De VVD-leider gebruikt veel woorden

Nieuwsuur, maandag 10 mei 2021. Premier Mark Rutte spreekt als leider van de VVD. Presentator Mariëlle Tweebeeke wil weten wat de radicale ideeën zijn waarmee de premier nu al weken schermt. Nee, dat wordt geen gemakkelijke avond, niet voor Mark Rutte, niet voor de premier, niet voor de VVD-leider, niet voor Nieuwsuur, niet voor Mariëlle Tweebeeke, niet voor kijkend Nederland.                                                                              En het begon nog zo mooi. Voor de vierde maal had de VVD de concurrentie verslagen. Vierendertig zetels haalden de liberalen op woensdag 17 maart, tien meer dan D66, de numero 2. Premier Mark Rutte triomfeerde. Zijn vierde kabinet zou er komen. Met zijn 54 jaar had hij nog een leven voor zich. De kiezer had gesproken. Vergeten was al bijna de kindertoeslagenaffaire.

Verkenner Kajsa Ollongren toonde de tekst: ‘Functie Omtzigt elders’. Waarop de ellende begon. De Tweede Kamer was onverbiddelijk. Coalitiepartijen vielen de premier af.                                                                         Of premier Rutte het over Omtzigt had gehad? De premier had er geen herinneringen aan. “Ik lieg niet”. Maar niemand geloofde hem.                                                                                                                                             De Tweede Kamer aanvaardde een motie van afkeuring. Een motie van wantrouwen overleefde de demissionair premier nipt. Mark Rutte voelde zich heel erg alleen.

Inmiddels is het land weer zes weken verder. De Rutte-doctrine staat symbool voor achterkamertjesoverleg, voor een besloten bestuurscultuur. Informateur Herman Tjeenk Willink heeft zijn bevindingen voor een vierde kabinet-Rutte overgedragen.                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                      “Noem één radicaal idee”, probeert Mariëlle Tweebeeke opnieuw. De premier gebruikt veel woorden. En nee, aan handigheidjes doet hij niet. Hij heeft een afspraak met Pieter Omtzigt. Er zijn geen actieve herinneringen. Hij liegt niet. Hij heeft fouten gemaakt. Er is te veel controle. Ze doen het allemaal. Hij heeft het ontzettend druk. Hij vraagt om begrip.