Rutte krijgt een nieuwe kans

Vier dagen waren er verstreken sinds premier Rutte welhaast dood was verklaard, het D66 van Sigrid Kaag toonde wat het nieuwe leiderschap vermag en de tijd van bezinning aanbrak. Toen kreeg informateur mr. Herman Tjeenk Willink drie weken de tijd om de contouren van het nieuwe kabinet vast te leggen.

Zoveel staat vast, de politieke spelbepalers zullen elkaar opnieuw moeten vinden. D66 en CDA zullen hun voorwaarden stellen. PvdA en GroenLinks komen zeker langs. Zelfs de ChristenUnie is niet uitgesloten. Maar linksom of rechtsom, premier Rutte krijgt opnieuw een kans voor een vierde regeringsperiode. Daartoe zal hij zich opnieuw moeten uitvinden. Tonen dat het hem ernst is om de tegenmacht een rol toe te bedelen die de democratie past.Mogelijke coalitiepartners hebben zich ongetwijfeld voorgenomen zich niet te laten verleiden door  loze woorden of gezellige dinertjes. Zij zullen harde eisen stellen, willen afrekenen met de Ruttedoctrine en haar zwartgelakte brieven. Zij willen dat premier Rutte er blijk van geeft te beseffen dat macht en tegenmacht horen bij de democratie, elkaar nodig hebben ook, elkaar aanvullen.

Dat alles laat onverlet dat de VVD met 34 zetels ruimschoots de grootste partij in de Tweede Kamer is.  Dat Mark  Rutte nog altijd de gedoodverfde premier is die zijn partijgenoten achter weet en zich realiseert dat een regering  vormen zonder VVD onmogelijk is.

Dat moge zo zijn, een regering zonder premier Rutte is wel degelijk mogelijk. D66, CDA,  PvdA en GroenLinks hebben vorige week de motie van wantrouwen niet gesteund. “Wij wilden het land niet in de ellende storten in een tijd van crisis”, verklaren zij hun steun aan de lichtere motie van afkeuring.

Het is waar, D66 en CDA hebben de VVD nodig. Maar andersom geldt hetzelfde. Waarmee gezegd, de formatie wordt een zwaar, langdurig en ingewikkeld proces, op weg naar een kabinet met of zonder Rutte. Met of zonder de ChristenUnie, met of zonder PvdA en/of GroenLinks.