Morgen zijn het de Vlamingen

Verbazen doet het niet. Gisteren waren het de Noord-Ieren, de Basken, de Schotten. Vandaag zijn het de Catalanen.  Morgen komen de Bretons, de Vlamingen, de Beier. En wie weet wie allemaal volgen. Misschien krijgen ook de Friezen de geest.  Het is het logische gevolg van de Europese eenwording. Waar het oude nationalisme ophoudt een bindmiddel te zijn, vallen de burgers terug op het nog oudere, het nog meer vertrouwde.

Nationale politici voelen onraad en proberen het tij te keren nu het nog kan. Dus geeft de Spaanse regering de Catalanen geen duimbreed toe. In het verlengde hiervan wil de Nederlandse regering dat leerlingen de Nachtwacht in het echt zien, het Binnenhof bezoeken en het Wilhelmus uit het hoofd leren zingen.

Een initiatiefnemer is ongetwijfeld Sybrand Buma, de partijleider van het CDA. Hij heeft er tijdens de verkiezingscampagne op gehamerd dat de schooldag wordt begonnen met het zingen van het volkslied. Hèm gaat het om de waardering van een waardevolle traditie die hoort bij het land. Tegelijk brengt hij hiermee het nationalisme in.

Maar datzelfde nationalisme heeft zich bewezen als een risicovolle kracht. Ligt ten grondslag aan twee verwoestende wereldoorlogen. Sommigen zien de Europese Unie als een bedreiging van het nationalisme. Anderen waarderen haar juist als een prima tegenwicht.

De EU is een succes, zorgt voor stabiliteit. Maar als het gaat om de macht, blijft zij achter bij de supermogendheden, de Verenigde Staten, Rusland, China. De vraag is hoe lang die situatie houdbaar is. Hoe het zij, als de EU een blijvertje wil zijn, zal dat een grotere eenheid met zich brengen die ten koste gaat van de oude nationale lidstaten waarbij ook het onafhankelijkheidsstreven van de Catalanen past.

Een politicus als Buma voelt dat aan. Zo bezien, bevindt hij zich aan de zijde van de Spaanse regering.  Of dat aan de goede kant van de geschiedenis is, moet echter worden betwijfeld.