‘Geen paniek, 2018 is geen 1933’

Europa raakt er gewend aan. Nu verliezen de gevestigde partijen CDU en SPD weer in Hessen, Duitsland. En niet een beetje, behoorlijk zwaar zijn de verliezen. Zo raakten de partij van bondskanselier Merkel en de sociaaldemocraten gisteren elk meer dan tien procent van de stemmen kwijt bij de deelstaatverkiezingen. Wel  blijft de CDU de grootste partij met 27 procent van de stemmen.

Als er verliezers zijn, zijn er ook winnaars. De Groenen (19,6 procent) wonnen net als de nationaal-populistische Alternative für Deutschland (AfD). De Groenen kregen met 19,6 procent maar 0,4 procent minder stemmen dan de SPD. De AfD haalde met 13,2 procent ruimschoots de kiesdrempel van 5 procent.

Berlijn ligt ver weg van Hessen. Niettemin heeft het er veel van weg dat  de Duitse kiezer het gehad heeft met bondskanselier Merkel en de Grote Coalitie. Zo was het twee weken geleden al geen toeval dat de zusterpartij van de christendemocraten, de CSU, de absolute meerderheid in Beieren verloor, voor het  eerst sinds 1949.

Intussen is de FPÖ in Oostenrijk regeringspartij. In Italië deelt het rechts-nationalistische blok van Lega Nord en de Vijfsterrenbeweging de lakens uit. In België en Frankrijk kloppen partijen als het Front National en Vlaams Belang al jaren op de deur. Ook Wilders heeft met zijn PVV de moed nog lang niet opgegeven. En nu lijken de Duitse kiezers overstag te gaan.

Maar:  “Geen paniek. Het is zover nog lang niet”, klinkt het. Of: “Eindelijk is Duitsland een gewoon land geworden”, en: “De AfD is geen NSDAP”.

Het is ook waar, 2018 is geen 1933. De geschiedenis herhaalt zich niet. Hessen is maar een kleine Duitse deelstaat. De Duitse democratie is gezond en krachtig. Toch is het oppassen geblazen, al is het maar omdat het mensen eigen is om steeds weer eenzelfde soort  fouten te maken.