Dr. Van Rossem vergeet één ding

Naar De Slimste Mens kijk ik graag. De presentatie is plezierig. Deelnemers zijn oprecht zenuwachtig, niet vanwege fenomenale geldsbedragen die op het spel staan of de trots de sterkste te zijn, wel omdat verliezen juist hier niet fijn voelt.

Altijd wint de slimste. Nooit is er vals spel. Hooguit wat binnensmonds gemompel over een rare vraag en dito antwoord. “Ja”, mopperde Wouke toen haar buurvrouw de vraag kreeg, “die wist ik ook”. En natuurlijk is daar het jurylid, Neerlands bekendste historicus, de langzamerhand bejaarde , immer in het zwart geklede beroepsmopperaar,  Dr. Maarten van Rossem . Een cynicus voor zijn vijanden bovendien. Een man die te veel relativeert, vinden anderen. “Een realist”, zegt hij zelf.

Stiekem vindt de historicus het best wel aardig als de mensen om zijn spitsvondigheden lachen. Intussen neemt hij zichzelf uiterst serieus. Zijn mond houden, zal hem in elk geval nooit lukken. Ook bij De Slimste Mens kan Maarten van Rossem het  niet laten op gezette tijden wijsheden te spuien.  Zo scoorde hij met de opmerking dat de Gouden Eeuw betrekkelijk kort geleden is. “Belachelijk. Idioot. Ridicuul”, vindt Van Rossem nog altijd de keuze van Pim Fortuyn tot Grootste Nederlander aller tijden. “De man”, fulmineerde hij verder, ” heeft werkelijk niets goeds gebracht. Sinds Pim is het louter populisme wat de politieke klok slaat. Die klok zou moeten worden teruggezet”.

Ook daar heeft PvdA-stemmer Maarten van Rossen heeft een punt. Toch vergeet het jurylid van De Slimste Mens één ding. De opkomst van Fortuyn was in 2000 geen toeval. Er was een reden. Een oorzaak. Te veel mensen voelden zich in de steek gelaten, zich niet vertegenwoordigd, zich buitenspel gezet. Herkenden zich niet meer in de gevestigde partijen. Terecht of onterecht. Dat feit blijven negeren, heeft het land van de regen in de drup gebracht. En zitten wij opgescheept met het gevaar dat Wilders heet.