Zelfs verkiezingen worden optie
De vijftigers Jeroen Dijsselbloem van de PvdA en Alexander Pechtold, D66 zijn zeer ervaren politici. Uitstekend in staat hun licht te laten schijnen op de actualiteit, de formatie van een vierde kabinet-Rutte. Eén conclusie kan alvast getrokken worden. Zij zien niets in een minderheidskabinet. “Het gaat niet werken in een tijd dat het land voor belangrijke beslissingen staat”, zijn zij het eens.
Intussen lijkt de politieke realiteit een andere. Demissionair premier Rutte en de VVD hebben zich vastgeklonken aan het zieltogende CDA dat met minister Wopke Hoekstra een leider heeft wiens politieke toekomst al even onzeker is.Informateur Mariëtte Hamer zag zich gedwongen haar formatieopdracht terug te geven waarop het politieke zwartepietenspel is begonnen. PvdA en GroenLinks begrijpen niet waarom zij wel afzonderlijk maar niet gezamenlijk aan de onderhandelingstafel mogen plaatsnemen.
Intussen is het duidelijk dat met name het CDA er geen been in zag. De eens zo machtige partij voelt er niets voor in een kabinet te worden overstemd door een zogeheten wolk van twee linkse partijen. De christendemocraten voelen zich dan ook van alle kanten bedreigd. De peilingen zijn dramatisch, mede als gevolg van het conflict rond Pieter Omtzigt die in zijn eentje bij de verkiezingen van 17 maart goed was voor vijf Tweede Kamerzetels.
Intussen mogen demissionair premier Rutte en de VVD zich sterk wanen. Vergeten is de motie van afkeuring van april 2021. De andere partijen hebben zich over Ruttes vergeetachtigheid heen gezet. Ze realiseren zich dat de VVD tien zetels meer heeft dan D66, de numero twee, terwijl Rutte veruit de populairste politicus van Nederland is. Tegelijk is de VVD verzekerd van de steun van De Telegraaf, de krant van Wakker Nederland.
Niets lijkt de VVD en Rutte tegen te houden. Voor hen is een minderheidskabinet een serieuze optie. Informateur Remkes zou van wanten weten. Wellicht lukt het hem D66 en de ChristenUnie samen te brengen. Eventueel kan de PvdA of GroenLinks via een omweg bereikt worden.
Voorlopig lijkt een minderheidskabinet een doodlopende weg. PvdA en GroenLinks zullen hun eisen hebben. Op radicale partijen als de PVV en Forum voor Democratie valt niet te rekenen.
Hoe het zij, tot voor kort leek een vierde kabinet-Rutte onvermijdelijk. In het uiterste geval zouden verkiezingen mogelijk worden. Wellicht dat de vooruitzichten op een klinkende overwinning de VVD daartoe verleiden. In dat geval moeten de liberalen zich wel bedenken dat ook de Nederlandse kiezer anno 2021 allesbehalve honkvast is.