Amerika terug naar àf!
President Donald Trump. Het moest even inwerken, en nòg ben ik niet bijgekomen. Opnieuw is een restje zekerheid weggenomen. Verbijstering rest dat de bakermat van de moderne democratie een 70-jarige man tot leider heeft gekozen, een politiek onbeschreven blad. Een politieke opportunist, een windvaan zou hij zijn die zelfs in zijn eigen Republikeinse partij een buitenstaander is. Een vastgoedmiljardair, een goochelaar met bezittingen die zoveel schulden heeft dat de banken hem niet failliet durven te verklaren.
President-elect, babyboomer Donald Trump zou op goede voet staan met de Russische president Vladimir Poetin. Diverse bronnen suggereren dat de twee heren het allang in grote lijnen eens zijn over de verdeling van de macht, over invloedssferen, de bezetting van De Krim.
Misschien is het ook wel waar dat Rusland zich actief heeft ingezet voor Trumps verkiezing. In elk geval staat vast dat Rusland de bron is van de e-maillekken, richting FBI waarvan de Democratische presidentskandidate Hillary Clinton zoveel last heeft gehad.
Misschien is het allemaal waar. De bronnen zijn te talrijk. Maar als het waar is, rijst de vraag: Waarom? Waarom wil Poetin een man als Donald Trump als leider van zijn grote concurrent? De president-elect mag onervaren zijn, zijn Republikeinse partij garandeert sinds mensenheugenis de harde lijn.
Hoe het zij, op 20 januari krijgt de VS zijn 45ste president. De Republikein Donald Trump mag de erfenis beheren van zijn Democratische voorganger Barack Obama. Een witte conservatief is weer aan de macht. Zijn verkiezingsslogan ‘Make America great again’, sloeg aan bij het grote geld, racisten, de teleurgestelde middenklasse, arbeiders uit eens zo bloeiende industriegebieden.
Intussen maken Democraten en minderheidsgroepen zich grote zorgen over de beloofde koers, ’Amerika terug naar àf’! Maar, ‘ach, de soep wordt nooit zo heet gegeten als opgediend’, houden anderen zich vast aan het simpele feit dat de VS nog altijd een democratische rechtsstaat is. De Republikeinen mogen behalve de president, de meerderheid hebben in het Congres, er zijn nog altijd tegenkrachten, in staat om al te drastische conservatieve plannen tegen te houden.
Niettemin wijzen de eerste benoemingen van president-elect Trump erop dat de verkiezingsretoriek geen loze taal is. Tot chef-staf van het Witte Huis is weliswaar de gematigde Republikein Reince Priebus benoemd, een man die als voorzitter van de Republikeinse partij de nodige ervaring heeft met het smeden van allianties in het Congres. Tegelijk heeft Trumpis de utra-rechtse bulldog Steve Bannon aangesteld als politieke topstrateeg.
Andere namen die de ronde in Washington doen als mogelijke bewindslieden bevestigen de tendens alleen maar. Zo zou de vroegere burgemeester van New York Giuliani de voornaamste kandidaat zijn voor buitenlandse zaken. Maar ook de naam van John Bolton zingt in Washington rond. Bolton is een oude bekende. De wereld zal hem herinneren als de ijzervretende Amerikaanse ambassadeur in de Verenigde Naties tijdens de Irak-oorlog.
President Trump. De Europese Unie is in elk geval de schrik om de oren geslagen. De opvolger van Obama mag een babyboomer zijn, hij is niet van plan 70 procent van de NAVO- kosten te blijven dragen. Of het plan voor een Europees leger daarop het goede antwoord is, moet blijken. Te hopen valt dat de Amerikaanse en de EU-leiders zich blijven realiseren dat de NAVO een gezamenlijk doel dient. Een Europees leger is een mooi ding, maar niet als het Rusland de kans biedt twee partijen uit elkaar te drijven.