek niet meer. We zijn ontevreden over hoe zij functioneert. Hebben er ook niets meer voor over.

Zo kan het dus gebeuren dat premier Rutte en de VVD, het land bedriegend, de verkiezingen kunnen winnen.
Zo kan het gebeuren dat wij als kiezers niet langer een stem uitbrengen op grond van een bepaalde overtuiging, maar omdat wij ergens tegen zijn.
Zo kan het gebeuren dat wij onze burgemeester nog altijd niet mogen kiezen.
Zo kan het gebeuren dat onze politici het land kapot bezuinigen.
Zo kan het gebeuren dat we de democratie inruilen voor vage economische belangen.
Zo kan het gebeuren dat de politie op een zaterdagmorgen in Den Haag een 17-jarige jongen doodschiet en denkt daarmee weg te komen.
En zo is er nog veel meer.

Geplaatst: 24-12-2012

DE WITTE RAAF IS PETER R. DE VRIES

17 december 2012
Hij beperkt zich tot één vakgebied hoewel hij verstand heeft van alles. Hij is pas 56, heeft kritische zin, had een goed bekeken programma, onderzoekt, houdt vast, gaat desnoods tegen de autoriteiten in. En wint! De witte raaf heet Peter R. de Vries.

Niettemin zijn zij het puikje van de Nederlandse televisiejournalistiek: Jeroen Pauw, Paul Witteman, Matthijs van Nieuwkerk weten meer dan een miljoen kijkers aan hun zijde die de programma’s met een ruime voldoende waarderen. Ook sportjournalist Mart Smeets is zijn directe collega’s allang ontstegen.

Intussen vraagt Nederland zich af, hoe het kan dat iemand premier wordt met leugens en bluf? Dat de belastingdienst een advocaat ontmaskert die jarenlang vaste gast aan tafel was bij de journalistieke topprogramma’s? Dat een wielrenner-bedrieger niet alleen zeven maal de Tour de France won, maar ook de journalisten in zijn zak stak?

Kritische zin kan het duo Pauw en Witteman niet ontzegd worden. Sterker nog, Jeroen Pauw heeft geen woorden nodig. Zijn lichaamstaal spreekt boekdelen.

Vrijdagavond. Aan tafel zat onder anderen, de documentairemaker Coen Verbraak. Tijdens de verkiezingscampagne had hij de SP gevolgd, op weg naar de overwinning die niet kwam.

De documentaire is op 23 december te zien. De documentaire kan geweldig zijn. Het oordeel is al gegeven. Pauw en Witteman hebben Roemer gewogen en te licht bevonden. “Roemer is een loser”.

Maar hoe vaak hebben de kijkers Bram Moszkowicz niet zien langskomen en ervaren dat de advocaat heer en meester was? Politici als de PVV’er Hero Brinkman en CDA-staatssecretaris Hero Bleker kwamen graag. Met name Pauw leek hen te mogen.

De Mening van de Week

Wat Matthijs van Nieuwkerk van De Wereld Draait Door als journalist beweegt, is niet helemaal duidelijk. Zo dweept hij met topwetenschapper prof. dr. Robbert Dijkgraaf. Zwijmelt bij topondernemers als John de Mol en Joop van den Ende. Pusht jonge, veelbelovende muzikanten. Houdt van gouden medailles. Genoot zichtbaar van de afgang van PvdA-leider Job Cohen, en serveerde hoogst persoonlijk kandidaat-politiek leider, Martijn van Dam, af met de vraag hoe duur een half casino is.

Ongetwijfeld voldoet Mart Smeets met De Avondetappe aan een behoefte van de kijkers. Van hen tenminste, die vinden dat een journalist alleen bewonderen moet.

Pauw en Witteman, De Wereld Draait Door, De Avondetappe trekken kijkers. Zijn spraakmakend. De presentatoren verstaan hun vak. Beter heeft de Nederlandse televisie blijkbaar niet. Of wel?

Wellicht heeft Wilfred Genee van Voetbal International mogelijkheden. Hij is er in elk geval snel genoeg voor. De vraag is of hij meer kan zijn dan entertainer. Eva Jinek? Sven Kockelmann? Frits Wester? Sorry!

Hoe het zij, geen journalist ondervraagt scherper dan Mariёlle Tweebeeke van Nieuwsuur. Twan Huys heeft Job Cohen peentjes laten zweten, maar het kan niet waar zijn dat een beetje serieuze journalist premier Mark Rutte, advocaat Bram Moszkovicz en voormalig ABN Amro-topman Rijkman Groenink zò weg laat komen als hij heeft gedaan in het programma College Tour.

De meeste indruk maakt elke zondagmiddag, 12.10 uur, Buitenhofpresentatrice, Marcia Luyten. Zij is het talent op wie het kritische publiek al zo lang op wacht. Niet alleen spreekt ze haar talen perfect, zij lijkt het onderwerp meester, heeft overwicht, maakt indruk. Bezit de natuurlijke charme waarvoor iedere kijker en gast bezwijkt.

Marcia Luyten zou de kans moeten krijgen voor een eigen talkshow. Met een goede raad voor de makers van MARCIA LUYTEN , elke werkdag om elf: Neem Peter R. de Vries in dienst als journalistiek adviseur. Laat hem niet in beeld komen.

Geplaatst: 17-12-2012

ER IS GEEN HELD DIE OPDUIKT

3 december 2012
Het ondenkbare is nu denkbaar. Het stuurwiel van het land is dolgedraaid. De remmen zijn verbrand. De bestuurders zijn het laatste noodsein voorbijgereden, koersen in razende vaart richting afgrond. Het is aardedonker. Er is geen held die opduikt. Geen redder in de nood.

De Telegraaf, premier Rutte, de VVD-stemmers. Zo mooi leek de verkiezingsoverwinning van 12 september. Intussen is de premier zijn belangrijkste wapen kwijt, namelijk zijn geloofwaardigheid.

Geen medelijden met de kiezers. Hebzucht dreef hen in de armen van een man, voor wie geen verleidingsmiddel te dol was: “ Duizend euro voor de hard werkende Nederlander. Behoud van de hypotheekrenteaftrek. Geen cent naar de Grieken”.

Woede is een eufemisme voor de gemoedsstemming waarin de hoofdredacteur van De Telegraaf, Sjuul Paradijs, nog steeds verkeert. Wekenlang had hij de premier en de VVD vrij baan gegeven om het rode gevaar te bezweren. “Marx Rutte. Bedrieger”.

De Volkskrant meldt dat Paradijs zich zwaar gepiepeld voelt. Dat moge zo zijn, de hoofdredacteur heeft Ruttes tournure aan zichzelf te wijten. Kritiekloos mocht de premier zijn peptalk spuien. Maar een journalist die een politicus zijn gang laat gaan, zijn krant degradeerde tot een VVD-propagandablad, vraagt om problemen. Zo iemand begrijpt niets van het journalistenvak.

Was er nu nog een gezond alternatief? Diederik Samsom vertelde het eerlijke linkse verhaal. Zijn PvdA werd op 12 september een goede tweede. Toen moet ook hèm de adrenaline naar het hoofd zijn gestegen.

In elk geval liet hij de SP de SP en holde zo snel mogelijk naar de VVD om de vorige oorlog te voeren. Zouteloze compromissen en eindeloze onderhandelingen moesten voorkomen worden. Vervolgens was een positieve uitruil het ei dat de onderhandelaars van het regeerakkoord uitbroedden. Waarop De Telegraaf de lont in het politieke kruitvat aanstak.

Peilingen zijn dagkoersen. VVD en PvdA hebben zich voorgenomen het viereneenhalf jaar met elkaar uit te houden. Maar beloften staan niet op papier. De burgers krijgen het de komende jaren zwaar te verduren. Er komt een moment dat de partijadviseurs een breuk lucratiever achten dan roeien tegen de kiezersstroom in.

De veronderstelling dat de onmogelijke VVD/PvdA-combinatie het de volledige regeerperiode uithoudt, is een illusie. Kan niet. Is onmogelijk. De tegenstellingen zijn te groot. Zodra de moeilijkheden zich voordoen, bouwen spanningen zich op. En moeilijk wordt het in deze tijd van crisis en draconische bezuinigingen.

Een extra complicatie vormt de Eerste Kamer waarin de coalitie afhankelijk is van andere partijen. De macht van deze niet-direct gekozen instelling is daardoor veel te groot, en zo ook niet bedoeld.

Onzekerheid is troef, ook al omdat in maart 2015 de Provinciale Statenverkiezingen plaatsvinden waarna de gedeputeerden een nieuwe Senaat kiezen. Dikke kans dat de positie van de coalitie dan nog verder verzwakt.

Punt is dat het land, de politiek voorop, de vruchten plukt van laf, kortzichtig beleid. In geen westerse democratie heeft een burger zo weinig invloed als in Nederland. Één keer in de vier jaar mag hij zijn stem uitbrengen op een partij die binnen de kortst mogelijke tijd keiharde beloften verkwanselt. Partijdiscipline is het toverwoord.

Wee de volksvertegenwoordiger die daarvan afwijkt. Zelfs mag de burger zijn burgemeester niet kiezen. Kortom, de Nederlandse politici vertrouwen de burgers niet hoewel vertrouwen toch het fundament is van de democratie.

Het huidige partijbestel heeft zich allang overleefd. Socialisten verdelen zich over SP en PvdA, gaan over en weer. Sociaalliberalen vullen de VVD, PvdA en D66, maar durven deze niet in te ruilen voor één sociaalliberale partij.

Het CDA probeert nu weer de VVD-afvalligen te vangen. Waarom sluiten de christelijken geen verbond?

Over efficiëntie gesproken. In tien jaar moesten de kiezers zes keer naar de stembus. Wat dat de maatschappij niet heeft gekost? Zeg niet dat het probleem onverwachts komt. In 1966 al, is er een partij voor opgericht. Intussen is staatkundige vernieuwing het grootste politieke taboe, een schier onneembare horde bovendien, ook al omdat politieke partijen er niets voor voelen zichzelf op te heffen. Bovendien hebben politicologen het hoofd in de schoot gelegd.

Maar het kan niet anders. De burger moet meer bij het bestuur betrokken worden. Staatkundige vernieuwing moet! Helaas, Den Haag luistert niet. De afgrond komt akelig dichtbij.

Geplaatst: 3-12-2012

RISHI CHANDRIKASING IS DOOD

26 november 2012
Het moet het natte, koude najaar zijn. Diep treurig dat PSV verloren heeft. Van Vitesse nog wel. De crisis die niet wil stoppen. Misschien zijn het de bang makend kelderende huizenprijzen. De onzekere pensioenen. De voortdurende alarmberichten. De bezuinigingen op het moment dat stimuleren een betere optie is.

En dan, op het prachtige Haagse neo-Renaissancemonument Hollands Spoor, vroeg in de morgen, schiet een politieagent Rishi Chandrikasing dood. Zeventien jaar was hij. Net begonnen aan het leven.

De Telegraaf meldt dat het slachtoffer een straatverbod had, hem opgelegd na een reeks van inbraken. Er was iets met een steekpartij. Het Openbaar Ministerie stelt dat de jongen de instructies van de politie negeerde. Er zal een reden zijn. Het maakt niet uit. Rishi Chandrikasing is dood.

Nat. Koud. Donker. Dit is het zoveelste incident met schietende politieagenten. Door alle hoeken en gaten dringt de somberte. In wat voor maatschappij willen we eigenlijk leven?

Allang is de politie niet meer je beste vriend. Respect is het toverwoord. Enkele maanden geleden verklaarden de korpschefs tegenover het ANP dat de politie de opdracht heeft sneller het vuurwapen te trekken.

Daadkracht tonen om een noodsituatie te voorkomen, is het doel. De psychologie wijst op het afschrikwekkende effect. Nooit meer een brutale mond. Doen wat je gezegd wordt.

Of het vertrouwen in de politie als meest zichtbare dienaar van de overheid ermee gediend is? Het land er veiliger door wordt? Helaas laat de kwaadwillende zich niet zo snel afschrikken.

Tot nu toe verhoogt het getrokken pistool vooral het adrenalinegevoel. Na de strandrellen bij Hoek van Holland, het Feyenoordgedoe en het supportersgeweld van Utrecht-Twente was hij op 21 september dan ook precies op tijd op het verjaardagsfeestje in het Groningse Haren om daar eens stevig huis te houden.

De Mening van de Week

Sneller schietende agenten helpen niet. Ook de idee dat we de pedofiel kunnen uitroeien, mist elke grond. Toch heeft ze in de maatschappij postgevat. Alles van iedereen registreren, opslaan in een databank! Nog zoiets.

Zaterdagavond, gekeken naar het televisieprogramma Debat op 2. Marianne Vaatstra was de aanleiding van het vanzelfsprekende gespreksthema, de opzet van een DNA-databank voor alle Nederlanders.

De politieman zag louter voordelen. “Perfect systeem. Een moord voorkom je er misschien niet mee. De pakkans wordt een stuk groter”.

Ik snap er niets van. Meen toch dat een individu onschuldig is totdat het tegendeel bewezen is. Dat er gegronde redenen moeten zijn om als verdachte in aanmerking te komen. NRC Handelsbladcommentator mr. Folkert Jensma schrijft er bijna wekelijks over.

“Ja maar. Wie niets misdaan heeft, heeft niets te vrezen”. Er zijn films. Ik herinner me Alfred Hitchcock’s, The Wrong Man met Henry Fonda. Manny Ballestrero was een toegewijd huisvader, een brave burger. Musicus was zijn beroep. Een baliemedewerker wees hem aan als verdachte van een overval waarna de ellende voor Manny begon.

Over George Orwell’s Welles’ Big Brothersamenleving, ‘1984′, zijn boekenkasten vol geschreven.

Natuurlijk heeft een DNA-databank grote voordelen voor het strafrechtelijk onderzoek. Ongetwijfeld hebben camera’s zin. In elk geval hangen ze op steeds meer plaatsen: Op stations, in winkels, op straat. Het Elektronisch Patiёntendossier zal de efficiencyverhogend werken. Intussen voel ik me overal verdachte, gecontroleerd, gevolgd.

Zeventig jaar later is de oorlog nog overal. Niettemin lijken we vergeten dat een monsterlijk regime meer dan 100.000 landgenoten oppakte, wegvoerde en vermoordde, mede dankzij een perfect Nederlands registratiesysteem en de medewerking van een gehoorzaam ambtenarenapparaat.

Blij dat ik in Nederland leef. Maar rechten en plichten gelden voor burger én voor overheid. Geef duidelijke grenzen aan. Immers, overheid en burger lijken op elkaar. Beide zullen de grenzen opzoeken om er, daar waar het kan, overheen te gaan.

Geplaatst: 26-11-2012

HAAT, WERKELIJK OVERAL IS HAAT

19 november 2012
Februari 2011. De Arabische Lente was op haar hoogtepunt. Nog zie ik de jonge politicologe Monique Samuel dansen op de tafel van Pauw en Witteman. Dansen van vreugde om de revolutie op het Tahrirplein. Alles zou goed komen. Bijna dagelijks praatte de Arabiste Petra Stienen ons bij, met toch ook die stralende ogen waarin gedrukt, het vaste geloof in een toekomst van vrijheid en democratie.

Inmiddels zijn we bijna twee jaar en eindeloos lijkend bloedvergieten verder. In Syriё woedt de burgeroorlog. Niets is er van de vreugdevolle hoop over.

Zo gaat dat nu eenmaal. Het is Revolutie eigen. Na het eerste succes volgt de euforie waarop altijd weer de idealisten het moeten afleggen tegen de beter georganiseerde krachten die elkaar vervolgens te vuur en te zwaard bestrijden.

Te midden van al dat geweld in het Midden-Oosten, is opnieuw het Israёlisch-Palestijnse conflict geёscaleerd. Na een soort van bestand vond Hamas het nodig om vanuit de Gazastrook Israёl te bestoken met raketten.

Waarna Hamas-legerleider Al-Jabari werd geliquideerd. Nieuwe raketten volgden. Drones voeren precisiebombardementen uit. Een leger van 75.000 man kan zo maar de Gazastrook binnenvallen.

Meer dan 100 Palestijnen zijn alweer omgekomen. Alsof ze klaar liggen om getoond te worden. Zo vaak prijken de kinderlijkjes op de voorpagina’s.

De Mening van de Week

Verslaggevers ter plaatse tonen verbijstering en woede. En haat. Overal is haat.

Wat de regering-Netanyahu echter de meeste zorgen zal baren, is de houding van de wereld, het politieke isolement want juist die beperkt de slagkracht van de joodse staat.

In het Westen klinkt steeds luider de eis dat alle joden zich uit de bezette gebieden moeten terugtrekken. Dat Jeruzalem de hoofdstad van Palestina wordt, en de Palestijnse vluchtelingen het recht hebben om terug te keren. Zelfs vinden velen dat de stichting van Israёl een historische fout is.

Alleen op de Verenigde Staten kan Israёl rekenen, maar ook die steun is begrensd. Wat, is zomaar een vraag, gebeurt er als de Arabische Lente in Saoedi-Arabiё doorbreekt?

Probleem voor Israёl is dat het bewuste politiek is.
Nu al heeft Israёl de propaganda-oorlog verloren. Geen verhaal waarin het aantal doden aan Hamaskant niet wordt afgezet tegen de paar die in Israёl vallen.

Wie de Nederlandse media volgt, moet wel concluderen dat de berichtgeving meeleeft met het arme, bezette, verdrukte Palestijnse volk.

Na de vorige Gazaoorlog vaardigde een Britse rechter een arrestatiebevel uit voor de toenmalige minister van buitenlandse zaken, Livni. Nog even en de Israёlische premier wordt aangeklaagd voor genocide.

Ongetwijfeld weet zelfs premier Netanyahu dat een grondoorlog niets oplost. De psychologische druk opvoeren, is het eerste Israёlische doel. Een heldere boodschap afgeven. Ervoor zorgen dat het nieuwe Egypte Hamas onder controle houdt en dat de Palestijnse Autoriteit op de westelijke Jordaanover de baas blijft.

Maar hoe de Operatie Wolkkolom ook eindigt, de joodse staat is toe aan een ander soort leiderschap dan dat van de Likudpremier.

Op 22 januari zijn de parlementsverkiezingen. Het is de hoogste tijd dat de opvolgers van Menachim Begin en de vermoorde premier Yitzhak Rabin zich aandienen.

Politici aan wie de Israёli’s niet hoeven te twijfelen en die toch bereid zijn over de eigen schaduw heen te springen. En dan moet de wereld maar hopen dat Palestijnen meespringen.

Geplaatst: 20-11-2012

http://www.facebook.com/krant.mening?ref=tn_tnmn

INTUSSEN VERDIEPT DE CRISIS ZICH

12 november 2012
Alsof ik uit een boze broom ben wakker geworden, schreef ik enkele weken geleden. Helaas, en daar was ik niet op bedacht, gaat het wakker worden schoksgewijs. Het kabinet-Rutte II is in een draaikolk van politieke ellende verzeild geraakt, en het is maar helemaal de vraag of het zich daaruit weet te redden.

Ontluisterend is intussen het beeld dat de media de kiezers voorschotelen. Televisie en radio gaan daarbij voorop. Volkskrantcolumniste Sheila Sitalsing constateert het ook al.

Zijn net de CDA-mastodonten geknipt en geschoren, beginnen verdomme die van de VVD en de PvdA zich te roeren. Dag in dag uit zetten de politici van het verleden de onderhandelaars van het regeerakkoord weg als schooljongens met het groen nog achter de oren.

De media die met van alles bezig zijn behalve de nuance, kunnen er geen genoeg van krijgen. De oppositie vindt het prachtig zo. Intussen peilt Maurice de Hond rustig door, terwijl De Telegraaf het land de peilloze diepte in jaagt. En dat terwijl het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting, Nibud, meent dat de koopkrachtpaniek nogal overdreven is.

De VVD’ers Hans Wiegel, Ed Nijpels zijn niet van het beeldscherm af te slaan. Natuurlijk kunnen PvdA-collega’s Jan Pronk en Guusje Ter Horst niet achterblijven. Gisteren, voor Buitenhof, sprak diens partijgenoot Jacques Wallage bijzonder wijze woorden over draagvlak en zo.

Rode lijn in het verhaal is dat de zes onderhandelaars tijdens het formatie-overleg niet bestand bleken tegen een aanval van acute tunnelvisie. Afgesloten als zij waren van de buitenwereld.

Met name premier Rutte krijgt het zwaar te verduren. Te vaak heeft hij kiezersbedrog gepleegd. Diederik Samsom houdt zich nog flink, maar de vijand staat klaar om ook hem te bespringen.

Informateur Wouter Bos is een gewaarschuwd man, nu zijn kaartenspelmethodiek vooral de lachlust van de volgers opwekt. Bos’ reputatie als politicus staat op het spel, iets waarmee werkgever McKinsey niet blij zal zijn.

De Mening van de Week

Ongetwijfeld hebben de mastodonten het beste voor met hun opvolgers. Hebben ze geen belangen meer te verdedigen. Reden te meer om hun woorden serieus te wegen.

Toch zouden juist deze zo ervaren politici zich moeten realiseren hoe funest hun optreden is. In elk geval maken zij het niet makkelijker voor het kabinet-Rutte II een uitweg te vinden als die er al is.

Natuurlijk! VVD en PvdA hebben 79 zetels in de Tweede Kamer. Een ruime meerderheid dus. Een doordacht, evenwichtig plan verricht wonderen. Gewoon doorzetten dus.

Wel zou de coalitie er verstandig aan doen óf D66 óf SP óf CDA, maar het liefst alle drie de partijen, in te schakelen, om zich er zo van te vergewissen dat een herzien regeerakkoord in goede aarde zal vallen en kan rekenen op steun in de Eerste Kamer.

Maar onderschat de tegenkrachten niet. De Telegraaf rust niet voordat elke nivelleringsgedachte de grond is ingeboord. Ook is het de vraag of de oppositie bereid is water bij de wijn te doen. Politici drijven op macht. Wie Alexander Pechtold, Sybrand van Haersma Buma en de collega’s bezig ziet wordt er niet vrolijk van. Ze zijn wel erg overtuigd van hun gelijk.

Voorlopig houden VVD en PvdA elkaar vast. Nieuwe verkiezingen zijn geen optie. Maar hoe optimistisch kan het land zijn? Want, mastodont of niet, oud–fractieleider van de PvdA, Jacques Wallage, legt de vinger op de zere plek als hij wijst op de kloof tussen politiek en burger. Op het feit dat zowel de VVD als de PvdA is vergeten draagvlak te creёren voor de draconische bezuinigingen.

Intussen verdiept de politieke crisis zich. Wellicht komt de coalitie eruit met het betere plan. Luwt de stormwind na het Tweede Kamerdebat. Kiezers zijn redelijker dan de media veronderstellen.

Toch kan het land er staat op maken dat een nieuwe nog heviger crisis al aanstaande is. Hoe meer ik erover nadenk. Dit kabinet heeft geen toekomst met een premier wiens gezag zo is aangetast, een oppositie die bloed ruikt, een krant die veel te veel invloed heeft, en dat allemaal in een politiek bestel dat morsdood is.

Als ik Diederik Samsom was, zou ik vanmiddag nog SP-leider Emile Roemer uitnodigen voor een etentje.

Geplaatst: 12-11-2012

http://www.facebook.com/#!/krant.mening

NOEM DE NAAM ED VAN THIJN

5 november 2012
Daarom is het politieke systeem zo verrot. “Eerst de cijfers. Wij willen de precieze koopkrachtplaatsjes. Anders komt er geen debat over de regeringsverklaring”, aldus Geert Wilders namens de oppositie. Als één blok, opgejaagd door de media en politiek opportunisme, keren PVV, SP, D66 en CDA zich tegen het inkomensafhankelijke ziektekostenpremieplan van het kabinet Rutte/Asscher.

In recordtijd hebben VVD en PvdA de formatie afgerond. Is er een regeerakkoord op hoofdlijnen gerealiseerd. Op maandagmiddag staat er een frisse ploeg op het bordes van Paleis Ten Bosch.

Decennialang hebben progressief-liberale politici geageerd tegen de moeizame, eindeloze kabinetsformaties, ook al omdat de regeringspartijen de neiging hadden regeerakkoorden dicht te timmeren tot vele cijfers achter de komma. Eenmaal aan de slag, was de zaak op slot en stond de oppositie buitenspel.

Nu ligt er een akkoord op hoofdlijnen: ‘Bruggen slaan’. VVD en PvdA wilden elkaar iets gunnen en nodigen de oppositie uit om binnen de overeengekomen kaders mee te doen. Dat gebeurt uit noodzaak omdat de coalitie in de Eerste Kamer acht zetels tekort heeft voor een meerderheid. Maar toch! Er klinkt iets van vertrouwen door.

Desalniettemin laat de oppositie zich meeslepen in de door De Telegraaf en Hans Wiegel gevoede antinivelleringshysterie. Met name de opstelling van D66-leider Alexander Pechtold en SP-collega Emile Roemer valt op.

Pechtold heeft niets met nivelleren, maar erkent dat het regeerakkoord vele D66-elementen bevat. De SP is wel voor nivelleren. Het inkomensafhankelijke ziektekostenpremieplan legt echter andere accenten dan de SP doet.

“Nee dus”! zeggen Pechtold en Roemer waarmee zij het kernprobleem van het politieke bestel alleen maar bevestigen. De vraag is, waarom Pechtold en Roemer zich zo halsstarrig verzetten?

Wellicht heeft het ermee te maken dat beide partijen menige rekening te vereffenen hebben, met name met de PvdA.

Noem de naam Ed van Thijn, prominent PvdA’er. Eens was hij fervent voorstander van de gekozen burgemeester. Als fractievoorzitter in de Eerste Kamer torpedeerde hij in 2005 het voorstel van de toenmalige minister van bestuurlijke vernieuwing, Thom de Graaf. Exit gekozen burgemeester. Exit Thom de Graaf.

Tenminste zo erg vinden D66’ers het dat hun partij altijd weer hoog in de opiniepeilingen scoort, om vervolgens te ondergaan dat de PvdA de stemmen oppeuzelt als het er op aankomt.

Ook in de SP bloeit de rancune jegens de concurrent op het linker speelveld van het politieke spectrum. Tot twee keer toe voelden de socialisten zich het afgelopen decennium gepasseerd, genegeerd, in de steek gelaten. In 2006 koos Wouter Bos voor het CDA van premier Balkenende. En nu gaat Diederik Samsom weer met de VVD in zee.

Ach, er ligt zoveel oud zeer. Probleem is dat juist dàt zijn rol speelt, vermoedelijk veel meer dan hoogstaande principes.

Dat moge allemaal zo zijn. Fractieleider Alexander Pechtold heeft erkend dat het regeerakkoord vele D66-elementen bevat. Voor de SP geldt dat via het inkomensafhankelijke ziektekostenpremieplan in elk geval het principe van inkomensherverdeling wordt vastgelegd.

Tel uit je winst. Met wraak, rancune, wantrouwen schiet niemand iets op. Wraak, weerzin tegen de PvdA was voor Maxime Verhagen de hoofdreden om in 2010 het CDA en het land richting onregeerbaarheid te leiden.

Natuurlijk kunnen D66 en SP de onrust voeden. Intussen hebben VVD en PvdA toch wel een grote stap gezet. Twee partijen die zo verschillend denken hebben ervoor gekozen om samen te werken. De wil en vertrouwen stralen zij uit.

Niemand kan Pechtold en Roemer ertoe verplichten. Maar een constructieve grondhouding van juist die partijen zou niet alleen Nederland een eind op weg helpen; ook D66 en SP kunnen er hun voordeel mee doen.

Geplaatst: 5-11-2012

WE LEVEN NOG IN HETZELFDE LAND

29 oktober 2012
Alsof ik uit een boze droom ben ontwaakt. De VVD- en PvdAfracties zijn eruit. Natuurlijk weet ik ook wel dat het kabinet Rutte II, of wordt het Rutte/Asscher , zich eerst bewijzen moet. Hoewel mij het een sterke ploeg lijkt, schrijf ik dit dus uit puur gevoel. Ik heb geen argumenten, weet alleen dat ik me het afgelopen decennium nogal eens geschaamd heb, constaterend dat mensen aan de knoppen zaten en vervolgens het land richting afgrond stuurden.

Als er in het afgelopen decennium een rode lijn te ontdekken valt, is het wel dat politici de gevangenen waren van het partijbelang. Zij praatten kiezers net zo gemakkelijk naar de mond als dat zij hen bedrogen.

En nog zijn we niet gered. We leven niet plotsklaps in een ander land. Herinneren ons de verkiezingsbeloften. De crisis woedt op volle kracht.

Zo langzamerhand krijg ik wel het idee dat de twee regeringspartijen VVD en PvdA beseffen dat het algemeen belang niet alleen concessies van de ander vraagt.
“We hebben een evenwichtig akkoord gesloten”, aldus de premier. PvdA-leider Diederik Samsom was trots.

Het kabinet moet nog worden geïnstalleerd. Vervolgens is het parlement aan de beurt. In de tussentijd kan de pleuris uitbreken bij de VVD, of anders slaat het PvdA-congres wellicht op tilt. Misschien weigeren de werkgevers hun medewerking. Wat doen de bonden? Het CDA werpt zich op als de kampioen van de gezinnenmiddenklassen.

De Krant van Werkend Nederland is al woedend. “Kiezersbedrog”, was de chocoladekop richting VVD, naar aanleiding van het akkoord over de aanpak van de hypotheekrenteaftrek.

De commentator waarschuwt de premier voor socialistische stokpaardjes. “Realiseert Rutte zich wel dat hij de verkiezingsoverwinning aan De Telegraaf te danken heeft”?
Zoveel is zeker, de VVD is van oudsher zeer gevoelig voor wat erbij de Telegraaflezer leeft. In de Volkskrant vraagt columniste Sheila Sitalsing zich dan ook af of de liberalen bestand zijn tegen een door die krant geleide volkswoede.

De Krant met een Mening
Maar dit keer lijken de kaarten toch geschud. Het kabinet Rutte/Asscher is een feit. Het minste dat je ervan zeggen kunt, is dat het op een positieve manier nieuwsgierig maakt. Financiёle klappen zullen vallen. Het wordt hel en verdoemenis. Stiekem bekruipt mij het gevoel dat dit kabinet rekening wil houden met de draagkracht van de burger, en tegelijk zoveel stimuleert dat ook de ondernemer ermee kan leven.

Verder hoop ik dat de bewindslieden meer willen zijn dan uitvoerders van een regeerakkoord. Dat zij, zoals dat zo mooi heet, een luisterend oor hebben voor wat er leeft.

Ik heb in elk geval het idee dat het kabinet een aantal sterke persoonlijkheden met de nodige geldingsdrang herbergt. Dat vereist puur leiderschap want de geschiedenis leert dat sterke persoonlijkheden een garantie zijn voor diepgaande meningsverschillen. Rooie koppen. Voor ruzies, conflicten. Deuren die keihard worden dichtgeslagen.

Daar tegenover staat dat er in de boezem van het regeringshart een werkelijk debat kan plaatsvinden. Discussie, debat geeft ruimte voor frisse gezichtspunten en heeft per definitie zijn weerslag op de kwaliteit van de besluitvorming.

Voor premier Rutte, voor vicepremier Asscher, voor het kabinet als geheel, is het een uitgelezen kans om het gezag te krijgen dat zo nodig is. Kortom, het land zal erdoor winnen.

Maar ach, al die veronderstellingen. De crisis woedt op volle kracht. Ben trouwens heel benieuwd hoe de eurosceptische Rutte van weleer, wars van vergezichten, combineert met de Europeaan, Timmermans op buitenlandse zaken. Ik hoor de Jannen op Radio I tekeer gaan tegen een inkomensafhankelijke ziektekostenverzekering. Zestien miljard euro aan bezuinigingen komen eraan.

Ik blijf erbij dat het politieke bestel morsdood is. Wie weet waartoe het nieuwe kabinet allemaal leidt. Bruggen slaan, is het motto. Verdraaid, ik ben best wel optimistisch.

Geplaatst: 29-10-2012

EERST DE BANKEN, DAN POLITIEKE UNIE

22 oktober 2012
Wie ben ik om de president van de Nederlandsche Bank tegen te spreken? Ik weet alleen dat het politieke proces niet is te plannen. In elk geval is het nooit gebeurd. Toeval speelt een grote rol. Beslissingen zijn vaak ad hoc. Ontwikkelingen gaan met horten en stoten. Één stap vooruit, twee achteruit, en dan hup ben je een eind verder. Een zijweg is zomaar ingeslagen.

Maar prof. dr. Klaas Knot, de president van de Nederlandsche Bank, moet welhaast een gelovige zijn. Zo overtuigd is hij van het concept om Europa en dus ook Nederland uit de economische en financiёle crisis te halen, een concept dat uiteindelijk moet leiden tot een politieke unie.

De president van de Nederlandsche Bank was gisteren te gast bij het programma Buitenhof. Daar legde hij het staande beleid nog eens geduldig uit. Bezuinigen, de staatsschuld op orde brengen, zijn volgens hem de voornaamste ingrediënten om het vertrouwen terug te brengen van de financiёle markten. Van de beleggers, dus.

Het was dan ook geen verrassing dat hij lak heeft aan de oproep van IMF-directeur Christine Lagarde om het Europese bezuinigingsbeleid te versoepelen. De onderzoeken waarop het IMF zich baseert, hebben hem geenszins overtuigd. Integendeel.

“En de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Paul Krugman dan, die al jaren hetzelfde beweert”? probeerde presentatrice Marcia Luyten nog.

Maar de president van de Nederlandsche Bank is bij lange na de enige niet die Krugman nauwelijks serieus neemt. In Nederland is het zelfs gemeengoed om de draak te steken met de Keynesiaanse opvattingen waarvan Krugman maar geen afstand van kan nemen.

Prof. dr. Klaas Knot maakte van zijn hart geen moordkuil. Dus bevestigde hij de komst van een bankenunie en een Europese commissaris van financiën met uitgebreide bevoegdheden ten aanzien van de begrotingen.

Verder acht de president van de Nederlandsche Bank het van eminent belang dat de nieuwe coalitie de noodzakelijke hervormingen ter hand neemt op het gebied van de zorg, het pensioen, de woning- en arbeidsmarktmarkt.

Al in juli achtte de president van de Nederlandsche Bank de totstandkoming van eerst begrotingsunie, dan een bankenunie en tenslotte een politieke unie onvermijdelijk. Als econoom weet hij maar al te goed dat de euro niet kan zonder politieke unie. “En nee, een plan B ontbreekt, al is het maar omdat de gevolgen niet zijn te overzien”.

Niets nieuws onder de horizon. Toch was het een bijzonder interessant gesprek. Immers, de president van de Nederlandsche Bank zat niet zomaar bij Buitenhof. Hij zat er namens Europa en had een boodschap. Er was een bedoeling.

Misschien is het dan ook wel goed dat de burgers zich realiseren dat het besluit om te komen tot een politieke unie allang gevallen is. Wat premier Rutte doet, betreft louter schijnbewegingen. Wie denkt dat de federale plannen van de Europese president Van Rompuy probeersels zijn, is naïef. Zij maken onderdeel uit van een groots Europees integratieplan.

Zonder de burgers bereik je niets. Er moet een draagvlak zijn.

Onderschat de Europese elite niet. Die heeft in 2005 een belangrijke les geleerd toen Frankrijk en Nederland het plan voor een Europese Grondwet afwezen. Daarom kiest de elite voor een politiek van kleine stapjes. Ballonnetjes oplaten, en kijken hoe die vallen. Steeds een stapje verder gaan. Laat de burgers langzaam aan het idee te wennen. Eerst de bankenunie, dan een politieke unie.

Daarom, en daarom alleen deed prof. dr. K. Knot gisteren in Buitenhof zijn verhaal. Het zal ook niet de laatste keer zijn dat hij zijn boodschap verkondigt. Of het allemaal lukt is dan een tweede.

Geplaatst: 22-10-2012

ALSOF HET ALWEER TE RUSTIG IS

15 oktober 2012
“Kiezers PvdA lopen weg naar SP en D66″. Het moet een belangwekkend bericht zijn want bijna alle nieuwssites meldden het prominent. Mogelijk ligt er een bom onder het formatie-overleg. Het zal dan ook verbeelding zijn. Toch klinkt er in de berichtgeving iets door, een onvervuld verlangen misschien. Alsof het alweer te rustig is aan het politieke front.

Basis van het nieuws is de onderzoekssite Peil. nl van Maurice de Hond. De PvdA verliest volgens De Hond 6 zetels als er nu Tweede Kamerverkiezingen plaatsvinden.

De berichtgeving verbaast enigszins Op 13 september, één dag na de Tweede Kamerverkiezingen, waren vriend en vijand het er niet alleen over eens dat de continue stroom van opinieonderzoeken een funeste invloed had op de verkiezingsuitslag, maar ook dat De Hond er weer eens faliekant naast zat.

Intussen gaat De Hond rustig door met peilen. Hij geeft de cijfers, legt uit, draaft op waar ze hem uitnodigen. Voor de publicatiedrift van de media die de zondagse Peil.nl-cijfers hun lading meegeven, voelt hij zich niet verantwoordelijk.

Waarom zou hij ook? De media zijn autonoom, zelfstandig. Zij publiceren uit vrije wil. Dus kan Nederland erop wachten. Hoe langer de formatie en de radiostilte duren, hoe sterker de trend.

Dan kan het zo maar gebeuren dat de PvdA over twee, wie weet drie weken de 25 zetels nadert. Dat concurrent SP aan een nieuwe opmars begint, de VVD wat afkalft en de PVV zich voorzichtig herstelt.

Ongetwijfeld opent De Krant van Wakker Nederland die maandag met de teruglopende populariteit van de PvdA. De krant maakt zich allang zorgen. Commentator Paul Jansen constateert dat het volk weinig ziet in een VVD/PvdA-coalitie.

Tegen Sinterklaas, als de onderhandelingen het beslissende stadium bereikt hebben, geeft De Hond de PvdA nog maar 20 zetels. In een extra peiling, op verzoek van De Wereld Draait Door, komt hij zelfs uit op 19.

Voor de Volkskrant en het NRC Handelsblad is het voorpaginanieuws. In De Telegraaf tonen de werkgevers zich zeer verontrust.

Het Achtuurjournaal brengt een exclusief interview met zeer bezorgde D66-leider Alexander Pechtold. Op Radio I is de peiling de hele middag breaking news. DWDD hoort de onafhankelijke duiders Felix Rottenberg en Jack de Vries. Ferry Mingelen is niet verbaasd over de politieke ontwikkeling, en Jeroen Pauw kijkt die avond extra verveeld.

Tsja, op zo’n moment neemt de druk op het formatie-overleg toe. Zelfs PvdA-leider Diederik Samsom wordt een tikje zenuwachtig. Dat zie je aan de trek om zijn mond.

Premier Rutte blijft blijmoedig. Wel melden anonieme bronnen dat de VVD die maandagmorgen een aantal PvdA-voorstellen naar de prullenbak heeft verwezen. De drie procent blijft heilig.

Die week komt het CPB met nieuwe verontrustende cijfers. Een extra bezuinigingsronde lijkt onvermijdelijk.

De Krant van Wakker Nederland opent in chocoladeletters: PVDA VERWOEST HET LAND. Vernietigend is het commentaar van Paul Jansen. Dit keer mag hoofdredacteur Jules Paradijs bij Pauw en Witteman uitleggen dat zijn krant geen hetze voert.

Zaterdag 8 december bevestigt de Politieke Barometer van Ipsos Synovite bij Nieuwsuur de door De Hond geconstateerde trend, ook al staat de PvdA daar nog op 25 zetels.

Bij Peil.nl is de PvdA inmiddels gezakt tot 14, de SP gestegen tot 40. Er is geen houden meer aan. De onrust in de PvdA neemt de dag toe. De partijtop komt in Amsterdam bijeen. Voorzitter Spekman heeft er zijn das voor aangedaan.

De media belegeren het PvdA-partijkantoor. Alles ademt crisis. Na een urenlange sessie, diep in de nacht, wordt de vergadering geschorst. De voorzitter legt een korte verklaring af: “Onze partij heeft nog wat tijd nodig. Morgen praten we verder. Daarom is de VVD gevraagd het formatie-overleg over het weekend heen te tillen”.

De volgende dag meldt De Krant van Wakker Nederland, opnieuw in de vetste chocoladeletters: ’GEEN UITSTEL’. Uit de mond van mede-onderhandelaar Stef Blok tekent de krant op dat de VVD geen tijd wil verliezen. “Elke dag uitstel kost de staat miljoenen. Natuurlijk kiezen de liberalen voor het landsbelang”, aldus Blok.

Waarop Diederik Samsom een persconferentie aankondigt in Nieuwspoort, Den Haag. In een overvolle, oververhitte zaal, gezeten aan een tafel volgestouwd met microfoons, voert hij het woord:

“De PvdA betreurt ten zeerste dat de VVD haar geen tijd gunt. Helaas hebben wij dat via de media vernomen, en moeten wij constateren dat het vertrouwen is geschonden. Mede daarom hebben wij geen andere keus dan het formatie-overleg af te breken. Dank u”.

Geplaatst: 15-10-2012

O, WAT BEN IK HET MET HAAR EENS

1 oktober 2012
“Goed en Fout bestaan wel degelijk”, schrijft sociologe Jolande Withuis in de Volkskrant. O, wat ben ik het met haar eens. Hoe erger ik me aan de grijsdenkers. Alsof er niet zoiets bestaat als een geweten, de eigen verantwoordelijkheid. En waarom zou de Tweede Wereldoorlog geen ijkpunt kunnen zijn?

Arnon Grunberg heeft het er ook over, al relativeert hij het kwaad door wat vergoelijkend te spreken over de gebreken die huizen in ieder mens en direct gerelateerd zijn aan Freuds driften, macht, sex en geweld. Het zijn die driften die de wereld bezighouden. En macht is volgens mijn bescheiden mening dan de allesoverheersende drift.

Goed en Fout. Het zijn universele begrippen. We spelen ermee. Frommelen net zo lang dat we ze niet herkennen. De kernwaarden zijn hard als staal, onverwoestbaar, komen bovendrijven als het er echt om spant, als het moeilijk wordt. In tijd van oorlog, bijvoorbeeld.

Je weet wat goed is, je voelt het. Goed is de Nederlander die in de Tweede Wereldoorlog tegen de bezetter en het verderfelijke systeem streed. Fout, als hij de kant van de Duitsers koos.

Onlangs las ik Multatuli’s Max Havelaar. Natuurlijk passen gebeurtenissen in de context van de tijd. Maar het Nederlandse gezag in de 19e eeuw zat fout, gebaseerd als het was op roof, uitbuiting, repressie. Op moord.

De Mening van de Week

Goed en Fout. De held is goed, de lafaard fout. Martin Sommer, toonaangevend Volkskrantredacteur, wil de vierde gouverneur-generaal van de VOC, J.P. Coen, terug op het voetstuk.

Sommer vindt Coen een held. Waarbij de vraag rijst hoe je iemand een held kan noemen die met messen en speren gewapende inlanders neer liet knallen, ja hele gemeenschappen vernietigde met geweren en kanonnen.

Tijdgebonden? Al aan het einde van de 19e eeuw ontstond kritiek, zoals de historicus Colenbrander in 1934 optekende: Coen zou een niets ontziend man van geweld [zijn], die zeer lichtelijk tot harde en strenge maatregelen zijn toevlucht nam en in zijn streven om de baatzuchtige Compagnie tevreden te stellen, voor niets terugdeinsde.[]

Toegegeven, ook opvattingen over Goed en Fout kunnen evolueren, kunnen veranderen. Het is een complex geheel van opvattingen en handelen, moeilijk te vangen.

Maar Harriet Beecher Stowe’s , Uncle Tom’s Cabin had in de 19e eeuw nooit zo grote indruk gemaakt als de idee niet had postgevat dat slavernij fout was. Ook de slavenhouder wist dat.

Goed en Fout. Je voelt het, je weet het. Het is de macht die te vaak overwint, het onderscheid verdoezelt, verfrommelt tot een schier onherkenbaar ding. Maar diep van binnen schuurt en wrikt het.

Sommer noemt in zijn artikel, ‘De held moet weer terug’, ook dr. Willem Drees. De oud-premier zou een held zijn omdat hij zuinigheid zag als een burgerplicht.

Tsja…, Nederland was herstellende van de Tweede Wereldoorlog. Vermoedelijk wilde Drees het goede voorbeeld geven om de steun van de bevolking te krijgen. Daar is niks verkeerds mee. Maar maakt dat Drees tot held? Een goed mens wellicht?

Dezelfde Drees was in 1948 medeverantwoordelijk voor de Tweede Politionele actie om het verzet in Nederlands-Indiё te bedwingen. Duizenden doden heeft ook de oud-premier op zijn geweten.

Goed en Fout. Ongetwijfeld heeft de zoon van de oorlogsmisdadiger Meinoud Rost van Tonningen een moeilijke jeugd gehad. Hij mag vragen stellen over de dood van zijn vader in de Scheveningse gevangenis. Misschien is de last voor een zoon te zwaar. Maar hij kan schrijven tot hij blauw ziet en bij elke Dodenherdenking vooraan willen zitten. Zijn vader was fout. Zijn moeder ook, trouwens.

Goed en Fout. Goed is de man die met gevaar voor
eigen leven hartje winter de Rijn induikt om de fietser te redden die het water was ingereden en door de stroming dreigt meegesleurd te worden. Een held is hij in elk geval. Goed is onbaatzuchtigheid,je in te zetten voor de medemens. Ik weet wat goed is. Zoveel fouts gedaan. Het zit in grote en kleine moeilijk te vatten dingen.

Geplaatst: 1-10-2012

DE GROTE GOK VAN DIEDERIK SAMSOM

24 september 2012
Vertrouwen! Daar draait het om, in de politiek, in de democratie. Politici moeten het vertrouwen dat de kiezers in hen stellen waarmaken. Anders loopt het mis. Het kan kort of lang duren. Kiezers slaan alles op. Vergeven veel, vergeten niets. Totdat er niets meer te vergeven valt. Dan barst de bom. Is het afgelopen. Uit!

Misschien moet het land even het resultaat afwachten van de onderhandelingen over het regeerakkoord. De vraag is: Tot hoever kan de politicus gaan met het op de proef stellen van het vertrouwen?

Het CDA heeft op 12 september ondervonden dat er een grens is. In 2006 hadden de christendemocraten nog 41 zetels in de Tweede Kamer. Dertien heeft de eens zo machtige partij nog over. De kiezers mogen van de VVD de grootste partij hebben gemaakt en de PvdA op maar drie zetels achterstand gezet, de stemming kan zomaar omslaan.

De toekomst is niet te voorspellen. Wie weet, valt het resultaat van de formatie mee. Maar alles wijst erop dat de twee partijen een enorm risico lopen hun kiezers teleur te stellen. De VVD was in de zomer van 2010 dan ook maar wat blij toen PvdA-onderhandelaar Job Cohen haar eisen niet inwilligde bij de onderhalingen voor een Paars Pluskabinet. Dit keer is de vluchtweg, richting PVV afgesloten.

Voor de PvdA valt te hopen dat de berekeningen van Diederik Samsom en zijn staf kloppen. Want de PvdA neemt een grote gok, preluderend op de toekomst.
De Krant met een Mening

Uitgangspunt is daarbij de sfeer die sinds de Tweede Kamerverkiezingen heeft postgevat. Een sfeer die op z’n zachtst gezegd de nodige verwachtingen wekt.

“Wij burgers”, is de houding, “hebben onze plicht gedaan. We hebben de VVD de grootste partij gemaakt, de PvdA op drie zetels achterstand gezet. We hebben die twee partijen een ruime meerderheid gegeven, dus moet er een VVD/PvdA-regering komen. Alle lichten hebben wij op groen gezet. Binnen enkele weken, nou ja …., ligt er een regeerakkoord. Het resultaat zal pijnlijk zijn. Wij moeten ons grote opofferingen getroosten, maar de lasten worden zoveel mogelijk eerlijk verdeeld. Wij rekenen erop dat de crisis in 2017 grotendeels is opgelost”.

Toegegeven, premier Rutte en Diederik Samsom garanderen niets. VVD en PvdA hebben het over een positieve uitruil. Daarbij tonen de onderhandelaars tonen zich vastbesloten. Vriendelijk staan de gezichten, mooi zijn de woorden, ferm de handdrukken. Het wordt geen fluitje van een cent.

Misschien zorgt juist dàt voor het vertrouwen in een nieuw elan. Hopen sommigen zelfs op de verwezenlijking van een lotsverbondenheid.

Hoe het zij, het doel van VVD en PvdA is, om door de crisis te komen, en bij de volgende verkiezingen de vruchten van het beleid te plukken.

Niks mis met de gedachte. Maar de twijfel staat. Diederik Samsom heeft een fenomenale prestatie geleverd. Hij mag het eerlijke verhaal verteld hebben. De PvdA-leider verleidde de kiezers met een linkse agenda en lokte hen zo weg van de SP.

Over het algemeen zijn kiezers redelijke mensen. De VVD wil niet in een kabinet met, èn PvdA, èn SP. Punt blijft dat veel PvdA-kiezers verwachten dat de linkse agenda in het regeerakkoord is terug te vinden.

Maar wie heeft Samsom bij de onderhandelingen meegenomen? Secondant Jeroen Dijsselbloem staat bekend als de rechtsbuiten van de PvdA-fractie. Vlak ook informateur Wouter Bos niet uit. Van alles valt over de oud-partijleider te zeggen, maar niet dat hij links is.

Waarmee gezegd, Diederik Samsom heeft met zijn team de VVD willen plezieren. Dat kan een truc zijn, een kwestie van strategie. Immers, als het overleg alsnog mislukt, is dat niet de schuld van de PvdA. Realistischer lijkt de gedachte dat de onderhandelingen uitlopen op een politiek van keihard bezuinigen, marktwerking daar waar het kan, en doekjes voor het bloeden.

Vervolgens kan het een tijdje goed gaan. Het kan ook tegenzitten. In dat geval moet de PvdA zich maar voorbereiden op het ergste, want gezien de politieke en economische vooruitzichten is het de vraag of de PvdA in 2017 nog bestaat.

Geplaatst: 24-9-2012

EEN NAAR GEVOEL BEKRUIPT ME

16 september 2012
Vriend Jort stelde het voor. Laat Mark en Diederik een vorkje prikken. Wijntje erbij. In het geheim. Om elkaar diep in de ogen te kijken. De nieren te proeven. Vertrouwen te winnen. ‘s Kijken of de heren met elkaar verder kunnen.

Mooi voorstel. De kiezer heeft gesproken. VVD en PvdA hebben fors gewonnen. De PVV is in de achteruitgezet.

“Het is crisis. De politieke leiders Mark Rutte en Diederik Samsom moeten hun verantwoordelijkheid nemen. Er met elkaar zien uit te komen, op een manier die het volk verbindt”, vindt weldenkend Nederland.

Een etentje. Een wijntje. Het besef dat een goede chemie van levensbelang is voor een stabiel kabinet. Hadden in een grijs verleden CDA-leider Dries van Agt en Hans Wiegel (VVD) niet in een vloek en een zucht een regeringsprogram in elkaar geflanst in het Haagse restaurant Le Bistroquet?

Ik heb me schromelijk vergist. Mark Rutte grijpt de kans. Over vier jaar bevindt hij zich op eenzame hoogte en heeft daar geen berg in Zwitserland voor nodig. Een klasse politicus, een man van gezag, een goed end op weg naar de afronding van zijn karwei.
Premier Rutte, geliefd en bewonderd. Zelfs fanatieke socialisten verzuchten: “Ach, hadden wij maar iemand die zoveel vertrouwen inboezemt”.

Intussen heb ik er een paar nachtjes over geslapen. Verkenner Henk Kamp is druk doende zijn bevindingen op papier te zetten. Uitnodigingen aan premier Rutte en oppositieleider Samsom zijn de deur uitgegaan.

Maurice de Hond peilt dat tenminste tien procent van de kiezers strategisch heeft gestemd. Kiezers dus, die in de eerste plaats wilden verhinderen dat, òf Rutte, òf Samsom het Torentje zou intrekken.

Een naar gevoel bekruipt me. Bas Heijne, in het NRC Handelsblad analyseert: “De flanken zijn niet verslagen. Zij zijn juist diep tot het midden doorgedrongen”. De PvdA kon winnen door naar de SP op te schuiven. De VVD maakte de PVV-stemmers bewust van het rode gevaar. Dit is Nederland.

Óók in het NRC Handelsblad, schrijven Thijs Niemantsverdriet en Derk Stokmans dat de premier en de oppositieleider in het Haagse restaurant Soubour voor de verkiezingen al een heerlijke maaltijd hebben genoten.

Goed gegeten. De stemming was prima. Kortom, niets duidt erop dat Jorts voorstel kans van slagen heeft. In elk geval viel premier Rutte de rooien aan, hard en onverbiddelijk. Waarop Diederik weer reageerde met een aanval op het rechtse rotbereid van de afgelopen twee jaar.

Tot diep in de VVD-krochten is doorgedrongen dat de verzorgingsmaatschappij funest is voor de menselijke ontwikkeling. Dat Nederland onveilig en nivelleren een ramp is. Bezuinigen voorop staat. De overheid zich beperken moet.

Tot nu toe bleek de premier vooral een opportunist. Omwille van de macht leverde hij twee jaar geleden het land over aan een man die vooral haat zaait. De waarheid is voor hem een rekbaar begrip. Hij maakte de verkiezingen tot een angstcampagne. Hij won. Dus waarom zou hij van strategie veranderen?

Daarbij komt dat de PvdA verlinkst. De partij is met handen en voeten gebonden aan de SP. De sociaaldemocraten hechten weer aan de verzorgingsmaatschappij. Geloven in de overheid, en vinden dat de rijken meer moeten betalen.

Diederik Samsom mag premierwaardig zijn. Verzoening prediken. Zijn positie is wankel. Verwaarlozing van de linkervleugel kan de doodsteek zijn voor de partij. Tegelijk is hij zich ervan bewust dat te veel aandacht voor links, de jaloezie van PvdA-rechts zal opwekken.

Ongetwijfeld trakteren de politici de kiezers de komende weken op de meest verbluffende tactieken. Een kabinet komt er. Maar zoveel is zeker, twee derde van het electoraat zal zwaar teleurgesteld, zo niet woedend zijn.

Duizendmaal sorry. Het is 2012. Wanneer luisteren de politici nou eens? Moet het volk dan echt in opstand komen? De straat opgaan?

Kiezers hebben Rutte, rechts gestemd of Samsom, links. Niet VVD of PvdA. Bij de eerste de beste gelegenheid vliegen ze weer uit.

Een derde heeft zijn keuze bepaald, in de laatste twee dagen voor de verkiezingen. Als de verkiezingsuitslag ergens op duidt, is dat het electoraat een enorme behoefte heeft aan partijen waarin het zich kan herkennen. Aan een systeem dat daarvoor de ruimte ook biedt.

Als de politici die boodschap blijven negeren, zullen de kansen voor Roemer en een nog wildere Wilders snel keren.

Geplaatst: 16-9-2012

HERINNERT PVDA ZICH BURGER NOG?

10 september
Het punt is, de PvdA kan de SP na 12 september niet negeren, hoe de uitslag ook uitvalt. VVD, CDA en D66 zullen er alles aan doen een links kabinet te voorkomen. De druk op Diederik Samsom zal enorm zijn. Op straffe van de ondergang moet de PvdA ervoor zorgen dat de SP binnenboord gehesen wordt.

Intussen filosoferen de duiders wat af. Paul Jansen van de Telegraaf is er al van overtuigd: “PvdA en VVD zijn tot elkaar veroordeeld”. VVD-coryfee Ed Nijpels pleit er zelfs voor. CDA en D66 zijn de meest genoemde partners.

Zeg in Nederland nooit, nooit. De duiders hebben hun argumenten. De geschiedenis leert dat er voldoende aanleiding is. Wilders’ grap dat het Paarse bed al is opgemaakt voor Rutte, Samsom en het kereltje Pechtold er tussen in, sloeg niet voor niets zo aan.

SP-leider Roemer waarschuwt dagelijks. In zijn hoofd is het 2006. De SP kwam van 9 op 25 zetels in de Tweede Kamer, maar voelde zich bij de formatie niet serieus genomen.

Het fijne zal wel nooit bekend worden. Het CDA stond pal. Toch zijn er indertijd weinig PvdA’ers met tranen in de ogen waargenomen. Waarop het kabinet-Balkenende IV tot stand kwam.

De crisis brak uit. De PvdA stapte uit, vanwege Afghanistan. De PvdA verloor de verkiezingen van 9 juni 2010 nipt. Wouter Bos trad af. Fractieleider Job Cohen was de Kop van Jut, het verafschuwde symbool van de Grachtengordel. Huisfilosoof René Cuperus meende dat de partij zich in wel vijf spagaten had gemanoeuvreerd.

De Mening van de Week

Dieptepunt op dieptepunt toonden de peilingen. Met name de SP profiteerde. Uiteindelijk zag de partij maar één oplossing, en verlegde de koers naar links. De nieuwe voorzitter Hans Spekman beloofde het PvdA-hoofdkantoor te verplaatsen naar een meer volkse buurt. Cohen maakte plaats.

Lijsttrekkerverkiezingen zorgden voor een nieuw elan. Het gedoogkabinet viel. De opiniepeilingen waren eensgezind: De SP reikte naar recordhoogten.

Het voordeel was dat Cohens opvolger, Diederik Samsom, zich in alle rust kon voorbereiden op de verkiezingen. Een lijstverbinding met de SP moest de kiezers ervan overtuigen dat het PvdA menens is: “Wij zijn links”.

Intussen ving SP-leider Emile Roemer de aanval van rechts op, en viel vervolgens als premierkandidaat door de mand.

De kiezer aarzelde niet. Rutte had het nog zo gezegd op het VVD-congres: “SP en PvdA zijn één pot socialistisch nat”. Voor hem was de betrekkelijk jonge, frisse, intelligente, bedachtzaam formulerende Diederik Samsom een alleszins redelijk alternatief.

Hoe het zij, samen redden PvdA en SP het niet. De formatie wordt een probleem. De CU heeft zich al aangeboden. Tot wanhoop gedreven, proberen de middenpartijen CDA en D66 de kiezer te overtuigen dat alleen zij kunnen zorgen voor een stabiel kabinet. Op voorhand weigeren zij links aan een meerderheid te helpen.

Ongedachte dilemma’s zullen zich voordoen. Ondernemers zullen aandringen op het onvermijdelijke zakenkabinet.

Al met al kan alleen een uitgekiende strategie uitkomst bieden. Wellicht moet de PvdA het geheugen eens opfrissen. Teruggaan naar 1973, toen informateur Jaap Burger inbrak in de confessionele gelederen, en zo onafhankelijke geesten als prof. dr. mr. W.F. de Gaay Fortman en drs. J. Boersma overhaalde deel te nemen aan het kabinet-Den Uyl.

Uitgesloten? In 2012 lijken politieke partijen geoliede machines. Dissidenten zijn mastodonten. Met afgrijzen denkt het eens zo machtige CDA terug aan de zomer van 2010, toen vicepremier Maxime Verhagen de partij op één lijn trachtte te krijgen. Het lukte, maar vraag niet hoe.

In elk geval bleek dat de onafhankelijke christendemocraat nog niet is uitgestorven. En wie weet, zijn er na 12 september ook wel enkele liberalen bereid over de eigen schaduw heen te springen.

Me dunkt, een kabinet van PvdA, SP, CDA en D66 is geenszins uitgesloten.

Geplaatst: 9-9-2012

ALEXANDER PECHTOLDS FINEST HOUR

3 september 2012
De manoeuvres zijn in volle gang. Vanuit het bijna niets is PvdA-lijsttrekker Diederik Samsom van de PvdA op stoom gekomen. Hij zit in een flow. Wat weer betekent dat hij enorm op moet passen. Het politieke klimaat van Nederland is zo labiel dat ook hij zomaar van zijn voetstuk kan vallen. Op het vinkentouw zit Geert Wilders. Staat klaar om toe te slaan. Premier Mark Rutte zal het moeilijk krijgen.

En wie had dat een half jaar geleden nog gedacht. Het was zijn finest hour. Alexander Pechtold van D66 had zich al een premierjas aangemeten. Het Catshuisoverleg was mislukt. Het kabinet Rutte/Verhagen kon geen kant op.

Waarop D66, GroenLinks en de ChristenUnie het uit de brand hielpen. Hier had hij zo lang op gewacht. De verkiezingen konden niet snel genoeg komen. De kiezers zouden hem zeker belonen.

Aan de VVD kleefde het PVV-verleden. De PvdA had zich onmogelijk gemaakt. Kans gemist om bij de Kunduz/Lenteakkoordcoalitie aan te sluiten. Eigen schuld, dikke bult. Het Torentje wachtte.

Ach, D66. Misschien sleept de partij er 12 september een paar extra zeteltjes uit. Natuurlijk straalt lijsttrekker Pechtold het grote gelijk uit van de economische en sociaal-maatschappelijke ontwikkeling. De totale integratie van Europa en het kapitaalliberalisme passen daarin.

Het probleem van D66 is echter niet de analyse die de sociaalliberalen maken, wel de conclusies die zij daaruit trekken. De weg vrijmaken voor het systeem. Dan volgen de mensen vanzelf wel, aldus de sociaalliberalen.

Waarmee de traditie wordt bevestigd. D66 loopt te ver voor de troepen uit. Het ontbreekt de partij aan politieke realiteitszin.

Het was zo mooi uitgedacht. Na 12 september zou Pechtold de PvdA voor het blok zetten: Meedoen met VVD, CDA en D66, of anders oppositie.

Maar de vreselijke werkelijkheid is weer eens taaier dan gedacht. In de peilingen mag de SP wat terugvallen. De PvdA herstelt. Voor het eerst sinds 1972 lijkt een linkse coalitie mogelijk, waarmee de rollen volledig zijn omgedraaid. Immers, voor D66 is er geen groter schrikbeeld dan een linkse coalitie.

Prangend is nu de vraag, met wie de PvdA wil regeren. Behalve de VVD sluit Diederik Samsom niemand uit. Maar anders dan Wouter Bos in 2006 kan hij de SP niet bij het oud vuil zetten. Daarvoor heeft de PvdA zich de afgelopen maanden te veel geprofileerd als links.

Samsom en voorzitter Hans Spekman dragen die gedachte in elk geval met verve uit. Zij weten ook dat de opmars in de peilingen alles te maken heeft met het zwakke optreden van Emile Roemer in de televisiedebatten. Overlopers keren terug. Niet, omdat zij een middenkoers verkiezen. Wel omdat zij zich afvragen of Roemer de juiste man voor het Torentje is.

Hoe het zij, de kans is groot dat het D66 van Alexander Pechtold na 12 september de onmogelijke opdracht krijgt om te kiezen tussen een linkse coalitie en een bestuurscrisis, met alle onvoorziene gevolgen van dien.

Weinig is zeker. De D66-lijsttrekker steeds weer horende, mag het geen verbazing wekken als D66 voor het laatste kiest.

Geplaatst: 3-9-2012

…ZOALS ALLEEN DE WINNAAR DAT KAN

27 augustus 2012
Eva Jinek, de bevallige geliefde van de beroemde advocaat Bram Moszkowicz, vroeg het in haar programma bijna bedeesd: “De verkiezingen gaan dus tussen goed en kwaad”? Minister Edith Schippers, tweede op de VVD-lijst, knipperde nog niet met haar ogen. Slim als ze is, nuanceerde ze wel de vraag: “Ja, tussen goed voor het land en kwaad voor het land”.

“De VVD”, verzekerde Edith Schippers, de camera recht inkijkend, “vertelt het eerlijke verhaal. Zij staat voor vrijheid, optimisme, ondernemerschap, beloning naar verdienste. Is voor bezuinigen op de zorg omdat het moet. Lastenverlichting voor werkend Nederland. Liberalisme is sociaal. Socialisme is een kaartje, richting ondergang”.

Minister Edith Schippers. Het maakt niet uit. Vorige week was het Ben Verwaaijen bij Zomergasten. Zelfs aan Stef Blok raken de kiezers zo langzamerhand gewend. Frits Bolkestein, Henk Kamp, Neelie Kroes en Hans van Baalen kenden ze al. En dan hebben we het nog niet eens gehad over Charlie Aptroot van de 130 kilometer.

Heerlijk is het om naar de VVD’ers te luisteren, te kijken. Twee jaar geleden werd de partij van premier Rutte de grootste van het land. Één zetel in de Tweede Kamer scheelde het.

Het werd een wereld van verschil, en heeft de liberalen geen kwaad gedaan. Dat wil zeggen, het succes spat van hen af. Het is één en al optimisme. Zij zijn de onbetwiste koplopers als het gaat om strijdbaarheid en zelfvertrouwen. Geen spoor van twijfel kennen zij. Liberalen in dit land hebben de innerlijke overtuiging van het eigen gelijk, te staan aan de goede kant van de geschiedenis.

Volstrekte eensgezindheid tonen de liberalen ook. Staaltje van Ruttes leiderschap, al is het maar omdat het niet makkelijk zal zijn om zoveel aanhangers van het individualisme op één lijn te krijgen.

Op het VVD-verkiezingscongres in de Rotterdamse Doelen bleek nog eens het unieke talent van de premier van Nederland. Stralend optimisme. De lach. Zo charmant. Niet voor niets toonde de Britse premier David Cameron zich zeer onder de indruk. De uitspraak: “Alle socialisten zijn één pot nat”, was hem zelfs uit het hart gegrepen.

In het grote RTL-premiersdebat bevestigde de premier de perceptie dat het succes hem is aangeboren dat hij als geen ander in staat is het liberalisme uit te dragen.

Het doet er niet toe wat je zegt, maar hoe je het zegt, moet een deel van het geheim zijn.
Twee voorbeelden:“Als premier stel ik altijd het landsbelang boven dat van de partij”, zei hij zonder blikken of blozen. PVV-leider Wilders stond naast hem. Zijn concurrenten in het debat lieten het onweersproken.

En: “De VVD is tegen verhoging van het eigen risico in de zorg”. Hoe optimistisch, blijmoedig, zelfverzekerd moet je niet zijn als je een miljoenenpubliek ongestraft kunt bedriegen.

De premier loog, niet voor de eerste keer. Niettemin riepen de RTL-duiders de premier tot winnaar uit, omdat hij uitdager Roemer zo mooi op het verkeerde been had gezet.

Misschien was het een tegenvallertje dat het publiek PvdA-leider Diederik Samsom de beste vond. Het CPB maakt het weer helemaal goed. Volgens het planbureau zorgt de partij van premier Mark Rutte in 2040 voor de meeste nieuwe banen.
Kijk, zo werkt dat. In 2008 voorzag het Cultureel Planbureau in de verste verte geen economische crisis. Inmiddels reiken zijn modellen tot de tweede helft van de eeuw.

Nog staat de SP van Emile Roemer hoger in de peilingen. Diederik Samson presenteert zich waardig. Schakel Geert Wilders niet te vroeg uit. Misschien breekt Alexander Pechtold in.

De overwinning kan de VVD op 12 september niet ontgaan. Gebeurt het onmogelijke toch, zoekt Mark Rutte naar alle waarschijnlijkheid zijn heil in Zwitserland. Om ons vanaf een hoge bergtop de hartelijke groeten te doen. Gebreide trui en muts, Alpenhoorn bij de hand. Vrolijk lachend, rust uitstralend, zoals alleen de ware winnaar dat kan.

Geplaatst: 27-8-2012

SP KAN ZO MAAR 50 ZETELS HALEN

20 augustus 2012
Ze noemen het a self-fulfilling prophecy. Groot zijn de zorgen over de aftakeling van het politieke systeem. Dood is het. Morsdood. In deze eeuw is de gemiddelde levensduur van een kabinet nog geen twee jaar. Experts voorzien opnieuw een onmogelijke uitslag, verdere versplintering van het politieke landschap, een formatie van vele maanden. Ook is het zonneklaar. De verkiezingsstrijd wordt een nek-aan-nekrace tussen Mark Rutte van de VVD en Emile Roemer van de SP.

Vriend en vijand bedoelen er heel verschillende dingen mee. Maar over het uitgangspunt zijn zij het hartgrondig eens. Wat Nederland nodig heeft, is een helder, niet voor tweeёrlei uitleg vatbaar kiezersmandaat. Zodat er een kabinet komt dat aan de slag kan en zich verzekerd weet van een stabiele meerderheid in de Tweede Kamer.

Welnu, gehoorzaam als kiezers nu eenmaal zijn, moet bepaald niet worden uitgesloten dat zij de analyse delen. Nederland moet op 12 september niet raar opkijken als de SP zo maar 50 zetels haalt. Premier Roemer! Wie had dat een jaar geleden gedacht?

Intussen hebben de politieke strategen de verkiezingscampagne alvast verengd tot een strijd tussen Mark Rutte en Emile Roemer. De Telegraaf kopt: Rutte, 46 procent; Roemer, 39 procent. Misschien trappen enkelen er in. Immers, Nederland kiest geen premier. De enige betekenis van de Telegraafkop is er dan ook in gelegen dat de Krant van Wakker Nederland zich ten doel heeft gesteld om Mark Rutte in het Torentje te houden.

Hoofdredacteur Sjuul Paradijs en zijn redactiestaf halen alles uit de kast om links de weg af te snijden. “Want”, meent De Telegraaf, links is socialisme. Socialisme is slecht”.

De Mening van de Week

Wie de reacties op De Telegraafsite regelmatig bekijkt, vraagt zich wel eens af of de hoofdredactie haar lezerspubliek goed inschat. Hoe het zij, anderen zijn voorzichtiger. Het is ook te vroeg om boude conclusies te trekken.

Wel is het duidelijk dat middenpartijen zich in een schier onmogelijke positie bevinden. De kiezer van 2012 zoekt de nuance niet. Hij wil duidelijkheid, oplossingen. Voor alles, het einde van de economische crisis.

Dus verkeren PvdA en CDA in crisis. D66 zoekt een uitweg via een radicale keuze vóór Europa. De Democraten van Alexander Pechtold zijn nog strenger dan de VVD in de liberaalkapitalistische leer.

Rechts, centrum rechts, centrum links. Allemaal hebben ze het de afgelopen jaren in Nederland geprobeerd. Intussen verdiept de crisis zich. Rechts weet het niet. Maakt de traditionele fout. In plaats van te erkennen dat ook het neoliberalisme grenzen heeft, houdt het angstvallig vast aan het systeem.

Waarom links geen kans gegeven? Nee, het land is niet plotsklaps overtuigd socialistisch, laat staan communistisch. Van alles is af te dingen op de SP en Emile Roemer. Het politieke bestel mag dood zijn. De democratie is springlevend. Kiezers zoeken een alternatief.

Zo groot is het risico nu ook weer niet. De midden- en lagere klassen zijn er ten diepste van doordrongen dat zij de klappen moeten opvangen als VVD, D66 en CDA het opnieuw voor het zeggen krijgen. En linksom of rechtsom, dezelfde midden- en lagere klassen zijn ver in de meerderheid.

In 2010 meenden VVD en CDA zich met steun van de Krant van Wakker Nederland te kunnen redden via Geert Wilders en diens PVV. Zoveel is zeker, die weg is afgesloten.

Als de voorbije week iets heeft aangetoond, is het wel dat de gevestigde partijen zich bewust zijn van het gevaar dat SP heet. VVD-minister Kamp heeft het al over cryptocommunisten.

Hoe dom kun je zijn. De Koude Oorlog is voorbij. De Fransen hebben twee maanden geleden al aangetoond dat links in Europa een serieuze optie is. Voor Emile Roemer en de SP ligt het politieke speelveld open.

Geplaatst: 20-8-2012

HET WORDT EEN POLITIEK ZOOITJE

31 juli 2012
Soms schrik je. Nog zes weken te gaan. Doorzichtig is de poging om de Tweede Kamerverkiezingen te verengen tot een tweestrijd tussen Roemer en Rutte. Het is je reinste kiezersbedrog. Want Nederland kiest geen premier. Nederland kiest niets. De kiezer mag zijn stem uitbrengen op een partij, en moet verder maar afwachten wat er met zijn stem gebeurt.

Intussen wordt de kans met de dag kleiner dat er op 12 september een werkbare Kamermeerderheid uit de stemhokjes tevoorschijn komt.

Natuurlijk, de SP kan de grootste partij van Nederland worden. Premier Roemer in het Torentje. Maar daar zit hem nou net de kneep. Het wordt een politiek zooitje. Rechts Nederland blijft machtiger dan links. Zal alle krachten samenballen om te verhinderen dat een kabinet-Roemer serieus beleid maken kan.

Rechts Nederland. Daartoe behoren in elk geval degenen die zich verwant voelen met VVD, PVV. Ook het Maxime Verhagendeel van het CDA, de SGP en zelfs D66 neigen er naar. De Telegraaf, Elsevier Weekblad, Wakker Nederland verwoorden het geluid.

Geen misverstand. Het mag. Niks mee. Media en keuzes maken, horen bij elkaar. Ze noemen het democratie.

De Mening van de Week

Trouwens, nog niet zo lang geleden had links een voorsprong bij de jongens en meisjes van de pers. De Volkskrant, Vrij Nederland en de VARA waren helder. Sommigen verdachten ook de NOS van linkse sympathieën. Links! Dat was vooral PvdA.

Intussen is er van dat linkse mediabolwerk weinig over. Sterker, het is verkruimeld, verkoold tot as. Er resten enkele plukjes. Verder niets. Wat maakt dat rechts in Nederland vrij spel heeft in het traditionele medialandschap van kranten, radio en tv.

Maar kiezers zijn niet gek. Zij kennen hun belangen. Laten zich niet meer zo makkelijk beïnvloeden. Bovendien is er het internet. Het zou zo maar kunnen dat de meningsvorming juist dáár plaatsvindt. Intussen dreigt de SP de PvdA naar het tweede plan te verdringen.

Toch schrik je. Voor het eerst sinds 1972 kan links winnen. Zelfs een kabinet-Roemer is mogelijk. Maar dan houdt het ook op. Het politieke speelveld in Nederland is te versnipperd, en rechts zal links niets gunnen.

O ja, de VVD kan nog de grootste worden. In elk geval zullen De Telegraaf en Elsevier er alles aan doen om dat te bewerkstelligen. Het is lood om oud ijzer, al is het maar omdat Mark Rutte heeft aangetoond niet premierwaardig te zijn. Wie weet, komt er uiteindelijk een zakenkabinet tot stand.

Je schrikt. Want je weet dat het politieke bestel morsdood en staatkundige vernieuwing het grootste taboe is.

Geplaatst: 31-7-2012

DE AMERIKANEN KIEZEN ERVOOR

23 juli 2012
Hij zit erbij. Wezenloos. Zijn leven is voorbij. Vierentwintig jaar is hij nog maar. Hij was zo goed begonnen. Toen kwam de klap. Hij werd De Joker. Brak alles af. Verfde zijn haren rood. Sloot zich op. Zette de muziek knalhard. Liet de wapens komen en vernietigde alles wat hij tegenkwam.

Twaalf mensen vonden de dood in de bioscoop van Aurora. De jongste was zes jaar. Dat gebeurde allemaal in Amerika, Colorado. Wij, in Europa kunnen maar beter bescheiden blijven. Vorig jaar sloeg Anders Breivik toe op het eiland Utøya. In Alphen aan de Rijn vond Tristan van der V. een winkelcentrum mooi genoeg. Finland, Belgiё, Duitsland hebben hun ervaringen.

Zoveel is helder. De moordenaars zijn onder ons. Jonge mannen, vaak. Lone wolves die bezeten zijn. Een beetje psychiater heeft vast al een verklaring. Dadersprofielen krijgen steeds meer tekening. Eenzaamheid, frustratie, vernietigingsdrang komen steeds weer naar boven.

Tim Krabbé heeft er een boek over geschreven, De schietpartij van Columbine. Toch benieuwd wat prof dr. Dick Swaab ervan vindt. Immers, de professor twijfelt aan de vrije wil van mensen. Volgens hem bepalen hersenen het gedrag van mensen, reagerend op natuurkundige en chemische processen. Wie James E. Holmes in de rechtbank van Denver zag, is geneigd Swaab gelijk te geven. Daar zat een man zonder eigen wil.

De Mening van de Week

Toch blijft de vraag wat de Amerikanen bezielt. NRC Handelsblad schrijft dat er 300.000 miljoen wapens in het land zijn. Evenveel dus als er burgers zijn.

Een beheerder van de schietbaan weigerde Holmes toegang wegens eng gedrag. En ondernam niets. President Barack Obama is een mensenman. Toegegeven, Obama sprak in Denver mooie woorden. Ongetwijfeld boden ze iets van troost. Maar hij deed dat als vader, terwijl hij er als president moest zijn.

Moorden zijn niet te voorkomen, niet in de Verenigde Staten van Amerika, niet in Nederland. Boze jonge mannen die uit zijn op dood en verderf, zullen er altijd zijn.

Volgens Krabbé verstoorde Columbine in 1999 de Amerikaanse droom. Wij weten beter. In de Amerikaanse maatschappij is al veel langer iets vreselijk mis. De beheerder van de schietbaan in Colorado had de politie moeten verwittigen. President Obama verzaakte. De staat Colorado heeft de meest liberale wetgeving als het gaat om wapenbezit.

Maar voor heel de Verenigde Staten geldt dat een pleidooi voor strenger toezicht gelijkstaat aan politieke zelfmoord. De NRA (National Rifle Association) is te machtig. Ruim tweederde van de Amerikaanse bevolking vindt het dragen van wapens een grondrecht, noodzakelijk voor een vrije samenleving.

Daarmee is iedereen verantwoordelijk. De politieke partijen, Republikeinen en Democraten voorop. President Obama, zijn uitdager Mitt Romney, gouverneurs, senatoren, de uitgevers van geweldsspelen, filmmakers, televisieproducenten, de kiezers. Vergeet de wapenhandelaren alsjeblieft niet.

De doden zijn dood. Het is afschuwelijk voor de nabestaanden. Ik zie het verdriet. Tegelijk vind ik het de hoogste graad van hypocrisie. De geschokte reacties over de schietpartij in Aurora komen mij de keel uit.

Huilende overlevenden. Brandende kaarsen. Troostende woorden. Ze doen me niets. De Amerikanen kiezen ervoor dat woestelingen als James E. Holmes hun pistolen en machinegeweren leegschieten op nietsvermoedende medeburgers. Ze vinden het prachtig. Want woeste schutters horen bij hun land.

Geplaatst: 23-7-2012

SCHULDENVRIJ, TUINTJE AANGEHARKT

16 juli 2012
Het is vakantie. Het land werkt op halve kracht. Even rust. Ademhalen. Tijd om na te denken. Ach, ik pieker me sowieso helemaal suf. Over het leven. Over de wereld. Het verleden dat steeds groter wordt. De toekomst, in nevelen gehuld. Vraag me niet waarom. Het gebeurt.

“Wij mogen onze kinderen niet opzadelen met onze schulden”. Niemand brengt de opdracht zo overtuigend als de voorzitter van Bouwend Nederland, CDA-senator, drs. Elco Brinkman.

Ik sta er dan ook helemaal achter. Schuldenvrij. Huis opgeruimd. Tuintje netjes aangeharkt. Alleen zò wil ik de boel achterlaten.

Wat voor mij geldt, geldt voor iedereen. Als we allemaal een stapje extra doen, onze schouders eronder zetten, de tering naar de nering zetten, moet het kunnen.

Zoals de bouwwereld al het goede voorbeeld geeft met het sloopfondsakkoord voor leegstaande panden dat projectontwikkelaars, kantooreigenaren en banken met de lagere overheden gesloten hebben om de verliezen te delen.

Immers, er is te veel gebouwd. Nogal wat vastgoedfondsen moeten inkrimpen. De huurprijzen staan zwaar onder druk.
Mooi plan dus. Alleen heeft de Nederlandse Mededingingsautoriteit er op gewezen dat de huurders de dupe zijn en vreest het Rijk een aanslag op de schatkist.

Ben ook erg blij met oud-minister dr. Gerrit Zalm, de topman van ABN Amro, de bank die zò netjes op de centjes heeft gepast dat in 2008 een injectie van 32 miljard euro nodig was om overeind te blijven.

De Bank heeft van de fouten geleerd. De oud-minister is streng. Iedereen moet zijn hypotheekschuld aflossen, met ingang van direct. Dat drukt de huizenprijzen. Is goed voor de jonge mensen. Goed voor het land. Goed voor de banken.

Ongetwijfeld is dr. Gerrit Zalm tevreden over het effect van zijn pleidooi. De collega’s zijn enthousiast. De boze reacties heeft hij ingecalculeerd.

Langzamerhand dringt het tot de mensen door, hoe onverantwoordelijk en dom ze gehandeld hebben door aflossingsvrije hypotheken af te sluiten. Dat de tijd van schulden maken voorbij is.

“Jammer voor degene die de hogere lasten niet opbrengen kan. Maar ik”, lacht dr. Gerrit Zalm al zijn tanden bloot, “heb in elk geval meer dan een steentje bijgedragen aan de oplossing van het schuldenprobleem”.

Misschien is in de afgelopen twee decennia het een en ander verkeerd gegaan. Inmiddels zijn de grootverdieners die dreigden het land te verlaten als ze hun bonussen niet kregen, al een andere weg ingeslagen.

Zonder uitzondering tonen ze zich zeer bewust van hun plek in de maatschappij en de voorbeeldfunctie die daarbij hoort.

De Volkskrant van zaterdag 14 juli deed onderzoek en toonde aan dat de topsalarissen tussen 2007 en 2011 met gemiddeld 23 procent zijn afgenomen.

Niet, dat zittende of vertrekkende topbestuurders hebben ingeleverd. Hun opvolgers verdienen wel degelijk minder. Dat wil zeggen, de bonussen en aandelenpakketten zijn gelimiteerd. In ruil daarvoor is het vaste salarisdeel opgehoogd.

Kom daar eens in Amerika om waar de Republikeinse presidentskandidaat Mitt Romney zwaar onder vuur ligt. De man zou te weinig belasting betalen. Ook zou hij gelogen hebben over zijn periode als CEO/eigenaar van het investeringsbedrijf Bain Capital .

Als Nederlander kun je er met je verstand niet bij. Mr. Romney is 300-voudig miljonair. Maakte naam als CEO van de Olympische Winterspelen in 2002 en was gouverneur van Massachusetts. Als iemand weet hoe je schuldenvrij door het leven moet komen, is hij wel.

Alleen daarom snap ik al niet dat president Obama een serieuze kans maakt op verlenging van zijn verblijf in het Witte Huis. Mitt Romney kan het voorbeeld voor de wereld zijn met zijn niet aflatende pleidooi voor een kleine overheid, een tekort van nul en lagere belastingen. In elk geval lust de VVD lust er wel pap van.

Genoeg gepiekerd maar weer. Ik besef in een bevoorrecht land te leven. Vermoedelijk zijn topbestuurders als Brinkman, Zalm en menig CEO geen honderdvoudig miljonair. Op een houtje zullen ze niet bijten. Ook hoeven ze niet bang te zijn dat wij hen serieus de maat nemen.

Geplaatst: 16-7-2012

VAN GAAL IS RAMP VOOR HET LAND

8 juli 2012
Waarom faalt het Nederlands elftal ook alweer, keer op keer? Niet omdat de voetballers niet voetballen kunnen. Niet omdat trainers niet trainen kunnen. Wel omdat we vinden recht te hebben op de eerste plaats. Omdat we onszelf de besten achten. Zo sympathiek en aardig vinden. We verwachtingen hebben die niet stroken met de realiteit. We ten einde raad het voetballot in handen leggen van een man die zichzelf de allerbeste vindt.

Naar verluidt, is Louis van Gaal een bekwaam vakman. Tegelijk is hij bezeten en lijdt aan hoogmoedswaanzin. Het wachten is op de eerste uitbarsting van woede waarna de schoffering vanzelf zal volgen.

Best mogelijk dat de nieuwe bondscoach het Nederlands voetbalelftal het succes brengt waarnaar het volk zo smacht. Wat er ook gebeurt, de wereld kijkt mee. Bondscoach Louis van Gaal is een ramp voor het land.

Nederland en leiderschap. Blijkbaar is het geen gelukkige combinatie. Te ver liggen pretentie en resultaat uiteen. Geen idee of het de kip of het ei is. Feit is dat de mentaliteit van het Nederlandse voetbalvolk haarfijn aansluit bij die van het volk als geheel.

Met dank aan Geert Wilders wiens strijd tegen de islamisering symbool staat voor de vervuiling van het politieke klimaat. Aan VVD en CDA die hem als gedoger op het politieke schild hesen. En aan de kiezers die het allemaal prima vinden.

Logisch dus dat Nederland de afgelopen jaren in Europa nogal hoog van de toren heeft geblazen. We zijn strenger dan streng voor de Grieken, de Spanjaarden, de Italianen. We zien onszelf als leidend, maar lopen aan de leiband van Duitsland.

Niets nieuws onder de horizon. Alleen is het wel handig als de verantwoordelijke politici de juiste verhoudingen onder ogen zien. Helaas! Vandaar ook, de paniek bij het team Rutte/Verhagen toen Wilders brak met het gedoogkabinet en het begrotingsoverleg was mislukt.

De regering vreesde met name het gezichtsverlies als Nederland niet zou voldoen aan de Europese eisen.

De Mening van de Week

Op dit moment zagen gefrustreerde PVV’ers aan de poten van Geert Wilders. Toch is het te vroeg om het enige lid van de PVV af te schrijven. Zelfs kunnen alle verhalen over repressie, muilkorven en onzinnige ideeёn wel eens zuiverend werken.

Immers, iedereen die nu nog deel uitmaakt van de Wilders’ beweging, heeft zichzelf monddood gemaakt. Weet waarmee hij bezig is. De kiezers hebben geen excuus meer. Een stem op Wilders is een stem op éénhoofdig leiderschap. Is een stem op dictatuur.

We mogen hopen dat het zo ver niet komt. Op 12 september wordt de PVV ook niet de grootste partij van Nederland. Maar de crisis blijft. Het politieke bestel is vastgelopen. Dus krijgt Wilders de tijd om de nieuwe regering vrijelijk te bestoken. Het probleem is dat hij die kunst als geen ander verstaat.

Inmiddels dreigt de catastrofe. Er zijn te veel partijen die te veel op elkaar lijken. De unique selling points vliegen de kiezers dan ook om de oren.

De verkiezingsuitslag van 12 september staat in de sterren geschreven, maar het gevolg is allang bekend: De kiezers zullen zich opnieuw bedrogen voelen.

Misschien moet het zo zijn. Is het dè manier om afscheid te nemen van de ideologisch gestuurde flierefluiter die in september probeert een vervolg te geven aan twee jaar falend leiderschap.

Immers, in tijden van uiterste nood willen ook wel eens de goede krachten tevoorschijn komen. Te weten, leiders die beseffen dat vertrouwen de basis van alles is. Die haalbare doelen stellen. Kennis van zaken hebben en kiezen voor het landsbelang.

Geplaatst: 8-7-2012

VOORSTEL ROEMER IS ZO GEK NIET

2 juli 2012
Het ergste moet nog komen. Dieptepunten liggen voor ons. Bewijzen zijn er niet. Een goede raad, maak de veiligheidsgordels vast. Zet je schrap. Hier en daar gloort een sprankje hoop. Alsof er mensen zijn die begrijpen dat vertrouwen het fundament is van de relatie tussen overheid en burger. Dat de democratie in groot gevaar is. Dat moed wel degelijk loont.

Het is in elk geval de voorzichtige boodschap vanuit de Verenigde Staten, waar het Hooggerechtshof zijn fiat gaf aan de herziening van de gezondheidszorg. De conservatieve opperrechter, John Roberts, gaf de doorslag. Het Witte Huis kreeg zijn zin.

Woedend, ”We’re shocked”, reageerden de Republikeinen. Het onderzoeksbureau Rasmussen bevestigde het beeld. Achtentwintig procent van de ondervraagden is negatief gestemd. Vorige week was dat nog maar 17 procent.

Presidentskandidaat Mitt Romney zwoer een dure eed: “Als ik president ben, is mijn eerste daad: de wet intrekken”.

Dat is Amerika waar het economische herstel stagneert en het politieke proces is vastgelopen. De wereld kan zich opmaken voor een verdere verharding van de strijd tussen Republikeinen en Democraten. Tussen Barack Obama en Mitt Romney.

De uitspraak van het Hooggerechtshof is een meevaller voor president Obama, maar niet meer dan dat. Toch kan de moed van opperrechter Roberts wel eens doorslaggevend zijn voor het hokje dat de Amerikaanse kiezers op 6 november aankruisen.

De Mening van de Week

Enthousiast reageerden de beurzen op het akkoord in Brussel over de kredietverlening aan Italiaanse en Spaanse banken. Feit is dat de Duitse bondskanselier Angela Merkel een voorstel steunt waar de eigen kring grote moeite mee heeft.

Dan smoort Paul Krugman in The New York Times weer eens het vleugje optimisme. Opnieuw waarschuwt hij voor de catastrofe waarop de Eurolanden afstevenen als zij vasthouden aan het beleid van star bezuinigingen en sluitende begrotingen op de kortste termijn.

De econoom wil dat de Europese Centrale Bank staatsobligaties koopt, in ruil voor een wat hogere inflatie.

Hé, pleitte Emile Roemer van de SP daar ook niet voor in de Tweede Kamer? Als door wespen gestoken reageerden de fractieleiders van de andere partijen. Onverantwoordelijk noemden ze het idee. De televisiekijker zag premier Rutte met moeite een grimas van genoegen onderdrukken.

Veel gebeurt met het oog op de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september. Maar de houding van de Nederlandse politici verraadt stupiditeit.

Die denken namelijk dat de meerderheid per definitie gelijk heeft en dat gelijk hebben hetzelfde is als gelijk krijgen. In plaats van Roemer uit te lachen, aan te vallen, kunnen zij de SP-leider beter serieus nemen.

Laten we ons vasthouden aan de hoop. Wie weet, nemen de kiezers op 12 september het juiste besluit.

Geplaatst: 2-7-2012

KOERS VVD IS: ONBEWOOND EILAND

24 juni 2012
Vooruit! VVD en D66, twee liberale partijen die niet toevallig behoren tot de Kunduzcoalitie. Ook zij maken zich op voor de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september. Doen dat met hetzelfde soort mensen, rasoptimisten noemen die zich, dat pal staat, vóór het individu, zelfverantwoordelijkheid, het verder afbouwen van de verzorgingsstaat in ruil voor lagere lasten, hervorming van het sociale stelsel, schuldenvrije overheid. Allebei willen ze dezelfde kant op. Vooruit!

Het verschil zit in de details, in de koersen van de dag. Onder aanvoering van premier Rutte dekt de VVD vooral de rechterkant van het politieke spectrum af.

Met de hete adem van Geert Wilders’ PVV in de nek kiest zij voor de hard werkende Nederlander, voor wie het hemd nader is dan de rok. Dus breekt de Euro-scepsis door, is de aanval op ontwikkelingssamenwerking vol ingezet.

D66 trekt juist naar links, wat betreft de sociale kant van het verhaal. Vandaar, de nadruk op hervormingen in het onderwijs en handhaven van ontwikkelingshulp. Waar Rutte op de remmen van Europa trapt, geeft lijsttrekker Alexander Pechtold plank gas. Wil stoppen met het JSF-project.

Het is leuk natuurlijk, hoort wellicht bij de politieke folklore, zoveel gedachten, zoveel partijen in Nederland. Maar de kiezer ziet door de bomen het bos niet meer. Is de vorming van een regering traditiegetrouw al een tijdrovend proces, de peilingen geven aan dat het er na 12 september in elk geval niet makkelijker op wordt.

Wat zijn de kansen? De VVD gokt op de premierbonus en zet de frontale aanval in op potverterende socialisten. Helaas, in geen velden of wegen is een combinatie rechts zichtbaar. De teloorgang van het CDA is bijna totaal. Rutte en Wilders, nog een keer samen?

De premier kan nog rechtsere taal uitslaan, zichzelf nog meer verloochenen, nog meer gezichten trekken. Als hij zo doorgaat is hij op 13 september volstrekt ongeloofwaardig voor D66 tot en met Partij van de Dieren.

Ook D66 heeft stelling genomen. Hervormen en bezuinigen, is het parool. Er is geen partij die zo de Europese kaart speelt. Maar dan? In een coalitie stappen met de SP van Emile Roemer, zal ook Pechtold willen voorkomen. Welke combinatie je bedenkt, VVD en D66 zijn tot elkaar veroordeeld.

Een prognose. Wellicht levert de VVD-strategie voldoende stemmen op, om opnieuw de grootste te worden. Eenmaal wakker, komen de liberalen erachter dat ze zichzelf op een onbewoond eiland hebben gemanoeuvreerd. Op eigen kracht kunnen ze er niet vanaf en de positie van Rutte kan wel eens heel wankel worden.

Op het eerste gezicht heeft Alexander Pechtold het gemakkelijker. Zijn radicale stellingname doet denken aan een visie. Maar je hoeft de Democraten66 niet te vertellen dat visies gevaarlijke dingen zijn. Te vaak blijkt de praktijk weerbarstiger dan de theorie.

Ook de partij van Pechtold staat vrij alleen. Niet iedereen heeft zoveel vertrouwen in de toekomst als de D66-lijsttrekker. Een federale Republiek. Een Europese regering. Velen hebben hun bedenkingen.

In de kern blijven VVD en D66 natuurlijk liberale partijen. Niet toevallig zoeken ze elkaar steeds op, eigenlijk al sinds 1994 toen Paars tot stand kwam.

Ach, ze zullen niet luisteren. De korte termijn roept. Toch, een goede raad. Waarom sluiten de twee niet alvast, heel voorzichtig, een lijstverbinding? Beloven ze de kiezer dat een kabinet mèt VVD en D66 hun eerste keus is. De rest gaat dan vanzelf.

En wie weet, weerhoudt een dergelijk voornemen premier Rutte ervan te zeer de opportunistische kaart te bespelen. Hoeft hij 13 september niet op een onbewoond eiland te bivakkeren.

Geplaatst: 25-6-2012

FEDERALE REPUBLIEK, EUROPESE UNIE

18 juni 2012
De Europese Unie verkeert in crisis. Het is maar hoe je het bekijkt. In elk geval verloopt het project geheel naar wens en oude Duitse wetten. Benieuwd of bondskanselier Angela Merkel haar woorden waarmaakt. Gesteund door Alexander Pechtold, Jolande Sap en Guy Verhofstadt zou ze kunnen toeslaan: Op naar een Europese politieke unie.

Met andere woorden, er komt een Europese regering, gevestigd in Brussel. Een Europese commissariaat van financiën is de oplossing van veel problemen. De euro kan alleen overleven als er politieke eenheid is. Toch?

Crises horen erbij, maar moeten wel beheersbaar blijven. Wie de historie van de Europese Unie onder ogen ziet, weet dat het altijd zo gegaan is. Niettemin slaakten de Europese regeringsleiders een zucht van verlichting, nu de Griekse conservatieven de verkiezingen hebben gewonnen.
De opluchting voorbij, stijgt de rente op staatsleningen alweer voor Italiё en Spanje. De markten geloven alleen in keiharde bezuinigingen en schuldenloze staten.

Opschieten dus. Naar verluidt, werkt de president van Europa Herman van Rompuy een masterplan uit dat de bankenunie dichterbij moet brengen en beoogt de Europese instellingen te versterken.

Een Europese politieke unie. Duitsland is het grootste land van de Europese Unie, heeft de sterkste economie. En Angela Merkel wil ernaar toe.

Maar zover zal de president van de Europese Raad niet durven gaan. De kiezers voelen zich te zeer verbonden met de oude natiestaat. Het overdragen van bevoegdheden aan Brussel is in 27 lidstaten een taboe dat geen regeringsleider kan negeren.

Dat moge zo zijn, de economische werkelijkheid wijst een andere richting aan. Er is geen keus. Laten we het Duitsland van Merkel maar volgen, massaal onze stem aan Alexander Pechtold van D66 geven. Alles voor één Europese staat die de concurrentie aankan met Amerika, China, Braziliё. Is de EU niet al de sterkste economie van de wereld met een bruto nationaal product van bijna 17 biljoen dollar?

Probleem is dat Angela Merkel geen concrete ideeёn aan de openbaarheid prijsgeeft. Wie goed luistert, ontwaart met enige goede wil iets dat lijkt op een federale staat. De Europese Centrale Bank moet voor Europa worden wat de Fed (Federal Reserve System) in de Verenigde Staten is.

Grote onduidelijkheid is er over de positie van Brussel en het Europese parlement. Weinig aandacht is er voor het democratische tekort.

Maar een federale staat werkt alleen als het begrip nationale staat verdwijnt. Ook moet er gelijkwaardigheid bestaan tussen de verschillende entiteiten. Me dunkt, de Verenigde Staten van Amerika en Zwitserland zijn voorbeelden.

De geschiedenis is zonneklaar, Duitsland is te groot, te sterk, te rijk, te machtig. De grenzen zijn bereikt. Wat een geluk. Dankzij de crisis doen de middelpuntvliedende krachten hun werk.

Schotland wacht op een goede gelegenheid. Cataloniё en Baskenland hebben niks met Madrid, willen maar wat graag uit het krimpende Spaanse keurslijf stappen. Vlaanderen is al onafhankelijk. Noord-Italiё wil geen geld naar het zuiden blijven sluizen.

Duitsland is het draaipunt. Het land moet kleiner. Niets let Beieren en Nordrhein Westfalen zich los te maken van Berlijn en zich net als Schotland, Vlaanderen, Baskenland, Lombardije, Beieren en Nordrhein Westfalen als onafhankelijke staten aan te sluiten bij de Federale Republiek, Europese Unie.

Alleen maar voordelen. Geen te grote lidstaten die de lakens kunnen uitdelen. De Europese Unie kan uitgroeien tot een volwaardige democratische Federale Republiek. Brussel krijgt de status van vrijstaat en wordt de zetel van de Europese regering en de Europese Vergadering. Er komt een gekozen president. Elke lidstaat mag vier vertegenwoordigers afvaardigen naar de Europese Vergadering. Verkiezingen vinden plaats, één keer in de vier jaar.

Ach, misschien is een gedachtekronkel. Hersenspinsel. Idée fixe. Onzin!

Mmm. Zou kunnen. Misschien moet de crisis zich eerst nog wat verdiepen, maar het zou helpen als onze vertegenwoordigers met concrete plannen komen zodat de kiezers in elk geval weten waar hun afgevaardigden zich mee bezighouden. Wat ze willen met Europa. Wat het eindpunt is. Het doel. De visie.

Geplaatst: 18-6-2012

GESCHIEDENIS BEGINT VÓÓR 1939

11 juni 2012
Het Europa van na de Tweede Wereldoorlog staat voor vrede. Voor welvaart, democratie, mensenrechten. Je kan, zoals de neoliberalen D66-leider, Alexander Pechtold en de Belgische oud-premier Guy Verhofstadt doen, de totstandkoming van een politieke unie een logisch sluitstuk noemen van een historisch proces. Logisch, noodzakelijk, onafwendbaar. Karl Marx dus, doorgetrokken naar de 21e eeuw.

Wie de lijn volgt van de Europa-adepten tijdens de ergste crisis sinds het begin van de samenwerking, begrijpt wellicht hun eis: “Doorzetten, juist nu”.

Alexander Pechtold bij Buitenhof: “Het is het tijdperk van de continenten. Er is geen keus. In China bereik je niets als premier van een land met ternauwernood 16 miljoen inwoners, wel met een commissaris die onderhandelt namens 350 miljoen Europeanen”.

Rob Wijnberg, de nog altijd jeugdige hoofdredacteur van NRCNext kijkt naar Apocalyps, de televisiedocumentaire met nooit vertoonde, waarachtige beelden van de Tweede Wereldoorlog. Stalingrad komt erin langs. Dood en vernietiging tonen er hun alles verzengende kracht.

Wijnberg verwoordde zijn gevoelens over Europa, 67 jaar na de Tweede Wereldoorlog, aldus: “Paradise by the dashboardlight. Tien miljoen vierkante kilometer vrede. Vijf miljoen kilometer wegen richting vrijheid. 502 miljoen gelijkwaardige staatsburgers op twee procent van het aardoppervlak”.

Geen spoor van twijfel. Mooie gedachten die rieken naar idealisme. Maar de hypocrisie is nooit ver weg. Economische en politieke eenheid mogen het grote doel zijn. Het heeft er toch veel weg van dat de voorstanders de democratie daaraan ondergeschikt maken.

Toegegeven, met alle vuur dat in hem zit, pleit Alexander Pechtold voor een gekozen Europese president en gekozen commissarissen, voor een federale staatsvorm. Hij vindt het geweldig als hij op Guy Verhofstadt kan stemmen.

De Mening van de Week

Maar Pechtold, D66. De Nederlandse kiezer herinnert zich de kroonjuwelen, de gekozen premier, gekozen burgemeester, het districtenstelsel, het referendum. De D66-leider heeft ze in de kluis gestopt, en de sleutel ver weggegooid.

Laat Pechtold eerlijk zijn. Als staatkundige vernieuwing in Nederland al zo moeilijk ligt, hoe denkt hij die dan in Europa te bereiken, waar vriend en vijand erkennen dat het democratisch tekort allesbehalve een loze kreet is. Ook Wijnberg stapt er nogal makkelijk overheen.

Wat zijn trouwens de consequenties van een federaal Europees blok? Landen hebben hun tradities. Noch in de internationale politiek, noch in de economie is 1en 1 altijd 2. Soms is het drie, soms komt de som uit op 0.

Idealistisch of hypocriet. Het kernprobleem is dat de Unie van de burger is weggetrokken, zoals de Nederlanders al in 2005 duidelijk maakten met hun nee tegen de invoering van een Europese Grondwet.

Intussen is de economie krakend tot stilstand gekomen. De invoering van de euro is een misgreep. Er zijn grenzen bereikt, en de geschiedenis leert hoe gevaarlijk het is die grenzen te negeren.

Spanje krijgt via het ESF een noodlening van maximaal 100 miljard euro, en de Europese Unie probeert de bankensector in het gareel te krijgen. De markten maken pas op de plaats. Zondag zijn de Griekse verkiezingen. Bij een overwinning van radicaal links slaat de paniek opnieuw toe.

De economie gaat haar gang. Hoe je het keert of wendt, de Europese Unie van 2012 is in hoofdzaak een neoliberaal product. De markten zijn oppermachtig.

In zijn tijd voorzag Karl Marx een revolutie in het industriële Westen, maar hield geen rekening met het menselijk vermogen om de maatschappij bij te sturen. Ook al was het niet vrijwillig, de liberale burgerij kwam net op tijd bij zinnen.

Net als in de 19e eeuw is het zelfkritisch vermogen angstwekkend gering. De kiezers beseffen dat, zoals in Frankrijk al is gebleken. Want wie de Europese neoliberalen hoort, weet dat hun enige oplossing is, doorzetten, juist nu!

De Tweede Wereldoorlog mag een blijvende waarschuwing zijn, een ideaal ijkpunt. De geschiedenis begint echt eerder. Zo’n gekke gedachte is het niet als de Pechtolds, Ruttes, Merkels, Monti’s , Draghi’s en Verhofstadts te rade gaan bij hun ideologische voorouders. Ze kunnen er hun voordeel mee doen, en zo de steeds dichterbij komende Euro-catastrofe alsnog helpen voorkomen.

Geplaatst: 11-6-2012

NOEM HET CYNISME, ROMNEY WINT

4 juni 2012
De sceptici hebben gelijk gekregen. In 2008 kozen de Amerikaanse kiezers Barack Obama als president. Diens ‘We can change’ betoverde het machtigste land van de wereld. De Democraat Obama bracht hoop. Zie je wel, de American Dream is werkelijkheid. Ook voor zwarten is het hoogste mogelijk.

Tegenstellingen kunnen worden overbrugd. Op 4 november gaan de Amerikanen opnieuw naar de stembus. President Obama heeft het niet slecht gedaan. Toch staat zijn herverkiezing allesbehalve vast.

‘We can change’. Ach, de kiezers hebben zich gek laten maken. Republikeinen hebben niets met Obama’s droom. Obama is de vijand die koste wat kost, het Witte Huis uit moet.

Veranderen, gaat ook niet zomaar. De onderliggende krachten zijn zo sterk. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw hebben de Republikeinen de overhand in de VS.

Zij hebben het geld en de macht, de contacten met de industrie, Wall Street, invloedrijke dominees, het conservatieve binnenland. Zij staan voor de kleinst mogelijke overheid, onbeperkte vrije markt, de vrijheid van het individu, lage belastingen.

Alles bij elkaar beschouwen zij de American Dream als min of meer volbracht. Zij willen hem nog wel vervolmaken, blijven zeer alert en zijn bereid alle middelen in te zetten.

Overigens denken de Democraten niet eens zo verschillend. Ook zij zijn overtuigde aanhangers van de vrije markt. Wel hebben zij een progressievere geesteshouding, meer oog voor het milieu en een eerlijker verdeling van de welvaart. Via de media en entertainmentindustrie hebben de Democraten grote invloed.

Maar op een of andere manier zijn ze minder georganiseerd, minder doeltreffend, minder vastbesloten dan de Republikeinen.

De Mening van de Week

Taai is de maatschappij. In 2000 veroverde de Republikein George W. Bush het Witte Huis. De wereld herinnert zich de aanval op het World Trade Center, de oorlogen in Afghanistan en Irak, de belastingverlaging voor de rijken, het almaar toenemende tekort op de betalingsbalans, het feest van Wall Street, de ongelofelijke bonussen. Met als gevolg, de hypotheken- en bankencrisis.

President Obama heeft de problemen niet opgelost. In elk geval stagneert het voorzichtige herstel van de afgelopen jaren. Voor de Republikeinen komt het mooi uit. Hun kandidaat heet immers Mitt Romney, miljonair, risico-ondernemer, Mormoon.

Voor de Liberals van The New York Times is hij de representant van het grootkapitaal. Columniste Gail Collins herkent de presidentskandidaat in de manier waarop hij zijn hond, Seamus, behandelde.

Seamus, een Ierse setter, mocht in 1983 mee met het gezin Romney op vakantie voor een 1000 kilometer lange reis naar Canada. Maar de auto was vol. Dus moest Seamus het dak op. Onderweg werd de hond ziek, en droop de diarree langs de ruiten.

Waarop vader Romney bij een benzinestation stopte, het spul van de auto spoot, en doorreed met Saemus op het dak. Collins kan er geen genoeg van krijgen, komt er op terug in elke column die Romney betreft.

Beschrijft Gail Collins een randverschijnsel? Misschien werkt het beter dan de methodiek van de econoom Paul Krugman die al jaren een fundamentele discussie probeert en waarschuwt voor de catastrofe als de Republikeinen opnieuw de kans krijgen hun wil op te leggen aan de Amerikaanse economie.

Helaas, crises zijn er niet voor niets. Blijkbaar heeft de mens ze nodig. Pas na twee wereldoorlogen besefte Europa dat het politiek en economisch fundamenteel anders moet.

Noem het cynisme. Het ziet er naar uit dat de VS het hoofd nog flink wat harder stoten moet, en de kans daarop is groot, mèt Mitt Romney in het Witte Huis en al helemaal met een Republikeinse meerderheid in het Congres.

Hoe het zij, voor de Europese Unie is het een reden te meer om razendsnel orde op zaken te stellen. Nòg een crisis kan zij er echt niet bij hebben.

Geplaatst: 4-6-2012

EINDELIJK, ÉÉN NEOLIBERALE PARTIJ

29 mei 2012
De kiezers van nu eisen een duidelijk verhaal. Zij zijn best wel bang, en willen oplossingen zien. Daarom wijken zij uit naar de flanken, hebben geen oog voor de nuance en ligt het vertrouwde midden aan gruzelementen.

Voorspellen, is een moeilijk ding. Maar zoveel staat vast, na de Tweede Kamerverkiezingen van 12 september is het politieke krachtenveld onherkenbaar veranderd. De politiek bevindt zich op onbekend terrein. Dus moeten de partijen zich heroriënteren.

Eindelijk vinden de sociaalliberalen van D66, VVD en PvdA de moed om de partij te stichten waarnaar Nederland zo lang snakt. Fuseren de socialisten van de PvdA en de SP. Zal het VVD-restant Wilders smeken de leiding van een conservatiefsociale partij op zich te nemen.

Hoe mooi zou het niet zijn als wijze Nederlanders de gelegenheid krijgen het politieke bestel ingrijpend te hervormen, aan te passen aan de 21e eeuw, van Nederland een meer directe democratie te maken. Zodat de kiezers zich meer betrokken voelen.

De direct gekozen burgemeester is een must. Ook moeten de hervormers de invoering van een vorm van districtenstelsel serieus overwegen.

Om dit alles te voorzien, hoef je alleen maar de feiten bij de hand te nemen. Dat deed Wilders ook toen hij het Catshuisberaad opblies.

Hij liet zich niet afleiden door een arm om de schouder. Zijn kiezers zouden de bezuinigingen niet pikken. De Europese crisis verdiepte zich en verdiepte zich. Geen toeval dus dat Wilders de concurrentie kilometers vóór ligt, op weg naar 12 september.

De Mening van de Week

Nog meer dan drie maanden te gaan. Bang zijn de kiezers. Niet alleen de politiek, ook de media spelen daarbij een grote rol.

Wat opvalt, is de vooringenomenheid die in de mediakringen rondwaart. Zoals bekend is vooringenomenheid een ernstige ziekte, besmettelijke ziekte. Gevaarlijk dus.

Gevaarlijk omdat lijders aan vooringenomenheid de kiezer voortdurend op het verkeerde been zetten. Dat voelt niet lekker. Maakt onzeker. Bang.
Zo meldt de Volkskrant op gezag van TNS Nipo en de Universiteit van Amsterdam dat de verkiezingen gaan tussen Rutte en Roemer. Dat het vertrouwen in de premier rotsvast is.

Het moet haast wel vooringenomenheid zijn die leidt tot de conclusie dat een centrumlinkse meerderheid met een ruim mandaat onmogelijk is.

Neem ook de Nieuwsuurredactie. Geen idee of presentator Mariёlle Tweebeeke D66 stemt. Zaterdagavond debatteerden Alexander Pechtold van D66 en Emile Roemer (SP). Het had er toch verdacht veel weg van dat de SP-leider twee tegenstanders had. Zo vaak onderbrak Tweebeeke hem. Zo vaak viel zij Pechtold bij als die alternatieven eiste voor de Lente-/Kunduzakkoordbezuinigingen.

Matthijs van Nieuwkerk, tenslotte, de presentator van het prime timeprogramma De Wereld Draait Door. Hij speelt met de macht die het medium televisie in zich heeft.

Berucht is zijn gesprek met PvdA-lijsttrekkerskandidaat Martijn van Dam die hij afserveerde. Inmiddels geeft hij de jonge Sywert van Lienden een podium om de ouderen te bestoken en het politieke bestel van binnenuit uit te hollen.

Erg democratisch oogt het allemaal niet. Het gaat om de vorm, het snelle succes. In het programma College Tour bezwoer Van Nieuwkerk dat hij politici wantrouwt. Waarmee hij duidelijk maakte in ernstige mate aan vooringenomenheid te leiden.

De Volkskrant, Nieuwsuur, Matthijs van Nieuwkerk, en vele anderen. Niet alleen de politici hameren de angst erin, de duiders doen niets voor hen onder. Wat hen daarbij drijft, is voer voor psychologen, want is onnodig.

Zeker, het is crisis. Maar de geschiedenis leert dat juist een crisis ongedachte mogelijkheden geeft. Hoe lang wacht Nederland niet op een hoogst noodzakelijke grondige hervorming van het politieke bestel? Ook is het geen overbodige luxe als de kiezers een stem krijgen in de besluitvorming over Europa.

Geplaatst: 29-5-2012

EINDE POLITIEKE CARRIÈRE RUTTE

21 mei 2012
De paniek moet groot zijn in de VVD-burelen. Wat nu? Maurice de Hond (www.peil.nl) geeft de VVD nog 25 Tweede Kamerzetels. Een verlies van drie in één week tijd. Voor de liberalen blijkt het Kunduz-/Lente-akkoord een giftige slang nadat het lijfblad, De Telegraaf in chocoladeletters oordeelde: ‘Dreun voor de hard werkende Nederlander’.

Met het fiasco van het Catshuisberaad dreigt alles uit handen te vallen van premier Mark Rutte. In elk geval heeft hij aan coalitiepartner CDA voorlopig niets.

Lijsttrekker Sybrand van Haersma Buma mag woedend zijn op Geert Wilders. Hij zal het niet toegeven, maar diens weglopen uit het Catshuis is een godswonder voor de christendemocraten.

Bevrijd van de gedoogketenen krijgt Van Haersma Buma de kans het CDA weer in het vertrouwde midden te posteren, los van de PVV, los van de VVD. Zelfs de PvdA van Diederik Samsom is een aanvaardbare partner.

Anderen constateerden het al. Premier Rutte was de grote afwezige in de D66-fractiekamer, waar VVD, CDA, D66, GroenLinks en de Christen Unie het Kunduz-/Lente-akkoord uitonderhandelden.

De conclusie ligt voor de hand: Rutte wil afstand nemen. Hij mag op economisch terrein geen groot licht zijn, ook zonder De Telegraaf begrijpt de premier dat zijn achterban hoogst ongelukkig is met een fiks aantal maatregelen.

De Mening van de Week

Zò bleek. “Steun ons”, smeekten twee VVD-prominenten in het NCRV-programma, Debat op 2. “Steun ons”, richtten zij zich tot woedende, zich verraden voelende middenstanders. De lastenverzwaring was hen zwaar op de maag gevallen.

Partijraadslid Wouter Kolff en Bas van ’t Wout, gemeenteraadslid in Amsterdam, voelden de pijn. Zelfs vond Van ’t Wout dat zijn partij vuile handen had gemaakt. Tsja, met zulke vrienden hebben de ondertekenaars van het Kunduz-/Lente-akkoord geen vijanden nodig.

De Tweede Kamerverkiezingen vinden pas plaats op 12 september. Arme premier Mark Rutte. In uiterste nood klampt hij zich vast aan Duitsland dat zelf onder grote druk staat.

Maar medelijden is overdreven. Hij heeft Nederland de gedoogconstructie opgedrongen. Niet, omdat de andere partijen weigerden met de VVD in zee te gaan, zoals Rutte voortdurend beweert, maar, omdat VVD-kiezers in de zomer van 2010 massaal overliepen naar de PVV toen hij onderhandelde over een Paars Pluskabinet.

De premier krijgt de beloning voor anderhalf jaar falend leiderschap. Het kabinet-Rutte heeft de Nederlandse economie verder in het slop gebracht, heeft grote schade toegebracht aan het imago van tolerante samenleving, heeft groepen tegen elkaar opgezet.

Vanzelfsprekend zien ze dit bij de VVD een tikje anders. Natuurlijk gaan de liberalen de verkiezingen in, met Mark Rutte als lijsttrekker. Toch zou de campagne zo maar het einde van een politieke carrière kunnen inleiden. Want waar is Plan B?

In het Volkskrant Magazine verklaarde minister van welzijn, volksgezondheid en sport, Edith Schippers, —-”Liever populisten dan sociaaldemocraten” — haar liefde voor de PVV. Met andere woorden, premier Rutte en de VVD staan moederziel alleen.

Zelfs de premierbonus kan in het tegendeel verkeren. Het duurde even. Langzamerhand krijgt Nederland door dat premier Rutte niet meer is dan een charmante praatjesmaker die liegt alsof het gedrukt staat.

Geplaatst: 21-5-2012

WAT LEON DE WINTER ZEI, IS ZÒ WAAR

14 mei 2012
Wee Nederland. Wee wij. Over vier maanden moeten de kiezers beslissen hoe het verder moet. Mag het begrotingstekort in 2013 de drie procent overschrijden? is de hoofdvraag die zij op 12 september krijgen voorgelegd.

De vraag is een valse. Is gemeen, hypocriet. Alleen maar bedoeld om het eigen falen te verdoezelen en anderen de schuld te geven van de economische rampspoed.

Alsof die drie procentnorm ertoe doet. Terwijl de economische seinen al jaren op rood staan, de eurozone op zijn grondvesten trilt, lukte het de Europese politici er wel mee hun burgers/kiezers in bedwang te houden.

Bezuinigen hoort daarbij. Angst voor de gevolgen bleek een effectief smeermiddel. Tot voor kort tenminste, want zo langzamerhand heeft de kiezer zijn knopen geteld.

Het failliet van Griekenland lijkt onafwendbaar. De beurzen houden er al rekening mee, nu de kiezers zich hebben gewend tot radicale partijen. De draconische bezuinigingen treffen de bevolking te hard. “Uit de euro, dan maar. God zegen de greep. Want erger is onmogelijk”, redeneren steeds meer Grieken.

Ook in Spanje en Italiё neemt de onrust toe. De Fransen kozen de socialist Hollande tot president. Zelfs in Duitsland lijkt een stemmingsverandering gaande. Hoe regionaal bepaald de verkiezingen in de belangrijke deelstaat Nordrhein-Westfalen ook waren, de recordnederlaag van de CDU toont aan dat zelfs bondskanselier Merkel op haar tellen moet passen.

De Mening van de Week

Nog altijd hebben de Europese politici geen ander middel ter beschikking dan het zaaien van angst. Strenger dan streng zijn Duitsland en Nederland van meet af aan. “De begroting moet op orde. Houd je aan de termijn. Denk om de gevolgen”.

Het kabinet-Rutte heeft de drie procentnorm heilig verklaard. “Wie vóór is, toont verantwoordelijkheid, wie tegen, dus niet”.

De CDA-kandidaatlijsttrekkers kibbelen dat het een lust is. Als één kandidaat de samenwerking met de PVV ter discussie stelt, vallen de anderen over hem heen. “Hoe durf je”. Voor alle zes is de drie procent een gegeven. De drie procent staat vast.

Misschien moet je Leon de Winter heten en schrijver zijn. Maar wat hij, bombastisch-emotionele man, bij Eva Jinek op Zondag zei, is zò waar dat Henk Bleker seconden lang stilviel.

De Winter: “Onbegrijpelijk, ongelofelijk dat Europa besloten heeft de euro in te voeren zonder een fatsoenlijk besturingsmechanisme. Zoveel verschillende landen, culturen, zo veel verschillende economie. Het kan eenvoudig niet”.

Ach, De Winter is niet de eerste. Anderen zullen volgen. Het punt is dat de politiek de waarheid ontwijkt, verdoezelt, begraaft.

“Gedane zaken nemen geen keer. Er is geen terug. Vertrouw op het Lente-akkoord”, is de boodschap waaraan geen einde komt.

Het Lente-akkoord regelt alles. Lente straalt hoop uit. Maar als de Grieken de handdoek in de euroring gooien, verdiept de crisis. Zijn alle prognoses nog waardelozer dan ze al zijn. Is het Lente-akkoord een vodje papier, ver voor de verkiezingen van 12 september. Worden kiezers nog wispelturiger.

Uiteindelijk is er maar één vraag die overeind blijft: “Hoe moet het verder met de euro”? Pas, als de Nederlandse politici die vraag durven stellen, kan het land verder.

Geplaatst: 14-5-2012

D66 IS GEVAARLIJK BEZIG

7 mei 2012
Leert D66 het dan nooit? Zelden een Nederlandse politiek gezien die zo haar idealen heeft verkwanseld, in ruil voor niets. Pragmatisme noemen Alexander Pechtold en zijn volgelingen dat niets en koesteren het, als ware het een liefdeskind.

Idealisme en pragmatisme. Tussen die twee slingerde D66 altijd al heen en weer, waarbij het pragmatisme geleidelijk aan de overhand kreeg.

Radicale democratisering was de bestaansreden van de partij in 1966. Hans van Mierlo verkocht dit grote ideaal dat zich verengde tot de vijf kroonjuwelen: Gekozen premier, afschaffing van de Eerste Kamer, districtenstelsel, referendum, gekozen burgemeester.

Niks is van de radicale democratisering terechtgekomen. Liever regeerde D66 mee. Pragmatici ervoeren de vijf kroonjuwelen steeds meer als even zo vele blokken aan benen, waarop zij de juwelen in het donkerste hoekje van de D66-zolder verstopten.

Maar het bloed kruipt nu eenmaal waar het niet gaan kan. D66 heeft iets met idealisme en hoezeer het pragmatisme ook de overhand heeft, helemaal los raakt D66 er niet van. Europa is het ideaal waarvoor de Democraten erg warm lopen.

Misschien is het ter compensatie. Feit is dat D66 pal staat voor de Europese eenheid. Voor vrijheid en democratie. Voor de Europese Unie dus.

Het was dan ook geen toeval dat oprichter Hans van Mierlo zitting had in de Conventie voor de Toekomst die de Europese Grondwet voorbereidde. Geen partij die zo hard jà zei bij het referendum van 1 juni 2005.

De Mening van de Week

Waarmee het D66-probleem opnieuw geschetst is. D66 wil Europa, wil de euro, wil een sterk Europees bestuur, wil best wel hervormen. Maar in 2005 zei Nederland nee tegen de totstandkoming van een grondwet.

Een meerderheid had zo haar bedenkingen, en die bedenkingen zijn na zeven jaar alleen maar toegenomen.

Ze zijn zelfs zo groot dat Geert Wilders en de PVV uit de Europese Unie wil. De overgrote meerderheid piekert daar niet over, maar te velen zien de euro al als een mislukt experiment, slecht doordacht. Een doldrieste poging om een doel te halen, heel ver weg.

In hun ogen is de Europese Unie te groot, verschillen de lidstaten te veel van elkaar, heeft Brussel te veel invloed. Bovendien zijn de burgers nogal gehecht aan de nationale instituties.

“Maar”, stelt D66 bij monde van Alexander Pechtold, “Nederland heeft geen keus”. Koste wat kost, wenst die zich als Europa-idealist vast te houden aan de Duitslandlijn en de drie procentnorm voor het begrotingstekort die daarbij hoort. Waarschuwde Hollande. Wierp zich vervolgens op als spil van het Wandelgangenakkoord waaraan zelfs het CPB geen touw kan vastknopen.

De paradox is dat ook in dit verhaal de D66-kroonjuwelen uitstekend van pas zouden komen. Nog maar enkele weken geleden haalde D66-senator dr. G. Schouw de gekozen burgemeester van stal. Niks meer van gehoord.

D66 richt zich op Europa, en beseft niet hoe gevaarlijk ze bezig is. De gedoogconstructie, de opkomst van Fortuyn en Wilders, de versplintering van het politieke speelveld zijn even zo vele bewijzen dat de burger het niet meer weet en dat het politieke bestel dood is.

Te veel burgers voelen zich niet of slecht vertegenwoordigd. Het is ongelofelijk dat juist een partij als D66 dat probleem niet oppakt. De Democraten negeren de burger en lopen te ver voor de troepen uit.

Waarmee de partij een grote verantwoordelijkheid neemt voor de rampenkoers waarvan Nederland maar geen afstand kan nemen.

Geplaatst: 7-5-2012

NIKS HAAGSE LENTE, HAAGSE WINTER

30 april 2012
Vijf politieke partijen hebben een akkoord gesloten. De euforie herinnert aan de Elfstedentocht die nooit heeft plaatsgevonden. Aan de wereldkampioenschappen voetbal die nooit behaald zijn.

“De Haagse Lente”, juichte het dagblad Trouw. “De meest spectaculaire verschuiving van de panelen in de Nederlandse democratie sinds Thorbecke in 1848. Een soort van revolutie dus”. Getekend: Hans Goslinga.

Goslinga is een gerespecteerd commentator. Met Haagse Lente refereerde hij aan de Arabische Lente. Aan de miljoenen in het Midden-Oosten die een eind maakten aan corrumperende regimes. Die, hoewel van alles zich nog uit moet kristalliseren, in elk geval de hoop van vrijheid en democratie in zich droegen.

Het artikel van Goslinga is voorzichtig genoeg geschreven. Het ademt wel de euforie die overal voelbaar was, als gevolg van de tumultueuze politieke ontwikkelingen van afgelopen week in Nederland.

Waarbij D66, GroenLinks en ChristenUnie het mes op de keel van het kabinet-Rutte hebben gezet, en zo gemene zaak maakten met VVD en CDA.

Maar Lente? Hoewel de populariteit van het oliemannetje Jan Kees de Jager tot grote hoogte is gegroeid, tekende zijn optreden het falen van de politiek. Immers, de regering kwam er zelf niet uit.
Burgers hebben geen idee wat hen te wachten staat. Zelfs de minister van financiën is zoekende, zo bleek bij het begrotingsdebat in de Tweede Kamer.

De Mening van de Week

Maar tumultueus verliepen de politieke ontwikkelingen van vorige week zeker. Vijf zetels minder geeft Maurice de Hond (www.peil.nl) de PvdA, na de totstandkoming van het Wandelgangenakkoord.

Wel erg veel experts spreken van Samsoms blunder. Schaamteloos proberen VVD’ers en CDA’ers de PvdA neer te zetten in de hoek van de PVV. “Loser”, twitteren zij Nederland rond, hoewel de verkiezingen pas plaatsvinden op 12 september. De campagne moet nog beginnen.

Europarlementariёr Wim van de Camp en het Tweede Kamerlid Jeanine Hennis-Plasschaert zijn maar twee voorbeelden die hun gram haalden nadat Van Haersma Buma in de Tweede Kamer aantoonde dat de aanval wellicht de beste verdediging is.

Want te verdedigen, valt er genoeg. Immers, het is premier Rutte, niet Diederik Samsom, die aanspraak maakt op de titel, grootste verliezer. En VVD en CDA hebben heel wat uit te leggen over hun activiteiten van de afgelopen anderhalf jaar.

Uit alle macht proberen de VVD-spindokters proberen het leed te verzachten, beklemtonen Ruttes charme, diens sociale vaardigheden, in de wetenschap dat Twan Huys (Nieuwsuur), Matthijs van Nieuwkerk (De Wereld Draait Door), Jeroen Pauw en Paul Witteman (Pauw en Witteman) dat soort eisen aan een Nederlandse premier stellen.

Misschien zou Rutte het redden in tijden dat de bomen tot in de hemel groeien. Het gaat toch echt om leiderschap, vakmanschap, het meester zijn van de materie.

Helaas heeft de premier op die gebieden schromelijk gefaald. Op de gok ging hij een partnerschap aan met Geert Wilders. De man, een oud-partijgenoot nota bene, heeft hij echter nooit doorgrond, wat alles zegt over zijn inschattingsvermogen.

Van financiën en economie heeft de historicus Mark Rutte weinig kaas gegeten, is herhaaldelijk gebleken. Bovendien is zijn politieke strategie volledig mislukt. Rutte heeft de VVD in een veel te rechtse richting gestuurd, met name om het vertrouwen van de Wildersvolgelingen te winnen.

Intussen zit het land opgescheept met een bezuinigingsakkoord dat de economische crisis alleen maar kan verdiepen. Zie, wat er in Spanje, in Griekenland, in Ierland gebeurt.

“Europa pleegt zelfmoord”. Nobelprijswinnaar, New York Timescolumnist, hoogleraar, Paul Krugman, staat allang niet meer alleen. Niks Haagse Lente. Een Haagse Winter.

Geplaatst: 30-4-2012

EEN LINKSE MEERDERHEID ZIT ERIN

23 april 2012
Natuurlijk wordt het zwaar. We moeten bezuinigen, en flink ook. We worden getild. Maar de kans bestaat in elk geval dat er dit najaar nog een regering komt met een fatsoenlijk draagvlak. Een regering die het landsbelang beheert, en ervoor zorg draagt dat de lasten zo eerlijk mogelijk worden verdeeld.

Een CDA-meneer kondigde vrijdagavond laat bij Pauw en Witteman het nieuws al aan: “Het is afgelopen met de gedoogconstructie en fietsenflauwekul. Exit kabinet Rutte/Verhagen. Verkiezingen”.

Natuurlijk geven de twee regeringspartijen de PVV de schuld van de breuk. Vastberaden oogde premier Rutte. Woedend was vicepremier Maxime Verhagen.

Zij toonden zich totaal verrast. Spraken van een overval. Van een onbetrouwbare gedoogpartner. Eurocommissaris Kroes hield zich anderhalf jaar op de vlakte over de samenwerking van haar partij met de anti-Europese PVV. Gisteren werd het haar te veel.

Met excuus aan de twee regeringsleiders. Maar voor wie het toneelspel rond de onderhandelingen in het Catshuis op het netvlies heeft, is het toch even schakelen. Spreken de heren nu wèl de waarheid?

In elk geval lijkt enige twijfel gerechtvaardigd. Immers, het CDA in de provincie Limburg steunde vrijdag een motie van wantrouwen tegen de twee PVV-gedeputeerden in verband met het bezoek van de Turkse president Gül.

Ongetwijfeld stemde het CDA-Limburg die steun af met de partijtop, al was het maar vanwege de boodschap richting Wilders: “Wij zijn het beu”.

De Mening van de Week

Het was òp. De Politieke Barometer gaf het CDA 12 zetels. De VVD hield vast aan de drie procent voor het begrotingstekort. Voor het eerst moest de Grote Gedoger kiezen of delen.

Maar de peilingen vertelden Geert Wilders ook dìt verhaal: “It ’s the economy, stupid. Doorgaan, betekent dat nog meer kiezers de overstap wagen, òf naar de VVD, òf naar de SP”.

Wat nu? De VVD/CDA tactiek is duidelijk. “Arme, arme burgers van Nederland. Er lag zo’n mooi plan. Onze kiezers kunnen zich daar prima in vinden. Elke dag uitstel betekent een verlies van 90 miljoen euro. Dus moet nu de oppositie haar verantwoordelijkheid tonen. Als we er niet uitkomen, is dat niet onze schuld”.

Verkiezingen dus. De gedoogconstructie is afgefloten. De PVV staat buitenspel, maar Geert Wilders zal te keer gaan, zoals hij nog nooit te keer is gegaan. De grote vijand is dit keer de VVD, en andersom. Intussen moet het CDA zich opnieuw uitvinden.

In vijf maanden kan veel gebeuren. Wat doet bijvoorbeeld een partij als D66? Hoe het zij, de problemen op de rechterflank van het politieke spectrum spelen de concurrentie vanzelfsprekend in de kaart.

Voor het eerst sinds Joop den Uyl is er trouwens een reële kans dat links in het najaar een resultaat haalt dat op een meerderheid lijkt. Een presidentschap van de Franse socialist François Hollande kan daarbij een steun in de rug zijn.

Voor de regeerbaarheid is het dan wel van het grootste belang welke partij groter wordt, de SP van de vertrouwenwekkende Emile Roemer? Of de PvdA van de gedreven Diederik Samsom?

Geplaatst: 23-4-2012

‘EUROPA, OP WEG NAAR ZELFMOORD’

17 april 2012
Mogelijk is het de opmaat voor een eerste barst in het Europese financiёle bezuinigingsfront. Het verrassend sterke Linkse Front van Jan-Luc Mélenchon heeft niet voor niets de Bastille bestormd. Ongetwijfeld wil het er het nodige voor terug.

Zondag vindt de eerste ronde plaats van de Franse presidentsverkiezingen, bedoeld om uit te maken wie naar de tweede en beslissende ronde gaat.

Naar alle verwachting zijn president Nicolas Sarkozy en de socialist François Hollande de gelukkigen. Hoewel Hollande al maanden voorop ligt in de opiniepeilingen, is de strijd bij lange na niet gestreden.

Het worden spannende verkiezingen. Spannend, al is het maar omdat ook de 3-procentsnorm voor het financieringstekort weer ter discussie staat zodra een socialist het Elyséé betrekt.

Intussen gooit president Sarkozy het nationalisme steeds vaker in de strijd. Wellicht hoopt hij zo de stemmers op Marine Le Pen, de kandidaat van het Front National, voor zich te winnen.

Gisteren was er weer zo’n bijeenkomst in Parijs. “Honderdvijftigduizend dolenthousiaste Fransen”, meldde de partij van de president, de Union Mouvement Populaire (UMP).

De correspondent van het NRC schatte het aantal iets lager in. Niettemin, was de demonstratie indrukwekkend, zo met al die vlaggen die strijdbare Sarkozy-aanhangers droegen.

Frankrijk. Prachtig land. Links contra rechts. Hollande wil een rijkenbelasting invoeren. Vijfenzeventig procent zou het toptarief moeten worden.

De Mening van de Week

Ongetwijfeld volgen de Nederlandse politici de Franse verkiezingsstrijd met argusogen. Wat betekent het voor Nederland? In elk geval zal de PvdA van Diederik Samsom zich gesterkt voelen als François Hollande op zondag 6 mei de tweede ronde wint.

Samsom doet het trouwens goed. Geert Wilders zal zich nog wel eens achter de oren krabben, zich afvragen of het wel zo verstandig was om Job Cohen af te branden.

Intussen geeft Maurice de Hond (www.peil.nl) de PvdA 24 zetels, twee minder nog dan de Politieke Barometer (www.ipsos-nederland.nl). Ook ligt de VVD in beide peilingen nog altijd dik op kop.

Toch is het lang geleden dat een Nederlandse politicus het aandurfde de zwaarste lasten op de sterkste schouders te leggen, zoals de PvdA doet in Keuzes voor de Toekomst. Laat staan dat hij een belastingverhoging voorstelde.

Natuurlijk reageerde, de Telegraaf furieus. “De PvdA doet weer aan potververteren”, kopte de krant van Wakker Nederland.

Ook mocht de nieuwe ster aan het rechtse firmament, Eva Jinek, fulmineren tegen het rode gevaar. In Eva Jinek op Zondag zat Diederik Samsom op de bank. “Ik betaal al zo veel. Ik werk zo hard. Als het doorgaat, vlucht ik naar het buitenland”, dreigde de wanhopig ogende Eva.

Maar Samsom gaf geen krimp en hield vast aan het voornemen om het toptarief voor de hoogste inkomens te verhogen tot 60 procent.

Een paar maanden geleden was de PvdA op sterven na dood. En kijk nou eens. Lees het internet, de commentaren in de kwaliteitskranten.
Frankrijk, Nederland. In 2005 zeiden beide landen nee tegen de Europa Grondwet. Wie weet, trekken ze dadelijk opnieuw één lijn, gericht tegen de economische koers.

Een koers die de Amerikaanse Nobelprijswinnaar Paul Krugman in The New York Times van vandaag voor de zoveelste keer beoordeelt als: ‘Europese zelfmoord’.

Geplaatst: 16-4-2012

WIE WEET, GESCHIEDT HET WONDER

10 april 2012
Alles halen premier Rutte en vicepremier Verhagen uit de kast. Alles, om het kabinet te redden. Om de liberaalkapitalistische visioenen van de VVD door te drukken met hulp van het CDA, gedoogd door een man die zo zijn eigen plannen heeft met Nederland. “Liever de lucht in, dan ons overgeven”. Zoiets moeten de gedoogpartners gezworen hebben.

Ondanks het Leerslek en de hordes journalisten bij het Catshuis valt het werkelijk niet mee om te achterhalen wat er nou precies gebeurt bij de bezuinigingsonderhandelingen. Laat staan dat de onderhandelaars zich in de hoofden laten kijken.

Maar zoveel komt toch wel naar buiten dat we mogen concluderen dat de meningsverschillen onoverbrugbaar zijn. Dat de onderhandelaars knap zenuwachtig worden en vastbesloten zijn tot een akkoord te komen.

In meer normale omstandigheden was het kabinet allang gevallen. De gedoogpartners hebben echter een gezamenlijk belang. Hun politieke lot is aan elkaar verbonden.

Het duidelijkst geldt dat voor vicepremier Verhagen. Einde kabinet betekent einde politieke loopbaan voor de man die het CDA in een peilloze diepte heeft gestort. Zijn enige hoop is de tijd. Wie weet, komen kiezers terug. Geschiedt alsnog het wonder.

De Mening van de Week

Premier Rutte staat sterker. Dat wil zeggen, hij is de leider van de VVD en zijn partijgenoten lopen als makke schapen achter hem en zijn mentor Opstelten aan.

Maar Rutte is ook een politiek lichtgewicht, niet meer dan een handige prater, een politieke marketingman, spreekbuis voor het grootkapitaal. Natuurlijk wil hij geen verkiezingen. Het risico is te groot. Niet voor het land, maar voor zijn carrière.

Wilders’ PVV is de reddingsboei waaraan Rutte en Verhagen zich hebben vastgebonden, anderhalf jaar geleden al. Vanaf dag één was het een fatale misrekening hoewel een deel van het electoraat de gedoogcoalitie aanvankelijk het voordeel van de twijfel gaf.

Maar nu daalt de PVV in de peilingen. De ophef over het Polenmeldpunt toonde aan dat er een grens is aan de shockmethodiek die Wilders zoveel succes heeft gebracht.

Dit is niet het moment om te breken. Inschikken doet de Grote Gedoger evenmin. Het Catshuisberaad is dè kans om kiezers terug te halen. Dus moet hij hen iets bieden.

Waar een wil is, is een weg. Uiteindelijk komen de onderhandelaars wel tot iets dat lijkt op een akkoord. En daarmee is de makkelijke hobbel genomen. Vervolgens moeten de gedoogpartijen zich namelijk vergewissen van de steun in het parlement.

Misschien lukt zelfs dat nog. Dan pas begint het grote werk, want niemand hoeft zich een illusie te maken. Het akkoord zal stuiten op enorme weerstand in de maatschappij.

Ongetwijfeld zijn de gedoogpartners vastberaden, niet te beroerd om de achterban te mobiliseren en vastbesloten de strijd aan te binden.

Waar het op neerkomt, is zinloos tijdverlies, een verdieping van de crisis. Zoveel is zeker, voor premier Rutte, vicepremier Verhagen en Geert Wilders is dat het minste probleem.

Geplaatst: 10-4-2012

HET IS KNAP, VERNUFTIG UITGEDACHT

2 april 2012
Het is een complot. Bedacht door bijzonder knappe koppen. Uitgevoerd met voorbedachte rade. Bekokstoofd in de burelen van het grootkapitaal, resulterend in een akkoord met de onvrede. Een pact, een monsterverbond tussen het geld en een verlangen naar, zoals het vroeger was. Een monsterverbond tussen economie en nostalgie. Het doel is helder: Voor altijd de macht aan liberaalkapitalisme.

Aaah, Karl Marx! Nee, eerst naar Adam Smith die in 1776 de economie neerzette als een markt , gedreven door een onzichtbare hand. Die de overheid alleen de taak toedichtte, belemmeringen op te ruimen, vrijheid te garanderen. Bedenk, 1776 is het jaar dat de Verenigde Staten het levenslicht zag.

Karl Marx dacht in de 19e eeuw een tegengif ontdekt te hebben. Enig succes kan hem niet worden ontzegd, maar de tijd van socialistische experimenten ligt alweer jaren achter ons. Het liberaalkapitalisme heeft de overhand. Huizenhoge obstakels zijn overwonnen.

Niets mis met geld verdienen. Niets mis met het systeem als je maar zorgt voor voldoende correctiemogelijkheden. Probleem is dat de orthodoxen in de liberaalkapitalistische leer geen mededogen kennen.

Dat zij de zaken eerst in de Verenigde Staten van Amerika naar hun hand hebben gezet, en dat Europa probeert aan te haken. Opdat geen regering, geen overheid, geen politiek systeem nog roet in het eten van het kapitaal kan gooien.

De Mening van de Week

In 2007 liep het liberaalkapitalisme voor de zoveelste keer krakend op de klippen. Logisch, want de financiёle experts had de mogelijkheden overschat, maar er wel voor gezorgd dat de overheden in Amerika en Europa geen grip hadden op het financieel-economische functioneren.

Niemand die verantwoordelijk was. “Het is de schuld van het systeem”. Wel moesten dezelfde overheden te hulp snellen om banken en ondernemingen te redden.

In Amerika werpen de Republikeinen zich op als de vertolkers van het ware liberaalkapitalisme. Met presidenten als Reagan en de twee Bushes hadden zij prima vertegenwoordigers. De Democraat Clinton was hen in 1992 te snel af. Toen kwam de crisis, waarop de Democratische president Obama het Witte Huis veroverde.

Zakenman Mitt Romney is naar voren geschoven als de kandidaat die in november het presidentschap moet binnenhalen. De rijken mag niets in de weg worden gelegd. De overheid kan niet klein genoeg zijn.

Wat opvalt, is dat de Republikeinse liberaalkapitalisten het sociaalconservatieve gedachtegoed hebben omarmd. Alleen kunnen zij het blijkbaar niet af.

In Europa is sprake van eenzelfde ontwikkeling. Open grenzen, weinig belemmeringen voor het bedrijfsleven en het marktmechanisme zijn het liberaalkapitalisme op het lijf geschreven.

Hier is de politieke structuur een obstakel. Veel Europeanen zijn nog lang niet toe aan één regering.
Toeval of niet. De schuldencrisis is een liberaalkapitalistisch geschenk uit de hemel. In Griekenland, Italiё hebben de eurocraten al de macht. Haast is geboden.

Het plan is een zodanige situatie te creёren dat kiezers zich twee keer zullen bedenken links te stemmen.

Het is knap. Het complot is vernuftig uitgedacht. Helaas voor de liberaalkapitalisten. Mensen handelen zelden heel doordacht.

Geplaatst: 2-4-2012

VERHOOG OP Z’N MINST KIESDREMPEL

26 maart 2012
Wat hebben we genoten van de Boerenpartij, de PSP, Centrum Democraten. Wat een inbreng hebben nog steeds de Dierenpartij, de Partij van de Ouderen, de SGP. Partijen die nooit boven de twee, drie, vier zetels uitkomen. Hier wordt het recht van de minderheid tenminste serieus genomen. Hier geen partijen die alleen kunnen regeren. Elke stem telt. Niets is eerlijker dan het systeem van de evenredige vertegenwoordiging.

Dat zeggen de voorstanders tenminste, verwijzend naar de praktijk. De formaties mogen wat lang duren. Meestal komen de kabinettenmakers er met twee, soms drie partijen wel uit.

Nieuwkomers zijn al gauw doodlopers. Kansloos is het extremisme. O ja? Helaas, het politieke systeem in Nederland is lek als een mandje, uit zijn voegen geraakt. Ongeschikt voor de 21e eeuw. Europa, globalisering, mondiger burgers, politieke partijen die los van de kiezers zijn geraakt, zijn er debet aan.

Alles begint bij onvrede. Geert Wilders en de PVV vertolken haar. Zolang die onvrede de constructieve krachten stimuleert, is er niets aan de hand. Integendeel, is het een bewijs dat de democratie werkt.

Maar dat is nou net het punt in Nederland anno 2012. Niet de constructieve krachten, maar de onvrede wordt gestimuleerd. In ruil voor de regeringsmacht geven VVD en CDA Wilders de vrije ruimte, en bevorderen zo een klimaat waarin onverdraagzaamheid, het zoeken van zondebokken, verheerlijking van het verleden naar hartenlust groeien en bloeien.

Dankzij die ene zetel heeft de onvrede het land al anderhalf jaar in haar greep hoewel zij nog geen 16 procent van de kiezers vertegenwoordigt.

De Mening van de Week

Intussen hebben de gedoogpartijen nog maar 75 zetels in de Tweede Kamer. “Niets aan de hand”, bezweert premier Rutte.

Maar wie gelooft in toeval als de prominente partijgenoten, oud-minister Remkes, en werkgeversvoorzitter Wientjes een dringend beroep doen op de oppositie, de PvdA met name, het kabinet ter wille te zijn? “Want de economische situatie is zodanig dat het land zich geen verkiezingen kan veroorloven”.

Ongetwijfeld zijn verkiezingen verlies van kostbare tijd. Toch is het verzoek nogal verdacht. Het NRC Handelsblad meldt dat de beraadslagingen in het Catshuis moeizaam verlopen en dat Wilders zich hard opstelt. De PvdA zal niet meewerken het kabinet overeind te houden. Dus proberen de regeringspartijen haar de schuld in te schoenen te schuiven van alles en nog wat.

Eén zetel is genoeg. Dat kan, als je beseft dat je te maken hebt met de grootst mogelijke minderheid. Dat kan, als je beseft dat niet polariseren, maar samenwerking nodig is. Dat het voor rechts geen enkele zin heeft her en der stemmen bij elkaar te harken, maar juist raadzaam is een breed draagvlak te realiseren.

In crisistijden heeft de evenredige vertegenwoordiging grote nadelen. Vraag het de Duitsers. Belgiё is al uiteengevallen. Het systeem leidt tot zoveel compromissen en voorbehouden dat een kiezer zich al gauw verraden voelt. Kleine partijtjes hebben veel te veel invloed. Dat de SGP zo machtig kon worden! Wie had dat gedacht?

Misschien moet de crisis verder uitdiepen, maar hoe mooi zou het niet zijn als politici ophouden met uitdelen van zwarte pieten, en in plaats daarvan het politieke systeem kritisch onder de loep nemen. Het politieke systeem inrichten voor de 21e eeuw, voordat de 21e eeuw het systeem inricht.

Ingrijpende staatkundige vernieuwing had allang plaats moeten vinden. Zorg ervoor dat de burger zich vertegenwoordigd weet. Een districtenstelsel heeft voordelen. Verhoog tenminste de kiesdrempel zoals in Duitsland.

De sociaalliberalen van D66 kunnen best samen met de gelijkgezinden van de VVD en PvdA. Laat de socialisten fuseren. Misschien is er ruimte voor een confessionele beweging. Conservatieven van Nederland: Verenigt U. En kies de burgemeester.

Geplaatst: 26-3-2012

FRACTIE IS MINSTE PROBLEEM

19 maart 2012
Zo makkelijk gaat dat dus. Je forceert een leiderschapscrisis. Waarop de leider zich uit de voeten maakt. Een ledenraadpleging, verkiezingen dus, moet de basis tot nieuw leven wekken. Er volgt debat. Er is aandacht. De nieuwe leider wint met overmacht. Is net 40. De energie spat ervan af. De PvdA wint zo maar zeven zetels terug. Het zijn peilingen. Maar à la. Aan het einder gloort de horizon.

Hoe je er ook tegenaan kijkt, leden en peilingen hebben Diederik Samson als fractieleider van de PvdA in de Tweede Kamer een vliegende start gegund.

Nu nog de invulling. Want zo gaat het met leiderschapswisselingen. Ondanks het ruime ledenmandaat moet Samson zich bewijzen, en dat kost tijd.

Misschien is de fractie nog wel het minste probleem. Immers, ook de PvdA heeft haar mastodonten die zichzelf zien als de bewakers van een cultuur.

“De Tweede Kamerfractie moet zelf haar leider kiezen. Zo staat het in de regels. Zo is het altijd geweest. Zo moet het blijven. Ik stem niet”, verwoordde een boze oud-minister Jan Pronk zijn bezwaren tegen de ledenraadpleging.

Pronk, 72 alweer, heeft vele verdiensten. Leerling van Nobelprijswinnaar Jan Tinbergen, adept van Joop den Uyl, specialist in ontwikkelingssamenwerking. Gehaat door de Telegraaf. Was soepel genoeg om zich bijna 40 jaar in de politieke top te handhaven.

Wie herinnert zich niet zijn Schuivende Panelen waarmee hij in 1986 de weg plaveide voor een PvdA die bereid was compromissen te sluiten met de individualistische liberaal-kapitalistische maatschappij?

De Mening van de Week

Schuivende Panelen zette de toon voor de PvdA van oud-premier Wim Kok en Wouter Bos. Een partij die, ontdaan van haar ideologische vleugels, van de afgelopen 20 jaar er 15 macht heeft uitgeoefend.

Doel was een brede volkspartij. Maar in plaats van een verbinding aan te leggen tussen lagere en middenklassen, raakte de PvdA in zichzelf gekeerd, vervreemd van de traditionele arbeidersachterban, opgeslokt door de lokroep van almaar privatiserende grootkapitalisme. “Want”, aldus de analyse, “het socialisme heeft zijn taak volbracht. De arbeiders zijn geëmancipeerd”.

Daar trapten de kiezers niet in, en het is aan Diederik Samson en zijn partijgenoten het tij te keren. Zij zullen de leden, de kiezers, opnieuw aan de PvdA moeten binden. Alleen dan is een vruchtbare oppositie en stabilisering van de peilingenwinst mogelijk.

Cultuurverandering dus. Iedereen weet hoe moeilijk dat is. Maar het moet, al is het maar omdat de afgelopen jaren er alles aan gedaan is de partijdemocratie uit te bannen. Fractiediscipline, partijdiscipline, leiderschap, professionalisme zagen zij als sleutels om de partij een plaats te geven in het centrum van de macht. Hetgeen lukte. Alleen is in 2012 de vraag gewettigd, ten koste van wat?

Toch is de missie niet kansloos, zo heeft de ledenraadpleging aangetoond. Bijna 70 procent van de leden bracht zijn stem uit. Duizenden bezochten de debatten tussen de vijf kandidaten. Net als het CDA heeft de PvdA een trouwe achterban die ernaar snakt de partij nieuw leven in te blazen.

Diederik Samson krijgt het zwaar. Hij moet een partij weer op de rails krijgen, en daarvoor moet hij terug naar de basis, naar de leden, de kiezers. Maar voor niets gaat de zon op. In ruil voor hun steun willen de leden en kiezers meer invloed. Meer democratie dus.

Dat op een goede manier organiseren, is dan weer de opdracht van partijvoorzitter Hans Spekman. Als hij faalt, is het met de PvdA als grote partij gedaan.

Geplaatst: 19-3-2012

VRIJE PERS IS IN GROOT GEVAAR

12 maart 2012
Haaien. Wolven, aasgieren, hyena’s. Roofdieren zijn we van het ergste soort. Vanmorgen zag ik een merel pikken in de resten van een duif. Zo verging het ze in Amsterdam, in Rotterdam. Nu is PSV aan de beurt. Dus verdringen massa’s persmuskieten zich, totaal verblind, hopend op maar één ding, de totale overgave, de vernedering van een voetbalclub in nood.

Mijn god. In wat voor wereld, wat voor land, wat voor stad ben ik terechtgekomen? Dit gaat om sport. Voetbal. Verhaal halen, willen we. Onrust stoken. Woedende supporters omsingelen een bus.

Natuurlijk wassen de jongens van de pers hun handen in onschuld. “Wij zijn maar de boodschappers van het nieuws”, is het excuus. Misschien hebben zij een punt. Zelfs de voetbalfan is verantwoordelijk voor zijn handelen.

Toch mag wel eens worden gezegd dat de pers niet kan weglopen voor haar rol, wat betreft opgeblazen verwachtingen, vernietigende commentaren, onderbroekenlol, ridiculisering van voetballers en bestuurders. De sportjournalisten of hoe zij zich ook noemen, zetten de sfeer neer.

De sportjournalist onderscheidt zich van de gewone journalist door nieuws en commentaar door te halen, is het verhaal. Misschien komt het door het internet, de snelheid van het nieuws. De concurrentie is heftig. Te vaak neemt de gewone journalistiek de praktijk van de sportverslaggeving over, in plaats van andersom.

Scheiding van nieuws en commentaar geeft de lezer, kijker, luisteraar duidelijkheid. Waarheidsvinding, controle van de macht zijn de hoofdtaken van een journalist die zijn of haar taak serieus neemt. Amuseren mag, maar kan nooit de hoofdrol spelen.

De Mening van de Week

Ronduit verbijsterend blijft het optreden van de succesvolle presentatoren, het puikje van de journalistieke elite: Jeroen Pauw, Paul Witteman en Matthijs van Nieuwkerk.

Het verbijsterende zit hem hierin dat de drie zich nauwelijks realiseren waarom zij op deze wereld zijn. “De Wereld Draait Door moet een feestje zijn”, is het adagium van Van Nieuwkerk.

Daar is niets op tegen, maar dan moet je je niet de rol van serieus journalist, kritisch ondervrager aanmeten. En dat is wat hij deed toen hij Martijn van Dam, kandidaat fractieleider van de PvdA door de mangel haalde en tegelijk zijn vernietigend oordeel velde.

Dat is ook wat Jeroen Pauw en Paul Witteman uitstraalden toen Van Dams concurrente, Nebahat Albayrak, andere antwoorden gaf dan zij in gedachte hadden.

“Wij hebben macht”, stellen Pauw, Witteman en Van Nieuwkerk. “Wij kunnen politici maken en breken. Als Job Cohen zich aan de tafel van Pauw en Witteman niet verkopen kan, waar kan hij dat dan wel”?

Misschien is het waar. Immers, de drie toppresentatoren zenden uit op prime time. Alle drie spelen amuseur, gastheer, journalist. Die vermenging leidt gemakkelijk tot verwarring bij de kijker en is tegelijk de kracht van het programma.

Dan is daar de hypocrisie. Is er kritiek, kruipen Pauw, Witteman en Van Nieuwkerk in hun schulp, ontrekken zich aan elke verantwoordelijkheid. Bij toverslag zijn zij gewone journalistieke mensenmensen die zich net als de collega’s van de sport presenteren als onschuldige boodschappers van het nieuws.

Slijmt Van Nieuwkerk zich naar de sympathie van de media-ondernemers Joop van den Ende en Reinout Oerlemans, en noemt Paul Witteman in de VARAgids het optreden van zijn gaste Nebahat Albayrak onbeholpen. Boze kijkers hebben er volgens hem niets van begrepen.

De politiek, het bedrijfsleven, de sport. Zelfs het Koninklijk Huis onderkent het belang van de media. Het is geen toeval dat premier Rutte een absolute nieuwsstop heeft afgekondigd. Hij kent het gevaar. Hij wil de regie in handen houden.

In een waarachtige democratie zou dat verboden moeten zijn. Maar juist daarom dient een serieuze journalist zich bewust te zijn van de eigen rol en de verantwoordelijkheid die zijn rol met zich brengt. Is hij dat niet, zet hij al gauw zijn geloofwaardigheid op het spel.

En iedereen weet hoe belangrijk geloofwaardigheid is voor de vrije pers. Sterker nog, de vrije pers is ten dode opgeschreven als de lezers, kijkers, luisteraars haar niet langer serieus nemen.

Geplaatst: 12-3-2012

MARC–MARIE ZOU BETERE PAXMAN ZIJN

5 maart 2012
Ik weet niet precies wat me bezielde. Het gevoel is niet per se een betrouwbare graadmeter en het is dat ik zo goed onderdrukken kan. Ik zal naïef zijn, dom, niet begrijpen hoe de wereld in elkaar zit. Gezien de stormen die op het internet woedden, was ik niet de enige. Maar man, wat was ik kwaad.

Eerst was daar de executie van PvdA-kandidaat fractieleider, Martijn van Dam, hoogstpersoonlijk uitgevoerd door De Wereld Draait Door-stèrpresentator Matthijs van Nieuwkerk die normaliter zijn tafelgenoten de kastanjes uit het vuur laat halen.

Vermoedelijk wilde hij zich bewijzen, want: “Ik ben een groot bewonderaar van BBC Newsnight-coryfee Jeremy Paxman”, verklapte hij collega Twan Huys onlangs in College Tour.

Slachtoffer was PvdA-kandidaat fractieleider Martijn van Dam. In tien minuten werd die geknipt en geschoren, ook al omdat hij niet de kans kreeg één zin te voltooien. Huys keek goedkeurend toe.

Maar wie wel eens naar Newsnight kijkt, weet dat Van Nieuwkerk het interview aan Erik van Muiswinkel had moeten overlaten. Of aan Jan Mulder, Claudia de Breij. Zelfs Marc-Marie zou een betere Paxman zijn.

In mijn hoofd was de stemming gezet. De heren Pauw en Witteman hadden zich voorgenomen een tweede PvdA-kandidaat, Nebahat Albayrak aan te spreken op haar vrouwzijn en Turkse afkomst.

De heren waren beledigd, kwaad, geïrriteerd, gekwetst, omdat hun gaste niet de antwoorden gaf die zij horen wilden. Nebahat Albayrak had geen tijd voor lolbroekerij, geschmier, al dan niet geslaagde grappen. Albayrak probeerde een serieus gesprek te voeren.

De Mening van de Week

Misschien had de voormalig staatssecretaris beter moeten weten. Is Pauw en Witteman daarvoor niet de geschikte plek.Toch was het een onprettig gezicht: Twee mannen die zich op hun pik getrapt voelden.

Het is maar televisie. Een kruising van politiek en amusement. Relativeer! Ik haal me Witteman voor de geest. Wat is die man afgezakt. Nog erger is Pauw. De man zit erbij, ongeïnteresseerd, ongeschoren. En maar jijen en jouwen.

Het zou flauw zijn om alleen naar Matthijs van Nieuwkerk, Jeroen Pauw en Paul Witteman te wijzen.

Luister eens een paar middagen naar Radio 1. De inbedding van Nieuwsuur in Journaal en Sport is een flop. Frits Wester van RTL ademt CDA en Rutte. Buitenhof is saai. Eva Jinek stelt alleen PvdA’ers venijnige vragen. Zonder inhoud, trouwens.

Syp Wynia van Elsevier. De Telegraaf is weer actiekrant. De Volkskrant geeft de PVV wel erg veel ruimte. Het is driemaal niets. Ergens in medialand is besloten dat verslaggevers/presentatoren niet meer zelf moeten denken. Hun taak is, de stem des volks te verwoorden.

Nu hebben de gedoogpartners zich opgesloten in het Catshuis. Er moet bezuinigd worden. Opnieuw is de volledige mediastilte ingesteld. Met gedragen stem verklaren premier Rutte, vicepremier Verhagen en gedoger Geert Wilders dat zij het voor het land doen.

Twintig maanden geleden leek het dieptepunt bereikt. VVD en CDA verkochten hun ziel en Nederland aan Geert Wilders en de PVV. Het gedoogkabinet was geboren. Maar net als hoogtepunten zijn dieptepunten er om doorbroken te worden.

Wilders wil de gulden terug. Rutte gaat een radioprogramma presenteren. Mijn gevoel zegt dat het absolute dieptepunt nog komen moet.

Geplaatst: 5-3-2012

BEROUW IS IETS VOOR KINDEREN

27 februari 2012
De nog altijd zeer actieve CDA’er Willem Aantjes heeft in de oorlog in een uniform van de Germaansche SS rondgelopen. Er zitten verschillende kanten aan zijn verhaal. Wat zeker is, dat Den Haag het een en ander wist. Hijzelf zweeg er vele jaren over.

Aantjes, met name geschoold in de ethiek — Wie herinnert zijn Bergrede niet? –, was in 1977 de eerste fractieleider van het CDA. Het kabinet Van Agt/Wiegel regeerde en had maar twee zetels over. Bovendien moest het kabinet rekening houden met de voorwaardelijke steun van zeven loyalisten, van wie de fractieleider er één was.

Toen bracht het Nieuwsblad van het Noorden Aantjes’ geheim naar buiten. Loe de Jong deed onderzoek. Waarop het gedaan was met een politieke carrière.

De 88-jarige Aantjes acht zich allang bevrijd. Ook anderen hebben hem onschuldig verklaard. De dader heeft zich nooit gemeld. Wel is er een vermoeden. In elk geval kwam het de toenmalige regeringskringen goed uit dat de loyalistenleider in de problemen kwam.

Normen en Waarden. Praat me er niet van. Zij zijn voor anderen, en het is nooit anders geweest. Verraad ligt altijd op de loer. Berouw is iets voor kinderen. Wie uitgaat van het goede, staat in het leven op achterstand, in de politiek kun je het al helemaal het vergeten.

De Mening van de Week

Het NRC-interview met PvdA-kamerlid, oud-staatssecretaris Frans Timmermans gelezen. Er is niets mis met Timmermans’ sociaalliberale reactie op het Trouwinterview waarin Job Cohen en partijvoorzitter Spekman de richting links inslaan. Behalve dat hij zich via de email richtte tot tenminste 29 collega’s.

Die email lekte. Wat je ook van Timmermans vinden mag, hij is een doorgewinterde politicus. Verrast kan hij niet zijn.

Zo werkt het. Dat is de macht. De Haagse werkelijkheid die hierover schande roept, getuigt van hypocrisie buitencategorie.

De PvdA verkeert in verschrikkelijke nood. Als fractieleider was Job Cohen een blok aan het wiel. Natuurlijk kunnen beulen met open vizier strijden. Een goed politicus doet dat alleen als hij de uitslag kent.

Intussen brengt de gedoogconstructie het land enorme schade toe. Het kabinet-Rutte volgt bijna blind de egocentrische politiek van Duitsland.

Red de banken. Red de euro. Strikte begrotingsdiscipline. Economen kunnen waarschuwen wat zij willen, het doel van VVD, CDA en PVV is het kabinet-Rutte overeind te houden. Al het andere is daaraan ondergeschikt.

De jonge Aantjes wilde in 1943 ontkomen aan tewerkstelling in Duitsland. Dus koos hij voor het uniform. Na 1945 zocht hij een politieke carrière. En zweeg.

Illusies zijn voor de naïevelingen. Normen en waarden zijn per definitie tweede rang. Macchiavelli is springlevend. De grondwet is er niet voor niets. Politici blazen liever het systeem op, richten liever het land ten gronde dan dat zij macht uit handen geven.

Geplaatst: 27-2-2012

JOB COHEN TREEDT NIET ZOMAAR AF

20 februari 2012
Het is niet waar. Maurice de Hond heeft het fout. In 2012 zijn Nederlanders niet zo primitief om zondebokken te zoeken. Laat staan, om buitenlanders de schuld van de economische misère te geven. Ook treedt Job Cohen niet zomaar af. Dus moet er een andere verklaring dan de Polenklachtenlijn zijn voor de PVV-stemmenwinst in de peilingen (www.peil.nl).

En die verklaring is, in één woord: cynisme.

Vier zetels winst in één week erbij voor Geert Wilders. Drie zetels verlies voor de PvdA. Ach, peilingen zijn een momentopname. Voor herstel is meer nodig dan een wisseling van de macht. Hoe cynisch het ook klinkt, half maart is er een nieuwe leider. Misschien dat die wel de wapens heeft.

Hoe het zij, vandaag triomfeert de PVV, en Nederland kan er van op aan dat Geert Wilders niet zal nalaten zijn verslagen opponent een trap na te geven.

“Dat mag, zolang wij de macht maar hebben”, redeneren VVD en CDA. Geef een andere reden dan cynisme waarom de twee gevestigde partijen zich en het land ophangen aan een beweging die van provoceren een vak en van het begrip democratie een farce maakt.

Cynisme is werkelijk overal. Het D66-kamerlid Boris van de Ham stelt de kwestie in de Tweede Kamer aan de orde. Zondagnacht op Radio 1 hadden de Twee Jannen de joodse schrijver Robert Vuijsje uitgenodigd.

Onderwerp van gesprek was de vrijspraak voor een orthodoxe jood die zich op de sabbat niet kon identificeren.

“De jood”. Presentator Jan de Roos sprak het woord uit met een kracht die de vreselijkste herinneringen opriep. “Wat verbeeldt die jood zich wel dat hij zich niet aan de wet wenst te houden? Stel je voor dat verkrachters of moordenaars weigeren zich te legitimeren”?

De Mening van de Week

Robert Vuijsje zei dat hij kan leven met de weigering om religieuze redenen. Hij vindt het in elk geval van een andere orde dan een moord.

In Nederland is afgesproken dat de politie een reden moet hebben om naar de identiteitskaart te vragen. Geen journalist, geen politicus was daar nieuwsgierig naar.

“De jood”. Om Jan de Roos een antisemiet te noemen, gaat wellicht te ver. Cynisme is het minste waarvan je hem mag betichten. Immers, hij weet best dat zijn de jood Tweede Wereldoorlogtaal is.

Cynisme. Ook de Volkskrant heeft er last van. Eens noemde krant zichzelf links. In de haast om daarvan afstand te nemen, doet de redactie er werkelijk alles aan het oude lezersbestand van zich te vervreemden.

Trouwe lezers nemen allang aanstoot aan de ruimte die PVV-leider Geert Wilders krijgt via ingezonden brieven zijn standpunten te geven.

Een PVV-advertentie betreffende het Polenmeldpunt werd zoveel abonnees te veel dat hoofdredacteur Philippe Remarque zich genoodzaakt zag uitleg te geven.

Volgens de hoofdredacteur kan een vrijzinnige krant geen advertenties weigeren vanwege de politieke boodschap zolang die binnen de wet valt. Niet de redenering is per se cynisch, wel het feit dat de krant zijn lezers zo weinig serieus neemt.

De Volkskrant is trouwens in vorm. Ondanks het ski-ongeluk van prins Johan Friso, was er ruimte op de voorpagina om het openingsverhaal van de Drie aan te kondigen.

‘In SP groeit verzet tegen afdracht vergoeding’, luidt de kop. Welgeteld twee SP’ers en één ex-lid laten van zich horen. Als een willekeurige krant zich veroorlooft een dergelijk stuk te plaatsen, getuigt dat van journalistieke onkunde.

Als een krant die het predicaat kwaliteit uitdraagt tot plaatsing overgaat, kan dat maar op één ding duiden: de Volkskrantredactie heeft weinig tot geen fiducie in het intellectuele vermogen van de lezer.

Ook daar is cynisme een goed woord voor, en als je het nieuws een beetje bijhoudt, weet je dat sprake is van een levensbedreigende, zeer besmettelijke ziekte.

Geplaatst: 20-2-2012

DR. LEO BIEGEL SCHREEF HET AL

13 februari 2012
Is de Arabische Lente nu een revolutie of niet? De contouren zijn er. Veranderd is er in het Midden-Oosten ook wel wat. Dictators zijn dood, gevlucht, gevangen. Slachtoffers vallen. Verkiezingen vinden plaats, ook al lijken de meer westers georiënteerde krachten uitgeteld. Conservatieven hebben de overhand. In Syriё woedt een burgeroorlog. Zoveel is zeker, de islam is overal.

Revolutie. Ach revolutie. Frankrijk viert nog altijd de 14e juli 1789. Vrijheid, gelijkheid en broederschap worden steevast opgeluisterd door vuurwerk en grootse parades.

De volksvertegenwoordiging, de grondwet die burger- en mensenrechten vastlegt, zijn verworvenheden van die Franse Revolutie.

Maar ook is er dat verschrikkelijke geweld met als gevolg de eindeloze rijen doden. Terreur en guillotine zijn nooit vergeten klanken.

In 1799 moest generaal Napoleon Bonaparte orde en rust brengen namens de ongeruste rijke burgerij. Het werden 15 jaar van corruptie, terrorisme, verwoestingen, roofpartijen, moord, van zinloze, slecht gevoerde, rampzalige oorlogen. Revolutie.

Revolutie. Altijd is er een voorgeschiedenis. Er zijn oorzaken en er is een aanleiding. De tijd moet rijp zijn, het systeem verrot. Mensen moeten bereid zijn tot het uiterste. Eenmaal begonnen, is er geen terug.

De twintigste eeuw kende de Russische en de Iraanse Revolutie. Steeds weer, hetzelfde patroon.

De oude machthebbers wacht een zekere dood. Een vastbesloten, kleine groep neemt op het juiste moment de leiding, maar niet, nadat god weet hoeveel anderen hun leven gaven.

De Mening van de Week

Honderden, duizenden slachtoffers vallen in elke revolutie. Maar hebben de nieuwe machthebbers de touwtjes in handen, gaat het pas goed los. Dan worden de (mogelijke) tegenstanders uitgeschakeld, voorgoed, definitief met alle middelen die ter beschikking staan.

Inherent aan revolutie is het besmettingsgevaar, de uitstraling naar buiten. Buren zijn zich bewust van het gevaar. Dus is een oorlog nooit ver uit de buurt. Waarbij komt dat menig revolutionair leider diezelfde oorlog ziet als een uitgelezen kans het volk achter zich te krijgen.

Terug naar de Arabische Lente. In Irak wordt het maar weer eens aangetoond. De historicus dr. Leo Biegel schreef het al veertig jaar geleden: “In het Midden-Oosten gaat het in de kern om het eeuwenoude, onoplosbare conflict tussen sji’iten en soennieten”.

Zal de sji’itische president Assad zich handhaven in het soennitische Syriё? is de vraag. Bedenk hierbij dat Syriё de levensader is van zowel Hezbollah in Libanon als Hamas in de Gazastrook, en dat die ader doorloopt naar het sji’itische Iran van president Ahmadinejad. Dus is ook Israёl erbij betrokken.

Assad in de problemen betekent in eerste instantie minder steun voor de Palestijnen. Maar elke oorlog heeft zijn eigen dynamiek. Het soennitische Turkije ligt op de loer. Leiders in het Midden-Oosten zijn nooit te beroerd de aandacht af te leiden en/of hun invloed uit te breiden.

Intussen is duidelijk dat het oorspronkelijke revolutionaire Arabische Lentevuur is uitgewaaid. Wat rest, is een machtsstrijd tussen sji’iten en soennieten waarbij nog vele slachtoffers zullen vallen.

Geplaatst: 13-2-2012

D66 HEEFT NIETS GELEERD

6 februari 2012
Dat de Nederlandse politiek het spoor volkomen bijster is, mag bekend worden verondersteld. Begrijpelijk dus dat de gevestigde partijen er anderhalf jaar geleden niet in slaagden een fatsoenlijk meerderheidskabinet te formeren.

Het is allemaal begonnen in 1994, toen de PvdA, D66 en VVD dachten dat het liberaalkapitalisme het socialistische gedachtegoed voor eeuwig verdreven had. Paars leek een succes. Het gevolg was dat kiezers op de vlucht gingen.

Pim Fortuyn besefte als eerste dat het politieke speelveld open lag voor opportunisten, populisten, gelukszoekers en wat niet al. Hij greep zijn kans, maar werd vermoord.

Toen kwam Verdonk. Ook zij verdween. Dus hebben we nu Geert Wilders en de PVV. Zijn CDA en PvdA verwikkeld in een existentiёle crisis. Is de Socialistische Partij de grootste van het land, en kan het volgende vuurwerk beginnen.

Als eerste heeft gedoogpartner Geert Wilders de aanval geopend op de nieuwe ster aan het politieke firmament. “Mijn broek zakt af”, gaf de Grote Gedoger te kennen. Hij moest wel, want de stemmenwinst van de SP hield gelijke tred met het PVV-verlies.

Als goede tweede meldde zich D66. Grappige partij eigenlijk. Eens was staatkundige vernieuwing hèt motief voor oprichter Hans van Mierlo en zijn vrinden.

Radicale democratisering, passend bij de individualisering van de samenleving, was de bestaansreden van D66. Immers, in geen enkele democratie hadden kiezers zo weinig te vertellen. De bestaande politieke partijen waren verouderd in het Nederland van nà de zuilen.

Enfin, in 1994 ruilde Van Mierlo alles in om minister van buitenlandse zaken te worden. Van staatkundige vernieuwing wil D66 niet meer horen.
De sociaalliberalen gaan nog steeds voor het individu, maar dan wel het hoog opgeleide. Meer dan andere partijen zetten zij in op het Europa van de grote ondernemers.

Hans van Mierlo is dood. Zijn opvolger Alexander Pechtold is niet tot inkeer gekomen. Integendeel. Na Paars deden de sociaalliberalen mee met het tweede kabinet-Balkenende. Ze waren erbij toen Nederland werd geprivatiseerd, de salarissen van topmanagers de hoogte invlogen. Toen banken, verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen ongestoord hun kansen dachten te pakken op almaar stijgende beurzen. Toen onderwijsinstellingen ontaardden in mammoetorganisaties.

D66 plaatst zich links van het midden. Nog altijd bevindt de partij zich in een uitgelezen positie om het politieke bestel leven in te blazen. Zoveel D66’ers, VVD’ers en PvdA’ers die hetzelfde denken, die eenzelfde maatschappijvisie hebben. Pechtold doet er niets mee.

Wel werpt de politiek leider van D66 zich op als dé bestrijder van Geert Wilders en de PVV. Zelfs schreef hij een boek: ‘Henk , Ingrid en Alexander’. Om op grond van dertien interviews te concluderen dat Henk en Ingrid niet bestaan.

Vervolgens blijkt dat de SP-strategie meer succes heeft dan die van D66. Het zijn peilingen. Maar toch…. Zaterdag stond een interview in de Volkskrant.

Ten opzichte van de PVV- stemmers was Pechtold opvallend mild. Alsof een wereld voor hem was opengegaan. “Best wel aardige mensen”.

Tot slot de vraag: “Wat is erger, het populisme van rechts of dat van links”?

Pechtolds antwoord sloeg in als een bom: “Het links populisme. Want dat is tegen het misdadige aan”.

Als representant van een partij die de burger consequent negeert. Van een partij die haar rol heeft gespeeld in de huidige politieke, economische en financiёle crisis. Om dàn politici en burgers die juist gewaarschuwd hebben voor de risicovolle praktijken, weg te zetten als criminelen. Je geeft meer dan een brevet van volstrekt onvermogen af. Het is schaamteloos.

SP-leider Emile Roemer heeft dan ook alle reden om Pechtolds antwoord te ervaren als een tackle, heel gemeen, van achteren, bedoeld om hem voorgoed te vloeren. Nog afgezien van de vraag of de SP zomaar weggezet kan worden als een linkse PVV.

Geplaatst: 6-2-2012

POLITIEKE IMPASSE TEKENT ZICH AF

30 januari 2012
Een beter uitgangspunt kan het kabinet Rutte/Verhagen niet hebben. Het ideaalscenario tekent zich af. De kans op de val van het kabinet blijft reëel, maar is zienderogen afgenomen. Het CDA kan nauwelijks dieper vallen,en nu kalft ook de steun voor VVD en PVV af. Intussen piekt de SP,het spookbeeld voor behoudend Nederland. Het kabinet heeft nog drie jaar te gaan. Tijd genoeg om te herstellen. De drie partijen zullen wel gek zijn om juist nu de kiezer lastig te vallen.

De impasse tekent zich af. Dat wordt windstilte. De anticlimax van de politieke storm die met de totstandkoming van het gedoogkabinet anderhalf jaar over Nederland heeft gewoed.

Nu peilingen aangeven dat de kiezers richting links bewegen, zal de regering kiezen voor een pas op de plaats. Premier Rutte en zijn vrinden moeten wel iets doen. “Niet de bezuinigingen is het punt van discussie. Maar hoe verkopen wij die”?

Het herbronnende CDA heeft de toon al gezet met de zoektocht naar het radicale midden. Wat dat midden ook is, het kost tijd om de weg te vinden. Verkiezingen, nu? Misschien als er een politiek leider is, durft de partij dat risico te nemen.

De PVV verliest stemmen aan de SP. Waarmee Henk en Ingrid duidelijk maken dat zij zich niet eeuwig laten beetnemen door de Grote Gedoger en zijn volgelingen. Wat zij ook vinden van een boerkaverbod en minimumstraffen, de kosten voor de zorg, de handen aan het bed en het pensioen zijn een stuk belangrijker.

“Mijn broek zakt af van de SP”, vertelde de Grote Gedoger. Ach, iedereen weet hoe moeilijk het is om in een dergelijke positie van koers te veranderen. Dus kan Nederland ervan op aan dat hij vasthoudt aan de strategie die hem zoveel succes heeft gebracht.

Mondjesmaat blijft hij het volk op zijn manier informeren. Hij twittert, laat zich kort ondervragen, of schrijft een brief naar de Volkskrant. Het komt allemaal op hetzelfde neer: Geert Wilder

s poneert zijn stellingen. Er ontstaat het nodige rumoer. Alles is goed, zolang hij maar in het centrum van de belangstelling blijft en zich kan presenteren als de bestrijder van de islam en de doodsvijand van de gevestigde orde. De linkse dan.

Heeft het kabinet op dit moment weinig van het CDA en de PVV te duchten. De VVD zal sowieso tot het uiterste gaan om de gedoogconstructie in stand te houden.

Misschien dat premier Rutte zich een andere rol aanmeet. Niet meer die van de vrolijk, altijd optimistische flierefluiter, maar van de wijze, bezorgde vader des vaderlands die slechts één doel heeft, het algemeen belang. In elk geval zal hij proberen afstand te doen van het laatste restje rechts triomfalisme.

Zolang Duitsland vasthoudt aan zijn politiek van strikte begrotingsdiscipline heeft de premier ook nog eens een fantastische bondgenoot in bondskanselier Angela Merkel, terwijl zijn achterban hem niet gauw in de steek zal laten.

Die achterban bestaat voor een flink deel uit ondernemers die over het algemeen vele broertjes dood hebben aan politieke principes of visionaire vergezichten.

Voorzitter Wientjes van het VNO mag zich in het NRC Handelsblad opwerpen als een vurig voorstander van een federaal Europa; het zijn maar woorden. Moeten hij en zijn collega’s wat meebewegen, dan bewegen ze wat mee.

Functioneren, doen ze ook in het Nederland van Wilders. Zolang het liberaalkapitalisme niet in gevaar komt. Zij hun geld kunnen blijven verdienen. De regering hun belangen dient.

Geplaatst: 30-1-2012

LATEN WE HET TUNNELVISIE NOEMEN

23 januari 2012
Deze, nou ja zin: …….het beklemmende linkse meningsmonopolie van de jaren zeventig…….. kwam binnen via de email, recht uit het hart van wat Wilders en zijn volgelingen de linkse kerk noemen. Alsof ik wakker schoot. Hoe anders mensen de wereld kunnen invullen? Ik proefde walging. Zelfhaat klonk door.

Hoe waren de jaren 1970 van de vorige eeuw ook al weer? Het kabinet-Joop den Uyl kennen de mensen nog wel, al is het maar via overlevering. Het CDA stond in de grondverf. Het jeugdige talent Hans Wiegel maakte van de VVD een liberaalpopulistische partij.

De Telegraaf was de grootste krant van Nederland, Elsevier het dito opinieblad, terwijl de AVRO de meeste leden had.

Nee, een monopolie had links allerminst. Wel regeerde van 1973 tot 1977 het meest linkse kabinet dat Nederland gekend heeft, met PvdA-leider Joop den Uyl als premier. Het is 35 jaar geleden, en nòg krijgt het liberaalkapitalisten in de hoogste gordijnen.

Het waren dan ook de hoogtijdagen van de verzorgingsmaatschappij, van welvaartsverdeling. Van uitkeringen en doorgeslagen solidariteit. De VARA en VPRO waren linkse spreekbuizen. De Volkskrant was bijna een actiekrant. En dan had je nog Vrij Nederland.

Intussen heeft de PvdA geprobeerd zich los te scheuren van de ideologische veren. Vrij Nederland, de VARA en de Volkskrant zijn hun eigen gang gegaan.

Terwijl de partij en spreekbuizen zich ontworstelden, bleven de kiezers, de lezers, de burgers, verweesd achter. Zij wisten niets van een monopolie, laat staan van een beklemmend monopolie.

Zij waren juist overgelukkig niet meer vast te zitten aan voorschriften van de bisschop of de dominee. Voor geen goud wilden zij terug naar de zuilen van vóór de jaren 1970.

Laten we het tunnelvisie noemen. De leiders hebben zich gedragen als van hun troepen losgeraakte generaals. En nu is de nood aan de man. Rampzalige keuzes worden gemaakt.

Het liberale smaldeel van de VVD is de gevangene van de PVV. Het CDA zoekt ten einde raad zijn heil in het radicale midden. Het radicale midden?

De PvdA maakt een ruk naar links waar de SP al jaren zit.

Wie zich realiseert dat de democratie een serieus midden nodig heeft, wordt niet vrolijk van de huidige ontwikkelingen, al is het maar omdat flanken de neiging hebben het monopolie van het gelijk voor zichzelf op te eisen.

O, mijn hemel. Er was veel mis in de jaren 1970, ook in Nederland. Niemand moet terugwillen. Maar je hoeft die tijd niet zelf te hebben meegemaakt om te verlangen naar de sfeer van toen.

Naar de meningsvrijheid, de bewogenheid, de betrokkenheid met de politiek, het positivisme, het geloof in de overheid, het geloof in eigen kunnen. Naar de debatten tussen links en rechts.

Geplaatst: 24-1-2012

EN WEER LIEGT PREMIER MARK RUTTE

15 januari 2012
“Nederland behoort tot de drie rijkste landen van de wereld”. Glashard, zonder een spier te vertrekken, handen op tafel, recht de camera inkijkend, loog hij weer alsof het gedrukt stond. Immers, het IMF zet Nederland op de tiende plaats betreffende het besteedbaar inkomen per inwoner.

Ook ditmaal kwam premier Mark Rutte ermee weg. Misschien had hij het niet in de gaten. Misschien liet hij zich overbluffen. Misschien had hij haast. In elk geval liet Buitenhofpresentator Pieter Jan Hagens het in de uitzending van zondag 15 januari onweersproken.

Zoals hij trouwens meer liet lopen, met als gevolg dat de premier een uur lang zijn VVD-verhaal over Nederland kwijt kon, zo nu en dan onderbroken door een begrijpend knikje.

Wat opnieuw de vraag doet rijzen naar de relatie tussen der Nederlandse journalistiek en premier Mark Rutte. “Hij is zo open en communicatief”. “Hij heeft zo’n sympathieke uitstraling”. Je hoort en leest het. Het is dan ook geen toeval dat de parlementaire pers de premier van het gedoogkabinet tot de beste politicus van het jaar 2011 heeft gekozen.

Maar dat premier Rutte niet in zijn eerste leugen gestikt is, is allang duidelijk. Zo legde Nieuwsuurpresentator Twan Huys de vinger tot tweemaal toe op de zere plek in het programma College Tour van 20 december 2011.

De premier hield vol dat de benoeming van CDA-minister Donner tot vicevoorzitter van de Raad van State open en transparant was. Ook beweerde hij nooit een mediatraining te hebben gevolgd.

Het maakte allemaal niet uit. Huys liet zich helemaal gaan en had een geweldige avond. “U was een van mijn leukste gasten”, zei hij tot besluit.

Hagens en Huys zijn niet de minsten in hun vak. Mogelijk handelen zij op basis van bepaalde opdrachten. Is het een ander doorgesproken, want bewindslieden houden niet van verrassingen. Ook Ruttes voorgangers kregen de tijd hun boodschap te verkondigen.

Maar dat een premier liegen mag! Vóór de Nederlandse televisie. In een democratie. Onweersproken zelfs!

Pas op voor generaliseren. De goeden niet te nagesproken, natuurlijk. Het zegt iets over de kwaliteit van de journalistiek. Als die het belang van een kritische grondhouding niet beseft, is er reden tot grote ongerustheid.

Er is trouwens méér. Maurice de Hond (peil.nl) geeft aan dat het kabinet-Rutte kan rekenen op 64 Tweede Kamerzetels. Dat zijn er 12 minder dan in werkelijkheid, en het verlies loopt sinds vorige maand snel op.

Sowieso zien lang niet alle Nederlanders Rutte als hùn premier. Als die trend doorzet, zal ook de Nederlandse journalistiek dat feit oppikken. Haar kennende, kan de premier zijn borst alvast nat maken.

Vraag het PvdA-leider Job Cohen. Nederlandse journalisten laten zich net iets te vaak leiden door de waan van de dag. Feiten negerend, heulen ze met de winnaars, trappen op de losers.

Over een paar weken herinneren Hagens, Huys en de collega’s zich plotseling de leugens van premier Mark Rutte. Tien tegen één: Dan komt hij er niet zo gemakkelijk vanaf.

Geplaatst: 15-1-2012

**JOB EN ALEXANDER: DO IT, DO IT. NOW!**

9 januari 2012
Als een haas. Zo snel mogelijk. Direct. Nù, moeten PvdA en D66 fuseren. Een sociaalliberale partij is, waaraan Nederland behoefte heeft. Zij zou zomaar de grootste kunnen worden, ook al omdat er voldoende VVD’ers zijn die ervoor voelen. Cohen en Pechtold: Do it! Now! Vul het midden op.

Alweer: peilingen zijn maar peilingen. Maar je voelt het. Proeft het. Het was geen toeval dat de kijkers van ÉénVandaag Emile Roemer kozen tot de beste politicus van het jaar 2011. Maurice de Hond (http://www.peil.nl ) toont al weken de enorme opmars van de Socialistische Partij aan.

Met 29 zetels is die de PVV van Geert Wilders (24 zetels) ruim voorbij, terwijl de VVD (31) de hete adem van de socialisten in de nek voelt.

Ach, het is zo logisch allemaal. Pim Fortuyn had het al gezien. Er was een integratieprobleem. Massa’s kiezers in de achterstandswijken voelden zich in de steek gelaten door met name de PvdA.

Geert Wilders verbond de angst voor de islam met de afkeer van de linkse elite, en kwam met een anti-islam en bijna socialistisch programma. Het was genoeg voor een akkoord met VVD en CDA.

Maar Henk en Ingrid laten zich niet eeuwig bedotten. Zij zijn niet bij de PvdA weggelopen om lijdzaam toe te zien hoe Rutte en zijn vriendjes van Nederland een klein-Amerika maken.

Toen Wilders direct na de verkiezingen van 9 juni 2010 de ononderhandelbare AOW-leeftijd van 65 jaar opgaf, accepteerden de PVV-kiezers dat in ruil voor de macht.

Dat het kabinet Rutte/Verhagen op het gebied van bezuinigingen niet door kan pakken, schrijven zij op het conto van de PVV-leider.

Intussen bereidt het land zich voor, op weer een nieuwe ronde van bezuinigingen. In alle hoeken en gaten zullen de gedoogpartners naar ruimte zoeken, met als gevolg dat de neoliberale technieken van de VVD steeds harder botsen met de Wildersmethode. Het enige dat de PVV-leider kan doen, is tegenhouden. De pijn verdoezelen zoals hij ook in 2010 deed.

Maar zijn kiezers zijn aan het twijfelen geslagen. Hoe mooi komt het dan niet uit dat helemaal op links de Socialistische Partij met het vriendelijke gezicht van Emile Roemer Henk en Ingrid een lonkend perspectief biedt: ‘Behoud van de verzorgingsstaat’. ‘Tegen het Europa van de grootondernemers’. ‘Meer inbreng voor de nationale parlementen’. En nog veel meer.

Hoe het zij, de SP trekt. “Voor het eerst”, constateert Maurice de Hond, “aarzelen PVV-kiezers”.

Linksom of rechtsom. Nederland polariseert. Het CDA is teruggebracht tot de basis. Ook de PvdA verkeert in zwaar weer. Maar toeval is het niet. De twee partijmastodonten van weleer hebben verzuimd zich te vernieuwen. Meenden recht te hebben op het brede midden.

“Doe de ideologische veren af”, gelastte oud-premier Wim Kok op het hoogtepunt van Paars. Hij wordt erom verfoeid. Maar Kok begreep in elk geval dat de PvdA geen socialistische partij meer was.

Natuurlijk kan de PvdA een strijd op leven en dood aangaan met de SP. Helaas voor de PvdA. Die strijd zal zij niet overleven. Bovendien bestaat de kans dat juist Wilders zal profiteren.

Om nog duizend andere reden. Ook D66 kan het niet alleen. Dus, Job en Alexander! Prik een vorkje. Proef de nieren. En Do it! Do it! Met de SLP tel je weer mee.

Geplaatst: 9-1-2012

DE WILDERS VAN DE GRACHTENGORDEL

1 januari 2012
Ergens, in oktober van het oude jaar kondigden kranten frontaal aan: “HORRORWINTER OP KOMST”. IJskoud zou het worden. Sneeuw en gladheid zouden zorgen voor onbegaanbare wegen, een record aan zouttekorten en torenhoge energierekeningen.

Nou ja, misschien komt er alsnog een Elfstedentocht.

Zo gaat het met voorspellingen. Negenennegentig procent is flauwekul. Twee dagen voor het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog schreef de Groene Amsterdammerredacteur, een zekere dr. Loe de Jong, dat het gevaar voor een nieuwe oorlog in Europa voor jarenlang geweken was.

Helaas dus!

In economisch opzicht is het kwaaj weer. “Het wordt een zwaar en moeilijk jaar”, waarschuwen de Europese politici in koor.

Ach, het is allemaal spel. Een complot, om de kiezers achter zich te krijgen. Bedacht is dat er een machtig Europees blok moet komen. Want alleen zo kunnen wij de concurrentie met Amerika, Japan, China aan. Had de geschiedenis niet geleerd dat de ontwikkeling van het oude continent via crises gaat?

Zo gezegd, zo gedaan. We creёren een crisis. Is goed voor Europa, goed voor de ondernemers, goed voor de politici.

Geloof ze niet, de doemdenkers. Doe de optimisten in de ban. Wantrouw de aanhangers van de leer van het relativisme.

Gisteravond keek ik naar de man die alle drie eigenschappen in zich heeft, Youp van ’t Hek, goed voor 2,5 miljoen televisiekijkers. Hmm. De aanwezigheid van violiste Emmy Verhey was een politiek statement.

Nog steeds laat de priesterschool sporen na. Youp blijft maar kut, lul en godverdomme roepen. Ook neukte hij met Katja. Maar dat had ik Hans Teeuwen al jaren geleden veel beter met de echte koningin zien doen.

Gewetensvol was hij ook weer. Maatschappijkritisch mag je Youp zeker noemen als hij ons de maat neemt over Mauro en kinderen die we de grens over schoppen.

“Verder moeten jullie er niet te veel achter zoeken. Ik ben een cabaratier”, beweert hij steeds weer. “Hij is de nar die alles mag roepen en overal mee wegkomt”, schreef NRC-recensent Henk van Gelder eens. “Hij houdt ons een spiegel voor”, vindt mijn zus.

Ik begrijp de sleutel van zijn succes: Youp van ’t Hek is de Geert Wilders van de Amsterdamse grachtengordel.

Waarmee de cirkel rond is. Een goede raad voor het nieuwe jaar: Denk goed na.

Schurkenstatus dreigt voor Israёl

De besluiten zijn al genomen

Hans Wijers komt te makkelijk weg

DUITSLAND OF MERKEL IS DE KEUZE

JSF zal een peulenschilletje zijn

ER WAART EEN SPOOK DOOR HET LAND

D66 wil nationalisten vóór zijn

11 november 2013

NEGEER DAT BOEK! VERGEET HET!

D66 MAAKT(E) WEG VRIJ VOOR PVV

21 oktober 2013 Een feniks is D66 altijd geweest, en zal het dus wel blijven. Politiek leider Alexander Pechtold is erin geslaagd de partij terug te brengen in het centrum van de macht. Ook sluiten de kiezers de Democraten weer in de armen, in de peilingen tenminste. Voor hoe lang? is dus de vraag.

Geplaatst: 21-10-2013

IK KIJK, IK LUISTER, IK HUIVER

Geplaatst: 29-9-2013

MACHTSDRIFT, EUFORIE EN BOS

Geplaatst: 23-9-2013

DIT IS HET PERFECTE ROOKGORDIJN

Geplaatst: 16-9-2013

DE POLITIEK, OORZAAK VAN CRISIS

Geplaatst: 9-9-2013

KIEZER REALISTISCHER DAN POLITICUS

Geplaatst: 26-8-2013

KIEZER HEEFT LESJE GELEERD

Geplaatst: 19-8-2013

DOEL POLITIEKE ELITE IS GLASHELDER

Geplaatst: 12-8-2013

HET KWAAD ZIT ÍN AMERIKA

Geplaatst: 16-7-2013

‘GEEN SPRAKE VAN ANTISEMITISME’

Geplaatst: 9-7-2013

COPACABANA. ALLEEN DE NAAM AL!

24 juni 2013 Edison Arantes do Nascimento. Pelé, dus. Drie keer leidde hij Braziliё naar het wereldkampioenschap. Voor mij is hij nog altijd de beste voetballer, ooit. Beter dan Di Stefano, Puskas, Maradona. Ja beter dan Messi en zelfs Johan Cruyff.

Geplaatst: 24-6-2013

WACHTEN OP VOLGENDE CATASTROFE

Geplaatst: 3-6-2013

ZOMER OVERLEEFT HET KABINET WEL

Geplaatst: 27-5-2013

VVD GEEFT LIEVER DROOMBOEK UIT

Geplaatst: 20-5-2013

MAXIMA, STRALENDE ORANJESTER

Geplaatst: 6-5-2013

ARME KONING WILLEM ALEXANDER

Geplaatst: 22-4-2013

IS DUITSLAND AL NIET TE MACHTIG?

Geplaatst: 8-4-2013

DONKERE WOLKEN BOVEN MARK RUTTE

Geplaatst: 1-4-2013

O, DIE LACH, DIE STRALENDE LACH

Geplaatst: 18-3-2013

ZIJLSTRA IS CHENEY, RUTTE IS BUSH

Geplaatst: 10-3-2013

ZIE HET ALS DE EIK, HET STAAT NOG

Geplaatst: 4-3-2013

HIER IS DE ELITE NOG DE ELITE

25 februari 2013 Nederland is in gevaar. Het politieke systeem is dood. De economie verpulvert. De werkloosheid neemt schrikbarende vormen aan. Vrees niet. Dit is geen land van revolutie. Wij zijn een conservatief, gezagsgetrouw volkje dat het allemaal laat gebeuren.

Geplaatst: 25-2-2013

OOK DIE HOOP IS ALWEER VERVLOGEN

Geplaatst: 11-2-2013

EEN NEDERDUITS DEMOS IS ER WEL

28 januari 2013 De Belgische oud-premier Guy Verhofstadt en D66-leider Alexander Pechtold zijn twee liberalen. Twee Europeanen pur sang. Vurige pleitbezorgers voor een federaal Europa. Vóór een verdergaande integratie. Vóór de euro.

Geplaatst: 28-1-2013

DE PROF. SNOOF, BLIES, ZUCHTTE…..

21 januari 2013 Hij is lang en rijzig. Ik zag een buikje. Gisteren was de econoom, prof. dr. J. G. Sweder van Wijnberg te gast bij het debatprogramma Buitenhof om zijn visie te geven op het probleem van de bank SNS Reaal. Tegenover hem zat dr. Ewout Irrgang, oud-Tweede Kamerlid voor de SP.

Geplaatst: 21-1-2013

IN RUIL VOOR EEN VOLLE MAAG

Geplaatst: 15-1-2013

EN DAN WIL YOUP OOK NOG DOOR

Geplaatst: 29-12-2012

Archief 2012

IN VIER JAAR RAAKTE HIJ ALLES KWIJ

Geplaatst: 24-12-2012

DE WITTE RAAF IS PETER R. DE VRIES

17 december 2012 Hij beperkt zich tot één vakgebied hoewel hij verstand heeft van alles. Hij is pas 56, heeft kritische zin, had een goed bekeken programma, onderzoekt, houdt vast, gaat desnoods tegen de autoriteiten in. En wint! De witte raaf heet Peter R. de Vries.

Geplaatst: 17-12-2012

ER IS GEEN HELD DIE OPDUIKT

3 december 2012 Het ondenkbare is nu denkbaar. Het stuurwiel van het land is dolgedraaid. De remmen zijn verbrand. De bestuurders zijn het laatste noodsein voorbijgereden, koersen in razende vaart richting afgrond. Het is aardedonker. Er is geen held die opduikt. Geen redder in de nood.

Geplaatst: 3-12-2012

RISHI CHANDRIKASING IS DOOD

Geplaatst: 26-11-2012

HAAT, WERKELIJK OVERAL IS HAAT

21 oktober 2013
Een feniks is D66 altijd geweest, en zal het dus wel blijven. Politiek leider Alexander Pechtold is erin geslaagd de partij terug te brengen in het centrum van de macht. Ook sluiten de kiezers de Democraten weer in de armen, in de peilingen tenminste. Voor hoe lang? is dus de vraag.

24 juni 2013
Edison Arantes do Nascimento. Pelé, dus. Drie keer leidde hij Braziliё naar het wereldkampioenschap. Voor mij is hij nog altijd de beste voetballer, ooit. Beter dan Di Stefano, Puskas, Maradona. Ja beter dan Messi en zelfs Johan Cruyff.

25 februari 2013
Nederland is in gevaar. Het politieke systeem is dood. De economie verpulvert. De werkloosheid neemt schrikbarende vormen aan. Vrees niet. Dit is geen land van revolutie. Wij zijn een conservatief, gezagsgetrouw volkje dat het allemaal laat gebeuren.

**EEN NEDERDUITS DEMOS IS ER WEL**

28 januari 2013
De Belgische oud-premier Guy Verhofstadt en D66-leider Alexander Pechtold zijn twee liberalen. Twee Europeanen pur sang. Vurige pleitbezorgers voor een federaal Europa. Vóór een verdergaande integratie. Vóór de euro.

21 januari 2013
Hij is lang en rijzig. Ik zag een buikje. Gisteren was de econoom, prof. dr. J. G. Sweder van Wijnberg te gast bij het debatprogramma Buitenhof om zijn visie te geven op het probleem van de bank SNS Reaal. Tegenover hem zat dr. Ewout Irrgang, oud-Tweede Kamerlid voor de SP.

17 december 2012
Hij beperkt zich tot één vakgebied hoewel hij verstand heeft van alles. Hij is pas 56, heeft kritische zin, had een goed bekeken programma, onderzoekt, houdt vast, gaat desnoods tegen de autoriteiten in. En wint! De witte raaf heet Peter R. de Vries.

3 december 2012
Het ondenkbare is nu denkbaar. Het stuurwiel van het land is dolgedraaid. De remmen zijn verbrand. De bestuurders zijn het laatste noodsein voorbijgereden, koersen in razende vaart richting afgrond. Het is aardedonker. Er is geen held die opduikt. Geen redder in de nood.

16 september 2012
Vriend Jort stelde het voor. Laat Mark en Diederik een vorkje prikken. Wijntje erbij. In het geheim. Om elkaar diep in de ogen te kijken. De nieren te proeven. Vertrouwen te winnen. ‘s Kijken of de heren met elkaar verder kunnen.