Virus is katalysator, niet oorzaak

“Er komen tribunalen”, bijt het Tweede Kamerlid van het FvD een collega toe. Zijn partijgenoten spreken hem niet tegen. Gemaskerde relschoppers verstoren voetbalwedstrijden. Vechten, gooien vuurwerk . In Rotterdam loopt een demonstratie uit de hand. Demonstranten, hooligans, jongetjes van nog geen 16 jaar steken de stad in brand. De politie weet zich geen raad. En schiet.

Wat het Covid-19virus allemaal niet vermag. Al bijna twee jaar houdt het de wereld in een ijzeren greep. Experts zien er een oorzaak in van het straatgeweld. Maar nee, het virus is niet de oorzaak. Het is wel een katalysator van het maatschappelijke proces dat tegenstellingen oproept , aanwakkert en verergert.Europa en de Verenigde Staten zijn duidelijke voorbeelden. Het virus houdt op beide continenten huis. Politieke onrust heeft  zodanige vormen aangenomen dat de vraag rijst of het  liberaal-democratische bestel bestand is tegen de politieke druk als gevolg van de pandemie.

In 2016 kozen de Amerikanen de Republikein Donald J. Trump  tot president.  Over de vastgoedmiljardair Trump is al veel gezegd. Velen hoopten dat  hij de uitzondering op de democratische regel zou zijn. In november 2020zagen zij die hoop bevestigd. Trump verloor. De democratie had gewonnen. Maar helaas, tot op de dag van vandaag weigert de voormalige president zich bij de nederlaag neer te leggen. Zelfs weet hij miljoenen Amerikanen te overtuigen. Ook de bestorming van het Capitool  heeft daarin geen verandering gebracht. Een moordenaar bombardeert hij tot een witte held.

Inmiddels zijn Trumps partijgenoten druk doende de komende Congresverkiezingen van 2022 tot een formaliteit te maken via de zogeheten gerrymandering, de herindeling in kiesdistricten. Waarna het een koud kunstje moet zijn om in 2024 het presidentschap te winnen. Het Amerikaanse verleden speelt zijn gewelddadige rol. Hoe het zij, met democratie heeft het niets te maken. Gevaarlijk is het wel.

In Europa tonen de nieuwe lidstaten Polen en Hongarije aan hoe gemakkelijk het is de democratische rechtsstaat tot een farce te maken. Nederland zou echter uit duurzamer  democratisch materiaal zijn opgebouwd.  Toch is hier genoeg gebeurd. Zo werd in 2002 Pim Fortuyn vermoord. Twee jaar later volgde Theo van Gogh. De grote partijen PvdA en CDA zijn vrijwel  weggevaagd. In de  Tweede Kamer hebben in 2021 liefst 19 partijen zitting.

Inmiddels lijkt de overheid haar greep op het land te verliezen. Criminelen worden almaar brutaler. Advocaten, rechters, officieren van justitie en journalisten zijn hun leven niet zeker. In de Tweede Kamer droomt een FvD-kamerlid van tribunalen die vertegenwoordigers van de democratische rechtsstaat wel eens onder handen zullen nemen. Relschoppers grijpen hun kans in Rotterdam.

Hoe het zij, tot voor kort was het ondenkbaar dat politici van het slag Baudet en Wilders een serieuze kans zouden maken. Ach ja, een tijdje zouden zij kunnen teren op positieve peilingen. Zelfs een verkiezingsoverwinning zat erin. Maar lang kon het niet duren of de kiezer zou hen corrigeren. Dat overkwam de PVV na het grote succes van 2010. Ook het Forum voor Democratie heeft al de nodige downs verwerkt.  Dat neemt niet weg dat de VVD en het CDA nog in 2010 bereid waren tot een gedoogconstructie met de PVV.

Momenteel kan Wilders’  éénmanspartij rekenen op een trouwe achterban.  Het Kamerlid Van Houwelingen toont aan dat Baudets FvD  is van een minstens zo gevaarlijk soort. Waarmee gezegd, niks virus, niks pandemie. Niet in de VS, niet in Europa, niet in Nederland. Misschien moet de samenleving wel dankbaar zijn dat het echte gevaar komt bovendrijven, op een moment dat het nog te verdrijven valt.