Ook Westen blijft hangen in verleden
“Het wereldbeeld van het Kremlin vloeit voort uit een gevoel van onveiligheid, veroorzaakt door een vijandige buitenwereld. Daarom wil het zijn macht en invloed uitbreiden”.
Alsof er niets veranderd is. Bovenstaande beroemde alinea is van de Amerikaanse diplomaat George Kennan die leefde van 1904 tot 2005. De alinea maakte onderdeel uit van het beroemde artikel X dat in 1947 is gepubliceerd in het tijdschrift Foreign Affairs.Kennans analyse zou leiden tot de zogeheten containmentpolitiek waarbij de Verenigde Staten als leider van het vrije Westen hoopte de opmars van de toenmalige communistische Sovjetunie tot staan te brengen. De containmentpolitiek stond centraal gedurende Koude Oorlog.
Nee, 1947 is niet 2022. De communistische Sovjetunie was geen staat in verval maar behoorde tot de winnaars van de Tweede Wereldoorlog. Zij beschouwde Oost-Europa tot haar invloedssfeer. Bovendien zou de communistische staat al gauw beschikken over de atoombom. De Sovjetunie was een supermacht, de grote concurrent van die andere winnaar, de Verenigde Staten van Amerika.
De Sovjetunie was ook een dictatuur. Terreur en angst waren kenmerken voor het beleid in de jaren 1930. Zeker twintig miljoen Russen vonden de dood. De Oekraïners herinneren zich nog de gedwongen collectivisering van de landbouw.
Na de oorlog bleven de Sovjettroepen in Oost-Europa. Regeringen werden communistisch en afhankelijk van Moskou. Opstanden in Polen, Hongarije en Tsjecho-Slowakije werden met militair geweld onderdrukt. Het werd allemaal te duur. Westerse ideeën misten hun uitwerking niet. In 1989 viel de Muur. De Oost-Europese staten schudden het communisme af. Duitsland werd weer één. In 1991 maakte de communistische Sovjetunie plaats voor de federale republiek Rusland.
Eenendertig jaar later behoort Oost-Europa tot het Westen. Ook de soevereine democratische staat Oekraïne heeft die wens. Probleem is dat het Rusland van Poetin daar niet van wil horen. “Oekraïne behoort Rusland toe”, aldus president Poetin die geen afscheid kan nemen van het verleden. Dus stuurde hij het leger af op de opstandige broeders.
Maar de Oekraïners weigeren zich te voegen. De VS en de Europese Unie willen geen Derde Wereldoorlog. Daarom hebben zij de oude containmenttactiek uit het vet gehaald.