Niets mooier dan de democratie
Niets mooier dan de democratie. Mooi de meningsvrijheid. Fijn dat iedereen ervan genieten mag. Misschien is de democratie zo mooi omdat je haar steeds opnieuw bevechten moet. ‘Never a dull moment’. Je kunt er kort of lang op wachten, altijd weer steken boosaardige krachten de kop op die misbruik maken van de vrijheid, die rechten voor zichzelf houden, die alleen maar denken aan het eigenbelang. Zo de democratie uithollend en de weg vrijmakend voor de sterke man die het volk van alles en nog wat belooft. Waarna de ellende begint.
In Nederland bestaat de democratie pakweg 170 jaar. Wellicht is er een ontwikkeling ten goede. Maar vergeet niet de crises die zijn geweest. Ook hier moesten de achtergestelde groepen hard voor hun rechten knokken. Politieke partijen, vakbonden, actiegroepen gaven de eisen vorm. De Tweede Wereldoorlog was een dieptepunt. “Dat nooit weer”, bezwoeren de nieuwe leiders van het volk.
Nog niet zo heel lang geleden feliciteerden de leiders en het volk zichzelf. Zo democratisch als Nederland, waren er weinig landen. Niet iedereen was het eens. Hele groepen voelden zich buitengesloten, niet goed vertegenwoordigd, eisten meer rechten, zochten een ander soort leiders.
En daar zijn ze weer, de mooiweerprater, de volksmenner, de sterke man, een vrouw zelfs. Fortuyn, Wilders, Baudet, Eerdmans en Verdonk zijn bekende namen. Dankzij de democratie veroverden ze de benodigde stemmen. Maar met democratie hebben ze niets.
In Italië, Oostenrijk, Hongarije en Polen en Zweden reiken soortgelijke nieuwkomers al naar de macht. Overal is hun opmars gaande. In Nederland staan de democratische instituties nog overeind. Maar ook hier is de zorg meer dan gerechtvaardigd.
Wie had gedacht dat de Verenigde Staten, de eerste moderne democratie, de redder van Europa, een groot zorgenkind zou worden met een autocratische windbuil in het Witte Huis? Welnu, die mag niet verbaasd zijn als het ideologische nihilisme en het pure eigenbelang ook elders hun vernietigende kracht laat voelen.