Kiezer VS kan Trump lesje leren
Dinsdag 6 november zullen meer dan honderd miljoen Amerikanen naar de stembus gaan. Afgaande op de meest recente peilingen zorgen zij er naar alle waarschijnlijkheid voor dat de Democraten een meerderheid veroveren in het Huis van Afgevaardigden en zo hun positie versterken. Maar daarmee is president Trump geenszins machteloos, ook al omdat de Republikeinen de meerderheid in de Senaat behouden.
Verkiezingsexperts verwachten een hoge opkomst. Dat wil zeggen dat ongeveer de helft van de kiesgerechtigden de moeite neemt de gang naar de stembus te maken. Vijftig procent! Echt hoog kun je het niet noemen. Maar in 2014 bedroeg het opkomstpercentage ruim 36 procent, tegen 40,9 procent in 2010.
Democratie in Amerika. Het zegt wel iets als 50 procent van het kiezerspotentieel het niet de moeite waard vindt zijn stem uit te brengen. Geen keuze kan maken, geen tijd heeft of wat voor reden dan ook voor het verzuim opgeeft. Voor de Verenigde Staten komt daarbij dat de bestuurders het de kiezers verdraaid lastig kunnen maken. Dat betreft dan met name de groep nieuwe kiezers als het om de verplichte registratie gaat. Ook kunnen zij stembureaus verplaatsen en zelfs sluiten. Vooral de Republikeinen zijn daar bedreven in.
Maar een nieuw verschijnsel is het niet. De waarheid is zelden heilig, en al helemaal niet in een Amerikaanse verkiezingscampagne. Hoewel de experts het tijdens de Obamaperiode erover eens waren dat de Republikeinen vooralsnog nederlagen te wachten stonden, vertelde de werkelijkheid een ander verhaal. De Republikeinen waren trouwere kiezers dan de Democraten die het vooral moesten hebben van nieuwkomers, jongeren en zwarten.
Bovendien speelt geld een enorme rol. Blijkbaar hebben de Republikeinen onuitputtelijke bronnen, hoewel de Democraten ook bepaald niet armlastig zijn. Naar verluidt is de helft van de Amerikaanse Congresleden miljonair.
Maar waar de Democraten geen rekening mee hebben gehouden, is met de persoon van Donald Trump. Een president voor wie de democratie nauwelijks telt, die een duidelijke voorkeur heeft voor sterke mannen, geen schaamtegevoelens kent en die echt werk maakt van ‘America First’. Hoe voorspelbaar Trump ook is, hij blijft verrassen.
De Amerikaanse kiezer heeft morgen de gelegenheid om de 45ste president van hun land een duchtig lesje te leren. Amerika en de wereld zouden ervan opknappen. Of dat ook gebeurt, is de grote vraag. En dat maakt de verkiezingen van 6 november best wel spannend.