De man is als was in zijn handen
De verwachtingen zijn laag gespannen. Miljoenen burgers zullen de vingers kruisen, hun hart vasthouden. “Als dit maar goed afloopt”, zullen zij prevelen als opperrechter John Roberts op vrijdag 20 januari voor het Capitool in Washington de eed afneemt van de 70-jarige Donald J. Trump.
Waarmee gezegd, het 25ste presidentschap van de Verenigde Staten begint onder een slecht gesternte. Nieuwszender CNN meldt dat slechts 40 procent van de ondervraagden vertrouwen heeft in de Republikein.
En niet alleen in de VS, ook in Europa bestaan bange twijfels. Velen vragen zich hardop af of er wel eens een Amerikaanse president is aangetreden die zo slecht toegerust was voor het leiderschap van de vrije wereld. Trumps onstuimige karakter, de onvoorspelbaarheid, de onervarenheid, de haatdragendheid, het twittergedrag, de weigering om zijn belastinggegevens te openbaren en zijn zakelijke belangen af te stoten versterken de bange voorgevoelens slechts.
Kan die man de NAVO leiden, fatsoenlijk tegenspel bieden aan het Rusland van zijn vriend Vladimir Poetin, aan China, het Midden-Oosten behoeden voor nog meer extremisme en tegelijk voorbereid zijn op onverwachte politieke ontwikkelingen of die zich nu in het Verre Oosten, Latijns-Amerika of waar ook in de wereld voordoen?
Ach, natuurlijk is de VS een stabiele democratie. Heeft goede en minder goede presidenten gehad. De Amerikaanse burgeroorlog was de krachtproef, maar ook daarna zijn er nog crises genoeg geweest. De staat heeft ze doorstaan. De wereld herinnert zich de Crash van 1929, WO II, Vietnam, het Watergateschandaal, de impeachmentprocedure tegen oud-president Clinton. Er zijn sociale misstanden, het rassenprobleem, de drugs, achterstallig onderhoud aan wegen. Maar ook zijn er tegenkrachten, procedures, checks and balances. Amerika is niet afhankelijk van één man, zelfs niet van de president.
Dus wie weet, valt het allemaal mee. Dan vuurt Trump de nodige vuurpijlen af op de Europese Unie. “Een werktuig van Duitsland, een economisch instrument tegen de VS”, smaalt hij om vervolgens de Europese NAVO-partners te verwijten in gebreke te blijven bij het nakomen van de verplichtingen”.
De reacties in Europa zijn nog aan de voorzichtige kant. De experts erkennen dat een groot aantal NAVO-leden verzaakt, waaronder Nederland. Zo is jaarlijkse bijdrage van de lidstaten vastgesteld op twee procent van het bbp. Maar er zijn slechts vijf landen die die afspraak nakomen. De VS is veruit de grootste betaler met 3,6 procent van het bbp, wat neerkomt op 70 procent van het totaal.
Even afwachten, lijkt het parool in Brussel en de andere hoofdsteden. Intussen zullen de experts zich het hoofd breken over de mogelijke gevolgen van Trumps uitspraken, al is het maar omdat de kritiek volgt op de vriendschapsbetuigingen richting Rusland.
Sowieso heeft de Russische president Vladimir Poetin alle reden zich in de handen te wrijven. Hoe meer Europa en de VS van mening verschillen, des te sterker is zijn positie. Trouwens, De Krim is al Russisch, in Oost-Oekraїne heeft hij het voor het zeggen. In Syriё zijn Russische troepen. Al met al is er genoeg wisselgeld om het Westen de nodige concessies af te dwingen. Blij dat hij af is van Barack Obama. Met Trump kan hij zaken doen. De man is als was in zijn handen.