Welke prijs wil Lodewijk betalen?

Dus  moet Lodewijk Asscher de, zijn, PvdA redden en niet alleen voorkomen dat de partij bij de Tweede-Kamerverkiezingen op 15 maart een vernietigende nederlaag leidt, maar ook nog eens uiteenvalt in wie weet hoeveel nieuwe nauwelijks levensvatbare splinters.

“Dat wordt in elk geval een heidens karwei voor de vicepremier”, zijn vriend en vijand het eens, met dien verstande dat veel vrienden geen traan zullen laten als de vicepremier faalt. O nee,  ze zullen hem niet openlijk tegenwerken, ze zullen er, als het zo uitkomt, wel als de kippen bij zijn hun twijfels aan de openbaarheid prijs te geven. Geduldig af te wachten hoe het uitpakt om te handelen als het moment dààr is.

Kenmerkend zijn de loftuitingen voor Asschers voorganger Diederik Samsom bij diens gedwongen vertrek als leider van de PvdA. Haast liefdevol klonken de commentaren in de kwaliteitsbladen als NRC Handelsblad en de Volkskrant. Want was Samsom met zijn eerlijke verhaal niet verantwoordelijk voor de wonderbaarlijk mooie verkiezingsuitslag in 2012 toen de uit haar as herrezen partij van Drees, Den Uyl en Kok haast uit het niets 38 Tweede-Kamerzetels veroverde?

Waarna Diederik met VVD-premier Mark Rutte een reddingsplan overeenkwam waartegen zijn partij geen nee kon zeggen. En zowaar, het resultaat had niet beter kunnen zijn. Zo zat de VVD/PvdA-coalitie de volledige rit uit. Groeit en bloeit de economie, daalt de werkloosheid met sprongen, stijgen de huizenprijzen, is de begroting prachtig op orde.

Kortom, geen vlekje te bekennen aan de horizon. De PvdA mag op sterven na dood zijn, de kiezers en masse zijn weggelopen, wie niet zou het Diederik Samsom gunnen de komende jaren de vruchten te plukken van wat hij gezaaid heeft?

Nou ja, nee dus. Uitdager Lodewijk Asscher trof doel bij de eerste de beste gelegenheid.  “Diederik je hebt vergeten ons mee te nemen”, verweet hij. Waarop Diederik geen antwoord had en nog altijd schuldig blijft, terwijl zijn vrienden Jan en alleman lieten weten dat Asschers verwijt geen pas heeft, ja heel gemeen en achterbaks is. Want wees nou eerlijk, was Lodewijk er zelf niet bij geweest? Was juist hìj als minister van sociale zaken niet verantwoordelijk voor de lasten die veel PvdA-stemmers te verstouwen kregen?

Diederik Samsom àf! De 42-jarige Amsterdammer Lodewijk Asscher mag het vastgelopen PvdA-smaldeel vlot trekken. Met 55 tegen 45 procent van de stemmen kreeg hij voldoende steun. “Een nipte meerderheid”, constateerde de Volkskrant. Onzin natuurlijk. De PvdA-leden gaven een ruim mandaat. Wat niet wil zeggen dat de nieuwe leider het makkelijk krijgt.

Integendeel, het is zeer de vraag of Lodewijk Asscher het Samsomkunststukje van 2012 herhaalt. Niet alleen staat de PvdA wel heel laag in de peilingen, is de verdeeldheid net iets te groot. Ook ervaren velen het tekort aan mensen met bindende kracht als een groot gemis. Nooit was het vertrouwen van de kiezers zo laag.  Kiezers die naar alle kanten zijn  uitgevlogen.  SP, D66, en GroenLinks en de PVV plukken er de vruchten van.

Wat te doen? Zoveel is zeker, op korte termijn is Geert Wilders het grootste  gevaar. Als het een beetje tegenzit, wordt de PVV op 15 maart zomaar de grootste partij, en dan hangt het er maar van af hoe de rest van politiek Nederland daarop reageert. Houdt de VVD van Mark Rutte haar woord gestand? Blijft Sybrand Buma pal staan?

Voorspellen moet je niet doen. Maar tenzij de kiezers drastisch tot inkeer komen, lijkt de vorming van een levensvatbaar kabinet op voorhand een mission impossible, met als extra handicap dat de  PvdA ervoor zal waken zich nog eens te laten mangelen in een coalitie zonder politieke vrienden.

Vrienden zonder wie je niet kan, is de afgelopen vier jaar maar weer eens bewezen. Maar niets voor niets. Dus brandt de vraag welke prijs Lodewijk Asschers PvdA bereid is te betalen.