Een taak voor de diplomatie
Vele oorlogen zijn gevoerd, vele duizenden zijn gevallen, nog meer raakten gewond: Israёli’s, Palestijnen, Joden, moslims. Er zijn vliegtuigen, hele schepen gekaapt. Moorden zijn gepleegd. De haat houdt de wereld in zijn greep. Israёl is sterk, maar niet sterk genoeg. De Palestijnen zijn met velen, maar onmachtig. Zo gaat het al 70 jaar, en nog is het einde niet in zicht.
Geen idee wat de Amerikaanse president Donald Trump bezielde om de status quo rond het Israёlisch-Palestijnse conflict eens flink op te schudden. De erkenning van Jeruzalem als hoofdstad van Israёl heeft nu al de westelijke Jordaanoever en Gaza in vuur en vlam gezet. Na het vrijdaggebed zullen de vuren nog hoger oplaaien.
En waarom? Natuurlijk, de rechts-nationalistische Israёlische regering van premier Netanyahu heeft het cadeau van de Amerikaanse president met grote vreugde aanvaard. Jeruzalem, door Washington erkend. Een droom is uitgekomen. En het zal diezelfde Netanyahu een zorg zijn dat Trump niet zozeer hèm maar zijn Amerikaanse donoren wilde plezieren. Met name de evangelistisch-christelijke beweging en de invloedrijke casino-miljardair Sheldon Adelson hebben op erkenning van Jeruzalem aangedrongen.
Een beetje politicus zou nooit tot het Jeruzalem-besluit zijn gekomen. Trumps voorgangers Clinton, Bush en Obama durfden de erkenning niet aan. Zij vreesden complicaties en de gevolgen voor de Amerikaanse politiek en de burgers.
Ongetwijfeld is de VS in nogal wat Arabische ogen een bedenkelijke bemiddelaar. De oorlog in Syriё heeft al laten zien hoe betrekkelijk de Amerikaanse invloed is. Voor Israёl is de Amerikaanse steun onmisbaar, maar niet oneindig. Ook in eigen land is er kritiek op de Israёl-politiek. Al vaak heeft Washington zijn bondgenoot moeten intomen omdat het zich niet kan veroorloven bevriende moslimstaten van zich te vervreemden.
De politieke situatie in het Midden-Oosten is precair. Erg vast zitten de Egyptische president Sisi en zijn collega’s niet in het zadel. Een gijzelingsactie kan overal plaatsvinden. Een aanslag is zo gepleegd. Hamas heeft opgeroepen tot een intifadah.
De aankondiging van president Trump is twee dagen oud. Het probleem is dat de gevolgen niet zijn te overzien. Veel woede richt zich op Israёl. Ook de VS zal veel moeten uitleggen. Hier ligt een taak voor de diplomatie. Maar ja, aan diplomatie lijkt de Amerikaanse president weer weinig waarde te hechten.