Wie houdt nu wie voor de gek?

Wie houdt wie nu eigenlijk voor de gek? En hoe lang houden we dat vol? Nog tien jaar? Om er vervolgens achter te komen dat de democratische rechtsstaat die Nederland eens was, om zeep geholpen is? Dat we ons hebben uitgeleverd aan een zeloot die maar één doel had, terug naar de 20e eeuw?

Tien jaar Geert Wilders, tien jaar PVV. Al die tijd houdt de man dit land in een ijzeren greep, ook al kun je met evenveel recht zeggen dat we daar zelf voor kiezen. Achttien minuten mag NOS-verslaggever Michiel Breedveld hem een interview afnemen. Met de klemtoon op màg. “Nederland moet gered worden, compleet met eigen grenzen. En de islam is het grote gevaar”, is de boodschap die nauwelijks verrassend is.

Veertig zetels of daaromtrent geeft Peil.nl aan voor de PVV. Bij Ipsos Politieke Barometer mogen het er een tiental minder zijn, de Partij voor de Vrijheid staat in alle peilingen stevig op kop. De aanslagen van de Islamitische Staat, de oorlog in Syriё en de vluchtelingenkwestie kunnen niet los gezien worden van deze positie. “Zij bewijzen mijn gelijk”, stelt Wilders.

Mmm, als je lang genoeg iets roept, komt het gelijk vanzelf naar je toe, is het tegenargument. Wel geven de voor Wilders zo gunstige peilingen aan dat een groot aantal Nederlanders de angst van Wilders deelt. Het de gevestigde partijen niet vertrouwt en daarom reageert op het onmiddellijke gevaar, op het nieuws, op het vreemde, maar vergeet na te denken over de structurele problemen, laat staan over de oorzaken daarvan.

Dat is dan ook de reden dat Wilders zo weinig presteert. Hij constateert, roept, schreeuwt, scheldt, ruziet, jut de mensen op. Zit in de Tweede Kamer, maar biedt geen oplossingen. Is niet eens in staat een fatsoenlijke politieke partij op te richten, met leden en een kader waaruit hij putten kan. Zijn naaste medewerker was verslaafd aan drugs en drank. Roofde de partijkas zonder dat Wilders iets in de gaten had.

“Ik zal”, verzekerde hij in het NOS-interview, “op de belangrijke punten geen water bij de wijn doen”. En zo kent het land Wilders: Een politicus, in tegenspraak is met zichzelf. Die zegt voor de democratie te zijn, maar negeert het enkele feit dat de Nederlandse politiek zich kenmerkt door geven en nemen, water bij de wijn doen, polderen, onderhandelen en elkaar respecteren.

Wat Wilders had moeten doen, als hij het echt zo goed meende met dit land, was een organisatie oprichten, genaamd ‘Red Nederland’. Daarin kennis en ervaring over islam en moslims verzamelen. Bijeenkomsten houden, de burgers serieus voorlichten, moslims en niet-moslims bij elkaar brengen.

Gevaarlijk is de man, ook al omdat hij meedrijft op populistische winden. Wilders zoekt slechts de macht. Denkt de tijd terug te kunnen zetten en een organisatie leidt waarvan je veel kunt zeggen, behalve dat die organisatie democratisch is. En niet alleen Nederlanders zijn bang, in Engeland, Frankrijk, Duitsland en de Verenigde Staten is het niet anders.

Alles grijpt in elkaar. De islam en de integratie van moslims zijn items, tegelijk weet ieder verstandig mens dat de kapitalistische heilstaat tegen zijn grenzen is opgelopen. Dat de democratisering niet met haar tijd is meegegaan. Dat enkelen te veel geld en te veel macht hebben, terwijl velen zich niet vertegenwoordigd voelen in een veranderende samenleving. Enzovoort, enzovoort.

Het punt is dat de wereld een kant op draait, met mensen aan het stuur die daarop geen greep hebben, zoekende en uiterst onzeker zijn. Burgers zien dat, en sommigen doen wat zij altijd doen. Zij geven zich over aan lieden die menen de wijsheid in pacht te hebben, die geen twijfels kennen en altijd weer hun gelijk opeisen. Wilders is niet de enige die aan deze eigenschappen voldoet. Maar hij is er zeker één van.