Uitdager Asscher doet PvdA pijn
Alle politieke signalen wijzen naar rechts. Alsof de kiezers massaal hun vertrouwen hebben opgezegd in de sociaaldemocratie. Natuurlijk, prognoses zijn momentopnamen. Op 15 maart 2017 pas, vinden de Tweede-Kamerverkiezingen plaats. Intussen staat de PvdA, net als zo veel Europese zusterpartijen op een schier onoverbrugbaar verlies.
Nu al achten de experts de Franse socialist, president François Hollande kansloos voor prolongatie van zijn verblijf in het Elyséé. In Duitsland is de conservatieve CDU/CSU van bondskanselier Agela Merkel de gedoodverfde winnaar van de Bondsdagverkiezingen in juni volgend jaar. Uiterst rechts knaagt Alternative für Deutschland (AfD) stukje bij beetje van de achterstand af. De grote vraag is of een verlenging van de grote coalitie CDU/CSU met de socalistische SPD haalbaar is.
Rechts staat voor meer nationalisme, anti-immigratie, vrij spel voor het bedrijfsleven. Niet in alle gevallen wordt de soep zo heet gegeten als zij is opgediend. Maar dit keer zijn er toch redenen genoeg om te vrezen voor het tegendeel. Vier jaar geleden haalde de PvdA 38 kamerzetels. In de meest recente peiling geeft Peil.nl de partij van Diederik Samsom er 10. ”Aanvankelijk stonden we er nauwelijks beter voor”, houden de socialisten de moed erin. Een leiderschapsverkiezing zorgde voor de ommekeer. Geen toeval dus dat de partij op een herhaling hoopt.
Alleen stond niemand erbij stil dat vicepremier Lodewijk Asscher als uitdager een serieuze gooi doet naar het leiderschap. Het dagblad De Telegraaf schrijft over gemene aanvallen op Diederik Samsom en spanningen binnen de partij. Volkskrantcolumnist Bert Wagendorp vindt het optreden van de vicepremier beneden peil. Tot nu toe hebben de twee debatten tot niets geleid. Maar wat niet is, kan komen. De economie groeit weer. De verkiezingen zijn pas in maart.
Intussen voert de PVV van Geert Wilders al maanden de peilingen aan. Niettemin toont premier en beoogd lijsttrekker Mark Rutte zich weer de optimistische liberaal, overtuigd van een overwinning van zijn VVD. Je hoeft geen ziener te zijn om politieke ellende te voorspellen. De taal wordt almaar harder. Alsof Geert Wilders nu wel over competente bestuurders beschikt. Alsof de VVD nu wel de PVV in toom kan houden. En nee, het CDA van Sybrand Buma zal zich niet nog een keer aan een dergelijk avontuur wagen.
Hoe het zij, de politieke ontwikkeling in Nederland loopt volledig in de rechtse pas van Europa. Er zal een reden zijn. Blijkbaar verwachten grote groepen burgers meer van autoritair leiderschap, van simpel ogende oplossingen, vrij spel voor de ondernemers, van ruimte geven aan onderbuikgevoelens.
Premier Wilders als leider van een PVV/VVD-kabinet? Maar niet aan denken.