Waar was Jaap Hamburger?

Ik herinner me het nog. “Ik snap niet dat joden in Israёl willen wonen, bij elkaar op dat kleine stukje grond. Het kan kort of lang duren. Nu hebben ze de bescherming van Amerika nog. Er komt een moment dat ze de wereld tegen zich krijgen. En wat dan”?

Het was nog voor 1967, maar ik wist: het waren ware woorden van mijn geschiedenislerares. Inmiddels zijn we bijna vijftig jaar verder. Israёl is er nog steeds, en hoe. Ik schrik. Het komt van een overdachte zijde, maar kan er niet omheen.

Max van Weezel schrijft in Vrij Nederland: “Het huidige Israёl is een cynisch rechts-nationalistisch land waar houwdegens en extremisten de dienst uitmaken. Voorstanders van de vrede zwaar in de verdrukking zijn. De jeugd meer verwacht van een sterke man dan van een democratie. Het is verklaarbaar misschien, gezien de ontwikkelingen. Bijzonder pijnlijk is de ervaring dat jeugdgangs door de straten van Jeruzalem lopen, en schreeuwen: Dood aan de Arabieren”.

De strekking van het verhaal komt me bekend voor. Jan Blokker, toenmalig adjunct-hoofredacteur van de Volkskrant en nog in de bloei van zijn leven, was er 25 jaar geleden al uit. In een geruchtmakende reportage verwees hij naar de achterstelling van de Arabieren in de Israёlische maatschappij. Ook refereerde hij aan Gestapomethoden van het leger op de westelijke Jordaanoever. Veel deed hem trouwens denken aan het Derde Rijk.

Het maakte kwaad. En nu komt Max van Weezel met eenzelfde verhaal. Wat heet, het rechts-extremisme lijkt definitief ingedaald. Neem de jeugdbende die een maand geleden op gruwelijke wijze de 16-jarige Abu Khedir te grazen nam als wraak voor de moord op drie Israёlische jongeren.

Zit ik verkeerd? Ik ben nota bene nooit in Israёl geweest. Moet ik achteraf wijlen Blokker alsnog mijn excuses maken? Woede. Overal is woede over het meedogenloze optreden in de Gazastrook. De woordvoerder van de VN-organisatie voor hulp aan Palestijnen (UNRWA) barstte na de beschieting van een school in tranen uit. ‘Burgers voor Sancties tegen Israёl! Nu!’ eist stopzetting van de massamoord. Inmiddels zijn Israёl en Hamas een bestand overeengekomen.

Vernietigend is de reactie van de voorzitter van Een Ander Joods Geluid (EAJG), Jaap Hamburger die al jaren vecht voor een onafhankelijk Palestina. Vindt dat Israёl schromelijk tekortschiet en zich moet terugtrekken uit de in 1967 bezette gebieden. Ach, Jaap Hamburger. Hij schrikt er sowieso niet voor terug om met scherp te schieten. Gemakshalve scheert hij dit keer nogal wat andersdenkenden over één kam. “Vele joden voelen zich”, aldus Hamburger, “geroepen met luide stem te rechtvaardigen dat Israёl dood en verderf in Gaza zaait. Doen wat Israёls trouwe dienaar CIDI hen voorzegt”.

Enige moed valt de voorzitter van Een Ander joods Geluid niet te ontzeggen. Hij gaat naar Gaza. Moediger nog, hij keert zich tegen de eigen groep. Zelfs laat hij zich vernederen in Rotterdam waar de organisatoren hun pro-Palestijnse demonstratie afbliezen voordat hij het podium kon betreden.
Nee, vrolijk word ik er niet van.

Jaap Hamburger: “Ik ben bang dat de kritiekloze houding van zo velen jegens Israёl werkt als een boemerang. Joodse argwaan en de heiligenverering tegenover de buitenwereld kunnen wel eens ontaarden in een self-fulfilling prophecy. Voor sommigen is het toenemend antisemitisme hun beste vrind. Der Feind macht uns zum Volk, wist Theodor Herzl al. Op een dag roepen ze weer dood aan de joden”.

Geen idee waar de voorzitter van EAJG de afgelopen maanden was. In Den Haag riepen demonstranten vorige week wel ergere dingen. In Frankrijk maakt een zekere Dieudonné al maanden lol over de rug van joden heen. In Parijs, Berlijn waren rellen. In Toulouse schoot Mohammed Merah schoolkinderen dood. In Brussel deed een jihadist hetzelfde, maar dan met vier bezoekers van het joods museum.

SLACHTOFFERS
Ik verdedig de oorlog in Gaza niet. Zoveel slachtoffers, alweer. Al die ellende. De regering-Netanyahu in Jeruzalem is verblind, niet in staat om over de eigen schaduw heen te stappen. De nederzettingenpolitiek wekt kwaad bloed. Maar ik ben voor Israёl, een Israёl met veilige grenzen, en ik weet dat elke zwakte fataal kan zijn in een zo vijandige en labiele omgeving. Hamas wil de vernietiging van de joodse staat. De Palestijnse Autoriteit eist nog altijd het recht op terugkeer van alle vluchtelingen. In de twee-statenoplossing geloof ik niet. Ik geloof pas in vrede als de Israёli’s en de Palestijnen vrede willen.

Ondanks het huidige bestand blijft het moeilijk om de nuance te bewaren. Jaap Hamburger heeft recht op zijn standpunt. Maar zijn verwijt dat Israёl en alle joden die dit Israёl steunen hun eigen antisemitische monster scheppen, is een flagrante ontkenning van de werkelijkheid. In het Midden-Oosten was geen Holocaust, achtergesteld waren de joden ook dààr. In elk geval hadden de Arabieren er nooit moeite mee om hun weerzin tegen Israёl om te zetten in jodenhaat.

Antisemitisme is van alle tijden. De joden hebben niet alleen Jezus vermoord. Zij beheren de wereld. De Nazi’s speelden daarop in. Sommigen refereren aan een Arabische vredesplan en pleiten ervoor dat Israёl zich zo snel mogelijk uit de bezette gebieden terugtrekt. Dat Jeruzalem de hoofdstad van Palestina wordt, en dat een VN-leger voor de komende 25 jaar Israёls veiligheid garandeert.

Jammer voor de Jaap Hamburgers en Dries van Agts. Maar Israёl, en dat is misschien de vergissing, wil niet afhankelijk zijn, en al helemaal niet van de VN. De regering-Netanyahu kan haar hand overspelen. Ze weet dat Egypte een vijand van Hamas is. Bovendien zal ook een meer linkse, gematigder regering zich realiseren dat in de boze buitenwereld de economische belangen de eventuele weerzin tegen het antisemitisme al gauw overstijgen.