VS heeft genoeg aan zichzelf
Twintig jaar geleden schrok de wereld op. Terroristen vlogen de twee torens van het Wereld Trade Center (WTC) in New York binnen. Drieduizend mensen vonden de dood, nog veel meer raakten gewond. De Derde Wereldoorlog stond op het punt van beginnen, vreesden velen. Zover kwam het niet, maar geweldloos zouden de erop volgende jaren bepaald niet worden. De Verenigde Staten wilde zich revancheren. De terroristen wisten hoe ze de leider van het Westen konden raken.Het antwoord van het rijkste en machtigste land van de wereld, de Verenigde Staten van Amerika, liet niet lang op zich wachten. Binnen enkele weken viel het Afghanistan aan, de thuishaven van Al Qaida, de organisatie van Osama bin Laden die verantwoordelijk was voor de aanval op het WTC. En verjoeg het radicale Talibanbewind.
Osama bin Laden is dood. Amerikaanse soldaten maakten tien jaar geleden in Pakistan een eind aan zijn leven. In Afghanistan zijn de Taliban inmiddels terug van weggeweest. Misschien is het de wraak van Osama bin Laden dat de vermaledijde Verenigde Staten de grootste afgang beleefde sinds de terugtrekking uit Vietnam in 1975.
De wereld zag toe hoe de VS en zijn westerse bondgenoten faalden hun doelen te verwezenlijken. Ze waren nog niet weg of de Taliban hadden hun plek alweer ingenomen. Opnieuw bleek dat de westerse beschaving geen grip heeft op een samenleving die gebouwd is op een ander soort geloof, op andere tradities. Daar hebben mullahs en krijgsheren het voor het zeggen. Daar is geen democratie.
Betekent dit het definitieve einde van de beschavingsdrang die de Amerikaanse buitenlandse politiek al sinds mensenheugenis doordesemd heeft?
Het zou zomaar kunnen. Ex-president Trump had al een voorzet gegeven met zijn politiek van ‘America First’. Als het besluit tot terugtrekking uit Afghanistan iets duidelijk maakt, is het wel dat de Democratische president Biden ervan doordrongen is dat de Verenigde Staten voorlopig genoeg te stellen heeft met zichzelf. Met krachten die niets gemeen hebben met de Verlichtingsidealen, niets met vrijheid. Niets met democratie.