Grimmige sfeer op NAVO-feest
Vandaag ontmoeten de leiders van de 29 NAVO-lidstaten elkaar in de Britse hoofdstad, Londen. Geen topconferentie is het dit keer, maar een ‘Leaders Meeting’. Niettemin belooft het een van de belangrijkste gebeurtenissen te worden in het 70-jarige bestaan van de Noord-Atlantische Verdragsorganisatie. Zo staat de verhouding tussen de Verenigde Staten van Amerika en Frankrijk op scherp. Lijkt Turkije er alleen voor te staan. En zal de Amerikaanse president Trump erop blijven hameren dat de Europeanen hun betalingsverplichtingen voldoen.Voor het aantreden van president Trump maakten de regeringsleiders er op NAVO-bijeenkomsten een gewoonte van elkaar op de meest hartelijke manier te begroeten. Goede vrienden die ze waren. Natuurlijk was het ook binnen de oude NAVO niet altijd koek en ei, wat betreft de onderlinge verhoudingen. Zo maakte Frankrijk van 1966 tot 2009 geen deel uit van de militaire structuur. Griekenland schortte het lidmaatschap op in 1974 vanwege de Turkse invasie op het eiland Cyprus. Zes jaar later traden de Grieken weer toe.
Spanning bracht ook de Amerikaanse inval in Irak, 2003. Trok het Verenigd Koninkrijk op met de Amerikaanse troepen, Duitsland en Frankrijk deden niet mee. Trumps voorganger, president Obama, zette de contributiekwestie al op scherp.
Hoewel het al vóór de periode Trump duidelijk was dat de verhouding tussen het oude continent en de Verenigde Staten aan verandering onderhevig was, waakten de regeringsleiders ervoor olie op het vuur te gooien. Weliswaar richtte de VS zich meer en meer op China als de opkomende grootmacht, het oude continent bleef van groot belang al was het maar als tegenwicht van Rusland en partner in de strijd tegen de radicale islam.
Waar de NAVO-leiders tot 2016 vrienden bleven, onttrok president Trump zich aan het gebruikelijke protocol. In elk geval leek de Amerikaanse president zich meer verbonden te voelen met de Russische president Vladimir Poetin. Respect toonde hij voor de Chinese president Xi Jinping , terwijl hij alle aandacht had voor de Noord-Koreaanse leider Kim Jong-un. Nee, oplossingen waren er niet. Misschien daarom had de president voor de bondgenoten vooral norse blikken over. Op persconferenties nam hij letterlijk en figuurlijk afstand.
De vraag is waar het allemaal toe leidt. Enkele weken geleden schokte de VS de wereld nog door de Koerdische bondgenoten in Noord-Syrië aan hun lot over te laten. De Amerikanen trokken zich terug, de Turken vielen de regio binnen. Dezelfde Turken die als NAVO-lid een Russische wapensysteem aanschaften. Dezelfde Turken ook die NAVO-steun tegen de Koerdische terroristen eist, op straffe van een Turks nee tegen het sturen van extra-troepen naar de Baltische landen die zich bedreigd voelen door Rusland.