Trump zet streep door Iran-akkoord
Opnieuw heeft de 45ste president van de Verenigde Staten toegeslagen. Bij zijn volle verstand en na rijp beraad besloot Donald Trump een streep te halen door het Iran-kernwapenakkoord. Dat wil zeggen, de Verenigde Staten trekt zich terug, zijn collega’s en de wereld in grote onzekerheid achterlatend. Zoveel is zeker, de vrede lijkt met de Amerikaanse actie niet gediend.
Het huidige akkoord beoogde in 2015 een eind te maken aan het streven van de Iranese regering een kernwapenmogendheid te worden. Experts waren ervan overtuigd dat Iran dichtbij de fabricage van de atoombom was. De toenmalige Amerikaanse regering-Obama, Rusland, China, het Verenigd Koninkrijk, Frankrijk, Duitsland en Iran zetten hun handtekening onder het akkoord dat de Iranese overheid dwong tot een aanzienlijke beperking van het uraniumverrijkingsprogramma voor tenminste 15 jaar. In ruil hiervoor zouden de economische sancties worden opgeheven.
Van meet af aan bestond er grote scepsis over de waarde van het akkoord. Met name Israël en de Republikeinse oppositie zagen er helemaal niets in. De huidige minister van buitenlandse zaken, John Bolton, vertrouwde Iran doodeenvoudig niet en is er tot op de dag van vandaag van overtuigd dat de Iraniërs geenszins van plan zijn de ontwikkeling van de atoombom op te geven. Bovendien zouden zij doorgaan met de pogingen hun invloed in het Midden-Oosten te vergroten.
Als Republikeins presidentskandidaat keerde Trump zich al tegen het Iran-kernwapenakkoord. Vorige week sprak hij nog over de politieke rotzooi die Obama heeft achtergelaten. En het is zeker waar, Iran werkt hard aan de bevestiging van zijn positie als regionale grote mogendheid. Hezbollah mag gezien worden als een vooruitgeschoven pion die tot aan de Israëlische grens kan worden ingezet. Ook in Jemen, Syrië, Irak zijn door Iran gesteunde sjiietische milities actief.
Breekbaar is de vrede in het Midden-Oosten sowieso. Ongetwijfeld blijft Iran een gevreesde tegenstander voor het Westen, de Verenigde Staten voorop. Het probleem is dat president Trump geen alternatief biedt voor het kernwapenakkoord. Uit niets blijkt dat de Amerikaanse president heeft nagedacht over de gevolgen van zijn rigoureuze actie.
Ja, hij zal op termijn de sancties herstellen en strengere voorwaarden eisen bij nieuwe onderhandelingen. Intussen geeft hij Rusland en China de kans hun invloed op Teheran te vergroten. Ook zal het wantrouwen van de oude bondgenoten jegens de Amerikaanse bedoelingen nog verder groeien.
New York Timescolumnist Nicholas Kristoff noemt de opzegging van het Iran-kernwapenakkoord een daad van vandalisme. Kristoff is niet de minste van de columnisten. Hij weet waarover hij het heeft. Hoe het zij, de praktijk leert dat een daad van vandalisme alles in zich heeft de toch al zo precaire veiligheidssituatie in het Midden-Oosten nog verder te ondermijnen.