EU moet feiten onder ogen zien
Nog maar weinig helden waren in staat de 75ste verjaardag van D-Day mee te vieren. Regeringsleiders spraken de juiste woorden passend bij het prilste begin van een nieuw Europa. Vrede, democratie, welvaart en samenwerking kwamen in de toespraken veelvuldig voor. Toch was het anders deze keer.
Zo’n twintig jaar geleden leek het naoorlogse bouwwerk Europa vrijwel voltooid. Met de Europese Unie had het een stevig fundament mede dankzij de steun van het machtigste en rijkste land ter wereld, de Verenigde Staten van Amerika. Het communisme, de dekolonisatie, Vietnam, de Rode Brigades, dictaturen, kruisraketten en pas nog een serieuze economische crisis heeft Europa allemaal doorstaan.
De Europese Economische Gemeenschap (EEG) breidde zich via de Europese Gemeenschap (EG) uit tot wat in 1991 de Europese Unie (EU) zou worden, klaar om de 21ste eeuw tegemoet te treden. Hobbels waren er genoeg. Één hobbel was altijd al het Verenigd Koninkrijk, de eerste lidstaat die de Europese Unie uit wil.
Misschien is de EU wel beter af zonder tegenstribbelende Britten. Punt is, je weet niet wat de gevolgen zijn. De wereld van 2021 is een heel andere dan die van 1970, 1980 en 1990. Naar het schijnt, ziet het Amerika van president Trump méér in 28 Europese landen dan in een concurrent als de EU.
De wereld is niet te voorspellen. De VS was in 1945 de promotor van democratie, eenheid, vrede en samenwerking. Het welbegrepen eigenbelang leidde tot die politiek. In 2019 ziet dezelfde staat liever een verdeeld Europa. Ook voelt president Trump zich meer verbonden met een sterke man als collega Poetin van Rusland.
Maar goed, de VS is Trump niet. Genoeg Amerikanen die er anders over denken. En de VS is nog altijd een democratie. Probleem is wel dat de politieke verhoudingen zo anders zijn dan zeventig jaar geleden. Europa is vele malen sterker, rijker en politiek stabieler dan in 1945.
Toch is de politieke situatie zorgwekkend genoeg. Europa is onzeker, weet zich te afhankelijk van de Verenigde Staten. Trump drukt de Europese neus op die werkelijkheid. Alleen daarom al zou de Europese Unie er goed aan doen die werkelijkheid onder ogen te zien en op basis daarvan de gepaste maatregelen te nemen.