Pek en veren wachten Trump
Het beloofde een prachtig jaar te worden. En zowaar, de economie groeide en bloeide weer. De begroting was perfect op orde. De huizenprijzen stegen, de werkloosheid daalde. De investeringen namen toe. Toen kwam Trump die op 20 januari als 45ste president van de Verenigde Staten het Witte Huis intrekt.
Sinds zijn verkiezing op 8 november is het geen dag stil geweest rond de 70-jarige Republikein die bezwoer paal en perk te stellen aan het beleid van zijn voorganger. En, wat erger is, dreigt woord te houden. Met reuzenvoeten stampt hij door de afspraken, akkoorden heen, verpletterend alles waarvoor president Barack Obama zich 8 jaar lang heeft ingezet, opdat de kiezers niet vergeten dat Trump een heel ander Amerika voor ogen heeft.
Dus gaat Obamacare de prullenbak in, de wet die miljoenen Amerikanen een betaalbare gezondheidszorg garandeert. Dus stelt hij een minister van energie aan wiens levenswerk het is om de industrie vrije doortocht te verlenen en de maatregelen tegen milieuvervuiling ongedaan te maken. Een ander zal wel eens het illegalenprobleem aanpakken. Het buitenland gaat op de schop. Drie, vier ex-generaals treden tot de regering toe.
Waarmee gezegd, president Donald Trump laat niet met zich sollen. Tegenspraak is niet aan de orde. Democratische controle schaft hij af. Hij omringt zich met miljardairs en generaal. De leugen wordt tot waarheid gemaakt. Hij zou precies weten, hoe om te gaan met het Rusland van Poetin. Zet de bondgenoten onder druk om hun aandeel te leveren aan het bondgenootschap. Toont zich niet onder de indruk van de almaar toenemende Chinese kracht. Stelt de machthebbers in Beijing op de proef door contact te zoeken met het afvallige Taiwan. over
“Met mij krijgen jullie het oude, echte Amerika terug”, belooft Trump de Amerikanen, niet één, niet twee, maar vele keren. “Eerst zien”, zullen miljoenen denken, want, toegegeven, de president-elect van de Verenigde Staten kan nog zo vastbesloten zijn, zijn stijl, zijn persoon, zijn opvattingen zijn evenveel huizenhoge obstakels om dat voornemen gestalte te doen krijgen. “Vertrouw me”’, schreeuwt hij zijn volgelingen toe.
Intussen tekent zich een crisis tekent zich af, misschien slechts te vergelijken met het Watergateschandaal, maar dan vele malen kwaadaardiger nog, gevaarlijker. Want een samenleving waarin de leider zijn kiezers meeneemt in de leugen, het vertrouwen tot een farce bestempelt, heeft alles in zich om met donderend geraas in elkaar te storten.
Uiteindelijk wint het goede. De historicus Simon Schama verwijst ernaar in zijn, ‘De toekomst van Amerika’: “Steeds weer blijken de Amerikanen in staat een crisis aan te grijpen om sterker en eensgezinder te worden”. Zo gebeurde in de 19e eeuw na de Burgeroorlog. Zo gebeurde na de crises in de eerste helft van de 20ste eeuw waaruit Amerika tevoorschijn kwam als niet alleen de sterkste en rijkste mogendheid, het was ook de onomstreden leider van het vrije Westen.
Intussen is de wereld 70 jaar verder. Het communisme is verdreven. Armoede, onderdrukking en dictatuur zijn nog altijd levensbedreigende problemen. Het klimaat en de natuur vereisen samenwerking op wereldniveau.
Nooit leken de Amerikanen zo verdeeld. Republikeinen en Democraten leven in verschillende werelden. Onverbloemd racisme is aan de orde van de dag. Gevangenissen zitten overvol met drugsgebruikers, criminelen van wie het merendeel is zwart. De getto’s van de grote steden blijven even zovele potentiёle brandhaarden. Weinigen vertrouwen de politie. De verschillen tussen rijk en arm zijn ongehoord. “Flauwekul, bangmakerij”, bestempelen de milieusceptici de rapporten over dreigende milieurampen.
De economische crisis van 2008 is nauwelijks verwerkt. Buitenlandse leiders luisteren niet meer. Populisten zien hun kans. Rusland, China gaan de uitdaging aan. De radicale islam is nog lang niet uitgewoed. Overal is beweging. Overal is gevaar. Zo gaat de wereld 2017 in. Één troost: Misschien haalt een man als Donald Trump 2018. Misschien, maar ik voorspel dat niet lang daarna de 45ste president van de Verenigde Staten met pek en veren het Witte Huis uit wordt gejaagd.