Afghanistan toont zwakte NAVO
De razendsnelle machtsgreep van de Taliban, de chaos in Afghanistan, de stroom vluchtelingen, het solistische optreden van de Verenigde Staten hebben de ogen geopend. De wereld van de twintigste eeuw bestaat niet meer. De Verenigde Staten van Amerika mag nog altijd het machtigste en rijkste land zijn, de aanvoerder van het vrije Westen, de beschermer van democratie en vrijheid. Met name de Europese bondgenoten voelen zich in de steekgelaten, zijn in een opperste staat van verwarring terwijl de rivalen zich gesterkt voelen.
Intussen laat Joe Biden, de 46ste Amerikaanse president, er geen misverstand over bestaan. De VS trekt zich terug. Op 1 september zijn er geen Amerikaanse soldaten meer in Afghanistan. De terugtocht is één ding. De gevolgen voor de 35 miljoen Afghanen laten zich raden nu de radicaalislamitische Taliban het voor het zeggen hebben. Tegelijk tonen juist de bondgenoten zich geschokt. Zij hadden het besluit niet aan zien komen. Het Verenigd Koninkrijk voelt zich zelfs overvallen. Had het de VS niet door dik en dun gesteund bij de aanval op Afghanistan dat onderdak bood aan Al Qaida?
De Amerikaanse regering schonk er geen aandacht aan. Zij wilde àf van een zinloze, langdurige en uiterst kostbare strijd. De komende weken en maanden zullen experts zich aan beide kanten van de Atlantische Oceaan de hersenen breken over de precieze betekenis van het solistische optreden van de Verenigde Staten.
Bange voorgevoelens doemen op. In Oost-Europa, bijvoorbeeld, bouwt de spanning zich op. Het Rusland van president Poetin heeft zich het lot aangetrokken van de Witrussische dictator Loekasjenko.
Beide leiders bedienen zich van dezelfde methodes. Verkiezingen zijn er voor de bühne. Van democratie is geen sprake. Poetin en Loekasjenko zijn dictators die geen middel schuwen om politieke tegenstanders uit te schakelen.
Het Rusland van Poetin veroverde al in 2014 De Krim dat onderdeel was van Oekraïne. Het lot van oppositieleider Navalny hangt voortdurend aan een zijden draad. Loekasjenko wordt met de dag brutaler. Nu laat de dictator weer migranten ophalen uit het Midden-Oosten om hen richting Westen te sturen. De NAVO-lidstaten Polen en Litouwen proberen de grenzen te sluiten.
Tot nu toe beperkt het Westen zich tot economische sancties, tot het geven van waarschuwingen, het terugroepen van de ambassadeurs. Vooralsnog stààt het NAVO-bondgenootschap. De leider van het Westen lijkt alleen niet van zins zijn macht te tonen. Wel ergert de Verenigde Staten zich allang. Vindt dat de bondgenoten op z’n minst hun financiële verplichtingen moeten nakomen.
Misschien is dat dan ook de achterliggende reden van Amerika’s handelen in Afghanistan. Misschien is het een slimme doordachte truc.
Misschien! In elk geval is het ook spelen met vuur.