Cataloniё staat er alleen voor
Jean-Claude Juncker, de voorzitter van de Europese Commissie wil geen Europa van 98 staten. Immers, een unie van 28 staten is hem al ingewikkeld genoeg. Dus roept hij de Catalanen op hun streven naar onafhankelijkheid te staken, ook al om te voorkomen dat anderen dat voorbeeld zullen volgen.
Juncker sprak in Luxemburg. Niet eerder was een vertegenwoordiger van de EU zo duidelijk. Op steun van de Europese Unie hoeven de Catalanen niet te rekenen. Bovendien is het helder dat Spanje in het conflict met de onwillige provincie de overhand heeft.
Weliswaar heeft de Catalaanse president Puigdemont nog drie dagen de tijd om de regering in Madrid duidelijk te maken wat hij precies voor ogen heeft met het opschorten van de onafhankelijkheid, het is zonneklaar dat zijn positie is verzwakt. Zo dreigt de Catalaanse volkspartij CUP (Candidatura d’Unitat Popular) zijn steun aan de regering-Puigdemont in te trekken waardoor die met zijn liberale CDC de meerderheid verliest in het parlement.
Geen steun voor Puigdemont, verdeeldheid in eigen huis en de dreiging dat de regering in Madrid van de gelegenheid gebruikmaakt om de maatregelen te nemen die zij nodig acht. Daarbij komt dat de opiniepeilingen nog steeds aangeven dat een meerderheid tegen afscheiding is, terwijl een economische terugslag onvermijdelijk lijkt al is het maar omdat Brussel het EU-lidmaatschap heeft uitgesloten.
Nee, de twee miljoen Catalanen die op 1 oktober voor onafhankelijkheid hebben gestemd zullen het nodige geduld moeten betrachten. Voorlopig komt het er niet van. Anderzijds geven de opmerkingen van Juncker de nodige stof tot nadenken. De EU kan een Europa van 98 staten wel te ingewikkeld vinden, het politieke proces staat niet stil.
Natuurlijk zijn er meer factoren. Denk aan de immigratie en globalisering. Maar ontegenzeggelijk zet de EU de natiestaat onder druk. Op z’n minst houdt de wens tot afscheiding gelijke tred met het nationalisme. Behalve de Catalanen willen Spanje ook de Basken en Galiciёrs op eigen benen staan. In het Verenigd Koninkrijk was het twee jaar geleden een dubbeltje op zijn kant of de Schotten waren opgestapt. In Italiё is de nationale eenheid op z’n zachtst gezegd fragiel. Wat te denken van de Vlamingen en Walen?
Nee, niets staat vast. De regering-Puigdemont heeft nauwelijks nog een been om op te staan. Maar als de voorzitter van de Europese Commissie denkt dat 28 of 27 staten voor eeuwig is, kan hij wel eens sneller dan gedacht tot inkeer komen.