De dictators zijn doodsbang
De laatste dictator van Europa Aleksandr Loekasjenko rest niets dan de naakte macht. Gisteren trotseerden meer dan 100.000 Belarussen opnieuw het bevel om thuis te blijven, het werk te hervatten en de verkiezingsuitslag van twee weken geleden te erkennen. Vader en zoon Loekasjenko pakten de wapens. Het leger staat klaar.
In Moskou, bijna 700 kilometer verder naar het oosten, heeft de Russische president Vladimir Poetin zijn politieke trukendoos geactiveerd. Opnieuw moet hij een moordpoging verdoezelen. Opnieuw was oppositieleider Aleksj Navalny het doelwit. In een ziekenhuis in Berlijn vechten artsen voor diens leven.
Poetin (68) en Loekasjenko (66) zijn twee sterke mannen. Groot geworden in de communistische Sovjetunie. Overlevers die op het juiste moment de macht grepen. Poetin in Rusland. Loekasjenko in Belarus, Wit-Rusland.
Beide mannen maakten korte metten met iets dat leek op democratie, vrijheid en burgerrechten. Rekenden af met politieke tegenstanders. Poetsten oude nationalistische dromen op en traden in de voetsporen van de oude tsaren, despoten, dictators. Hen maakte het niet uit of die rood of blauw bloed hadden.
Poetin en Loekasjenko zullen zeer verschillend zijn. Erkenden zij de kwetsbaarheid die eigen is aan elke dictatuur. Dus ging het grote geld naar het leger, naar de geheime diensten, naar de diepe zakken van de sleutelfiguren. Immers, ook in een dictatuur gaat niets voor niets.
Schatrijk is Rusland. Het voert de landenlijst natuurlijke hulpbronnen aan. Olie, gas, hout, land en wat niet al zijn in grote hoeveelheden aanwezig. Alleen is het land niet in staat de bevolking op een afdoende wijze te laten delen in de opbrengsten. Door de eeuwen heen profiteren enkelen ten koste van velen. Corruptie is het sociale onkruid dat alles overwoekert en onuitroeibaar is.
Belarus is het kleine broertje. Ook daar leeft de traditie. President Loekasjenko past daarin. Houdt zich staande. Schakelt opponenten uit. Van een moord slaapt hij geen nacht minder.
Inmiddels is het 2020. Ook de tegenstanders leren. Poetin kan zijn tegenstander zomaar treffen. Maar hij weet dat Aleksey Navalny de steun heeft van wie weet hoeveel miljoenen. Zijn dood lost niets op. Anderen zullen de plaats innemen.
In Minsk is de situatie gespannen. President Loekasjenko dreigt zijn leger opdracht te geven op te rukken. Er kunnen vele doden vallen.
De doden zullen Poetin en Loekasjenko een zorg zijn. Er is ook geen terug. Zij moeten verder. Zij zijn bang. Doodsbang. Want diep in het hart weten zij dat het einde nadert.