Wereld moet desnoods smeken

Bij Frits Abrahams, de nogal relativerende  maar zeer wijze columnist van het NRC Handelsblad roept de Amerikaanse president Donald Trump herinneringen op die hem aan de Italiaanse dictator en fascist  Benito Mussolini doen denken. Ook een man, opgejaagd door waanvoorstellingen, paranoïde en agressief.

Frits Abrahams was in een ver verleden werkzaam voor het toen nog toonaangevende weekblad Vrij Nederland dat verteerd werd door een interne machtsstrijd die de opmaat was voor de teloorgang die op 1 januari van dit jaar zijn beslag kreeg. Wat rest, is het maandblad VN.

Jammer dat Abrahams niet die vergelijking heeft getrokken want hij zat dichtbij het vuur en heeft ervaren hoe bepaalde lieden zichzelf verliezen in een tot niets leidend conflict. Maar goed, hij zal zijn redenen hebben. Mussolini dus. Ik weet het niet.

Wat wel duidelijk is, dat Abrahams niet de enige is die twijfelt aan de stabiliteit van de 45^ste president van het machtigste land van de wereld,  de leider van het Westen, beschermer en bondgenoot van Nederland.  Zo twijfelt ook commentator George Packer  in het  invloedrijke opinieblad , The New Yorker, aan de mentale geschiktheid van Trump voor het ambt.

Packer verwijst daarom naar Deel 4 van het 25^ste amendement van de Amerikaanse Grondwet dat de vicepresident met steun van een meerderheid van de ministers en/of het Congres de bevoegdheid geeft een president ongeschikt te verklaren waarna de vicepresident de macht over kan nemen. Deel 4 van het 25^ste amendement is nooit gebruikt maar biedt dus wel de mogelijkheid.

Packer  zelf heeft zijn conclusie al getrokken, en hij is niet de enige.  De gevestigde media lopen over van gezaghebbende  geluiden die zijn mening delen. Ministers en partijgenoten reizen naar Europa om  de bondgenoten gerust te stellen. “En”, weet opiniepeiler Nate Silver in FiveThirtyEight , “nog nooit was een Amerikaanse president  na een maand zo impopulair”.

Met andere woorden, de dagen van de 45^ste president van het machtigste land van de wereld lijken al wel geteld. Trumps aanhang is een probleem, maar de Verenigde Staten kan het zich eenvoudigweg niet veroorloven een leider te hebben die door zoveel serieuze lieden voor ontoerekeningsvatbaar en volledig ongeschikt wordt versleten.

Mussolini zal enig vergelijkingsmateriaal bieden. Maar waarom ene Hitler niet? Misschien wilde Frits Abrahams nog een slag om de arm houden, zijn lezers niet te bang maken, bijvoorbeeld.  Helaas, zijn eigen krant, NRC/Handelsblad, verwijst op de website naar een artikel van de Deense journalist Flemming Rose die een ontmoeting had met Steve Bannon, chef-strateeg van Trump. Bannon duikt steeds meer op als de drijvende kracht van de president.

Maar wie Bannon noemt, noemt Lenin. Want  Trumps belangrijkste adviseur wil net als de eerste leider van de Sovjetunie het systeem vernietigen.  Gelooft net als Lenin dat oorlog en geweld een louterende werking hebben.

Wat Mussolini? Wat Hitler? Wat Lenin?  Steve Bannon is de man die achter Trump staat, oud-hoofdredacteur van het extreemrechtse weblog Breitbart News, de man van het griezelige, racistische  alt-right.  “The Great Manipulator”, schrijft het opinieblad Time, “De echte president”, aldus The New York Times.

Donald J. Trump, Steve Bannon, Mussolini, Lenin.  Wie je ook hoort, wat je ook leest en ziet. De  wereld moet hopen, bidden, desnoods smeken dat Amerika erin slaagt binnen afzienbare tijd zijn 45^ste president op een fatsoenlijke manier te lozen. Daarbij is in elk geval  één troost. Het machtigste land van de wereld heeft de mensen, de traditie en de instellingen ervóór.