VS is land van geweld en Verlichting

In de democratische rechtsstaat moeten de bestuurders verantwoording afleggen aan het hoogste gezag, de volksvertegenwoordiging. Die beslist. De grondwet is heilig. Ook de hoogste bestuurder, de president, heeft zich te voegen.

De Verenigde Staten van Amerika is de oudste moderne democratie. Land van de Verlichting, de grondwet dateert van 1776. Maar een democratie? In 1776? Nou ja, voor de veroveraars uit Europa dan. Niet voor de oorspronkelijke bevolking, laat staan voor de bijna vijf miljoen slaven. In 2021 dan?

Van oudsher is de Verenigde Staten een land van geweld, onderdrukking, van enorme tegenstellingen tussen rijk en arm. De Grondwet is heilig. Racisme blijft een serieus probleem.

Het is ook een land van de grote dromen. Je kunt, zeggen die,  van een dubbeltje een kwartje worden. Je moet er wel voor werken. De rijkdom ligt er voor het grijpen. Olie, goud en land trekken miljoenen. Niet iedereen slaagt. Al snel grijpen de rijken de macht.

Twee wereldoorlogen maken Amerika tot supermacht en de onomstreden leider van het vrije Westen. In 1991 legt het communistische Sovjetimperium het loodje. De Verenigde Staten van Amerika is de enige supermacht. De Republikeinse president George H. Bush voltrekt het vonnis.

Het kan verkeren. Dertig jaar later ligt hetzelfde  Amerika er wat bleekjes bij. Op 11 september  2001 vliegen terroristen twee vliegtuigen de trotse torens van het World Trade Center in New York in. Misschien is dat het eerste teken van verval. Misschien zijn de oorlogen in Afghanistan, in Irak net iets te veel. In elk geval is China een niet te onderschatten concurrent.

Hoe het zij, de erfgenamen van de veroveraars verliezen hun greep op het eigen land. Dollars hebben zij genoeg, aan de vaste wil om de macht te behouden ontbreekt het evenmin. De Republikeinse partij blijft bij uitstek de partij van de rijken. Maar in een tijd dat de anderen zich niet langer willen laten ringeloren, zijn de leiders van de Verenigde Staten in de 21^ste eeuw ziende blind en horende doof.

De verschillen worden te groot. De partij laat boze geesten en boze ideeën toe, houdt zich met alle middelen vast aan de macht. Een economische crisis maakt de rijken nog rijker, de armen armer.  De  Republikeinen zien een kwaadaardige politieke onbenul voor een leider aan.

Donald Trump wordt president. Hij blijkt een populist die het land en de inwoners beschouwt als zijn bezit.  Verliest op 3 november 2020 de verkiezingen en weigert zijn nederlaag te erkennen. Noemt zijn Democratische opvolger, Joseph R. Biden, een dief.

Niet alle Amerikanen lopen achter de 45^ste president aan. De militaire top houdt vast aan de grondwet, net als de meerderheid. De spanning blijft. De volksvertegenwoordiging beslist. Exit Trump.