Het goede Nederland is geroerd
En, bent u ook zo vreselijk geschokt door dat Syrische jongetje, Alan Kurdi, op het strand van Bodrum? Drie jaar was hij nog maar. Ouder mocht hij niet worden. Het is de kracht van het beeld. De foto doet de wereld anders naar vluchtelingen kijken. Het is de foto van het jaar.
We hebben het geweten. “Het goede Nederland is tot tranen toe geroerd”, schalde Radio 1 de ether in. Bij De Wereld Draait Door liet NRC Handelsbladhoofdredacteur Peter Vandermeersch ze al de vrije loop. PvdA-leider Diederik Samsom had niet alleen brok in de keel, zelfs kon hij de slaap niet vatten.
‘De foto die de geschiedenis veranderde’. Zoals in 1963, toen de Amerikaanse fotograaf Nick Ut de 9-jarige Kim Phuc vastlegde, vluchtend, naakt, bedekt met derde graadbrandwonden als gevolg van een napalmbombardement.
Anderen herinneren zich de uitgemergelde Bosniёr Fikret Alic achter het prikkeldraad. De Britse zender ITN schoot de beelden in augustus 1992 toen de Joegoslavische burgeroorlog op zijn hoogtepunt was. Vervolgens verdiende de zender goud geld met de suggestie dat De Tweede Wereldoorlog op herhaling was, compleet met concentratiekampen.
Haast bij toverslag is nu ook de actiekrant De Telegraaf is òm. Of de oproep van Bild Zeitung om vluchtelingen te helpen daartoe bijgedragen heeft, zal de hoofdredactie niet gauw erkennen, feit is dat de Krant van Wakker Nederland gisteren een levensgrote advertentie publiceerde waarin de Bekende Nederlanders hun mededogen tonen. “Het is tijd dat de toon verandert”, aldus de krant waarin het VVD-geluid zo vaak doorklinkt om paal en perk te stellen aan de vluchtelingenstroom.
Of ik geschokt ben? Ik heb zo mijn bedenkingen. Noch Nick Uth noch ITN hebben indertijd de vrede dichterbij gebracht. Op z’n best bevestigen beelden een gevoel dat kijkers al in zich dragen. Velen zijn ontvankelijk voor het leed en zijn bereid mensen in nood te helpen, zelfs hun huis open te stellen. Voor velen is het hemd toch nader dan de rok. Iedereen vindt het erg. Waarom nu? Waarom deze foto? Het punt is: de politiek heeft draagvlak nodig.