May wil aanblijven na duidelijk ‘No’

Vierhonderdtweeëndertig Lagerhuisleden zeiden ‘No’. Tweehonderdtwee zeiden ‘Yes’ tegen het  Brexit-akkoord dat de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk gesloten hadden. Het was slikken of stikken. Het resulteerde in een enorme nederlaag voor de Britse regering en de Conservatieve premier Theresa May. In een ordentelijke democratie zou de premier zijn opgestapt.

Na tweeënhalf jaar van opperste verwarring als gevolg van het referendum in juli 2016 toen 52 procent van de Britse stemgerechtigden zich uitsprak voor uittreding uit de Europese Unie, bereikte de politieke impasse in het Verenigd Koninkrijk een zoveelste climax. Het was de grootste nederlaag voor een regering in het Lagerhuis sinds 1924.

Enthousiaste Europeanen waren de Britten nooit. Pas in 1974 traden zij toe tot de voorloper van de EU, de Europese Gemeenschap (EG) op een moment dat het land er in sociaal en economisch opzicht beroerd voorstond, terwijl de EG bloeide en groeide.

Beroemd zijn de voortdurende ruzies tussen de Britse regering en de EU. Met name premier Thatcher maakte in de jaren 1980 furore met de steeds luider klinkende eis: ’I want my money back’. Thatcher is inmiddels overleden, haar geest bleef in de Conservatieve partij springlevend. Maar ook links bleek ontvankelijk voor de anti-Europaretoriek.

Miljoenen Britten geven de Europese Unie de schuld van alles, vinden dat de open grenzen leiden tot oneerlijke concurrentie. Laat het  vervolgens aan de Britse tabloids over om de onvrede te mengen met  een heftig verlangen naar de gloriejaren van het vroeger zo machtige Britse Rijk.

Hoe het zij, met het  onverbiddelijke No luidde het Britse parlement gisteren de volgende fase in van de Brexitproblematiek. De grote nederlaag van de regering heeft een oplossing niet dichterbij gebracht. Integendeel, experts vrezen dat een Brexit zonder akkoord steeds reëler wordt, met alle economische gevolgen van dien.  Niettemin zijn met name de tegenstanders blij met het resultaat. Zij zien mogelijkheden voor een heroverweging van het  Brexitbesluit en hopen op een tweede referendum of nieuwe verkiezingen.

Maar morgen wacht nog een motie van wantrouwen in het Lagerhuis, ingediend door Labour. Experts verwachten echter dat die motie het niet zal halen zodat premier May kan aanblijven. Sommigen noemen het democratie. Het is ook  domme politiek. En dat doet het ergste vrezen voor het Verenigd Koninkrijk én voor de Europese Unie.