Britten zijn niet gek, Britten deugen
“De Britten zijn niet gek”, weten velen allang. Niet voor niets waren zij meer dan driehonderd jaar een wereldmacht. Het moderne kapitalisme was al vroeg een krachtbron. De Verlichting had haar invloed. Schrijvers, wetenschappers, filmsterren, ontdekkingsreizigers, politici hebben zij voorgebracht. Grote stukken van de wereld bezetten zij. En natuurlijk verdienden de Britse kooplui en grootgrondbezitters fortuinen met de slavenhandel.‘De meeste mensen deugen’, schrijft dr. Rutger Bregman ook. Hij zal vast gelijk hebben. Of anders gezegd, je kunt de Britten prijzen, al is het maar omdat zij sinds mensenheugenis mooie boeken schrijven, hele steden bouwen, prachtige landhuizen neerzetten. Zij de ergste armoede hebben verdreven. Er prima universiteiten, goede en slechte ziekenhuizen zijn. Niets mooiers ook dan Nottingham in de mist.
De meeste mensen zullen deugen. Niettemin worden de vreselijkste misdaden gepleegd. De Holocaust bijvoorbeeld is een Duitse schuld die zes miljoen levens van mannen, vrouwen, jongens en meisjes omvat. Maar racisme, slavernij, uitbuiting, mishandeling, moord, verkrachting, discriminatie zijn van alle tijden, komen overal voor.
De tegenstelling tussen arm en rijk blijft een groot, wereldomvattend probleem. Mensen verdienen massa’s geld, terwijl anderen worden uitgebuit en tot de ergste armoede veroordeeld.
Ach, eigen schuld. Iets met zelfinitiatief. Door de geschiedenis heen deugen Duitsers zoals ook Britten, Nederlanders, Fransen en zo vele andere volken doen. Zijn het dan enkelen die zich vergrijpen? Als het er al enkelen zijn, zijn dat er best wel veel.
De mens zal deugen. Nog altijd schrikt de wereld op van wandaden door roversgroepen. Ook weet dezelfde wereld van Spanjaarden en Portugezen die huis hielden in Amerika en Azië, van Amerikaanse misdaden in Vietnam, van Argentijnse piloten die gevangenen in zee lieten vallen, van België dat Congo plunderde en Nederland dat goud geld verdiende aan ons Indië. Nog steeds is het Huis van Oranje schatrijk.
Ach ja, de Britten. Ook zij roofden en vochten bloedige oorlogen. Lord Kitchener bouwde al concentratiekampen in Zuid-Afrika. Twee wereldoorlogen teisterden in de vorige eeuw het oude continent. De Britten speelden hun rol, behoorden tot de winnaars, maar verloren hun wereldrijk.
In 1957 ontstond de Europese Gemeenschap. De Britten wilden niet meedoen. Europa werd rijk. De Britten staakten zich arm. Dus traden zij in 1974 toe. Dat was heel verstandig en had ook succes. Het Verenigd Koninkrijk groeide met Europa mee.
Maar wie de geschiedenis kent, weet dat veel Britten bleven smachten naar de tijd dat zij rijk en machtig waren. Ze wilden wel de lusten, niet de lasten van het continent. Daarom stemde 51,9 procent van de Britten op 23 juni 2016 voor de Brexit.
Op 31 oktober 2019 is de Brexit een feit, heeft de conservatieve premier Johnson gezworen. Nog niets is zeker. Wel is alweer een beslissende week is aangebroken. Zoveel is zeker, de Britten zijn niet gek.
De meesten zullen deugen, precies zoals Rutger Bregman beweert. Maar gouden bergen zijn nu eenmaal beloofd. Die hele Brexit kan de Britten gestolen worden. Europa is hen om het even. Is de bal waarmee zij het spel spelen van alles of niets. Typisch Brits, de dood of de gladiolen. Het gaat om de winst.