EUROPA WACHT CONFRONTATIE
Met Italiё gaat het goed. Het begrotingstekort is onder de drie procent. Premier Monti heeft de zaak op orde gekregen. Intussen is in 2012 wel de economie met 2,4 procent gekrompen, de staatsschuld met 127 procent gestegen, de werkloosheid met 11,7 procent in twintig jaar niet zo hoog geweest.
Voor wat het is. Natuurlijk houdt Paul Krugman vol. Dag in, dag uit, week in, week uit, nu al jarenlang, hamert de Amerikaanse econoom, Nobelprijswinnaar, columnist van The New York Times erop, argumenteert, huilt, valt aan, maakt zich kwaad, beschuldigt, smeekt: “Houd op met bezuinigen, lastenverzwaringen in een periode van economische krimp. De inflatie is niet het punt. De werkloosheid is hèt probleem”.
Steeds meer bijval krijgt Krugman. Zelfs de economen van Volkskrant en NRC Handelsblad nemen hem zo langzamerhand serieus. Blij is Krugman met de verklaring van B. Bernanke, de president van de FED, de Amerikaanse Centrale Bank dat de tekortobsessie een vreselijke vergissing is.
ZELFMOORDKOERS
Intussen weet Krugman dat er nog een wereld te winnen is. Te voorzichtig vindt de econoom de politiek van president Obama. Van Europa snapt hij werkelijk niets. “Het bezuinigt zichzelf de vernieling in. Het voert je reinste zelfmoordkoers”.
De Italiaanse verkiezingsuitslag verrast hem dan ook niet. De kiezers van het schiereiland hebben het gehad met de directieven vanuit Brussel. Super Mario Monti, de in Rome neergezette technocraat, heeft in hun ogen afgedaan.
Vervolgens zorgden zij voor een onmogelijke uitslag. De redelijke socialisten mogen de grootste zijn geworden in de Kamer van Afgevaardigden en de Senaat, doodsbang is Brussel voor die andere twee winnaars, oud-premier Silvio Berlusconi en Beppe Grillo.
Beoogd premier Bersani heeft de steun nodig van òf de Partij Il Popolo della Libertà van Berlusconi, òf Grillo’s Vijfsterren Beweging (M5S).
Grillo heeft een samenwerking uitgesloten. Een kind kan voorzien wat er gebeurt als Bersani er niet in slaagt een regering te vormen. Dan zijn er nieuwe verkiezingen nodig, laten de markten Italiё opnieuw vallen en loopt de rente van de staatsschuld op. Wankelt de euro heviger dan ooit.
Met argusogen volgt de Europese elite de ontwikkelingen in Italiё. Immers, de onberekenbare Berlusconi is terug aan het politieke front. Is opnieuw een machtsfactor, ook als hij, zoals beloofd, in de luwte opereert.
Zo mogelijk nog meer angst boezemt de boze Beppe Grillo in, die heeft gezworen, af te rekenen met de oude Italiaanse politiek, niets op heeft met Europese directieven, tegen de euro is en ook nog eens massa’s kiezers voor zich weet te winnen.
Bovendien staat Grillo’s succes niet op zichzelf. Afrekenen met de gevestigde orde willen in Europa zo velen.
HOLLANDE
Vooralsnog blijft het betrekkelijk rustig hoewel het overal rommelt. De ergste stormen in Griekenland zijn iets gaan liggen. Nu staan in Portugal de pleinen weer vol met woedende demonstranten. De Fransen stemden voor Hollande. Op de achtergrond wordt het Front National almaar sterker.
In Spanje is de positie van de conservatieve premier Rajoy ronduit zwak. De Britten spelen weer eens met de gedachte uit de Europese Unie te stappen.
Zelfs in Duitsland zijn de kiezers onzeker. Ondanks haar leidende rol en de sterke economie staat de herverkiezing van bondskanselier Angela Merkel bij de verkiezingen in september allerminst vast, ook al staat het CDU in de opiniepeilingen op winst.
Maar daar is alles mee gezegd. Recente deelstaatverkiezingen in Nordrhein –Westfalen en Niedersachsen resulteerden Rood-Groene overwinningen.
Na de rente-ingreep van de president van de Europese Centrale Bank Draghi is de euro in rustiger wateren terechtgekomen. Een terugkeer van de onrust op de financiёle markten kan funest zijn. “Er is geen terug”, dreigen de pro-Europeanen. Net als tien, vijftien jaar geleden zweren zij bij het fait accompli. De kiezers voor het blok zetten. “Wie tegen is, is tegen de vooruitgang. Er is geen keus”.
Oud-minister Brinkhorst was de verpersoonlijking ervan. Zijn partijgenoot, D66-leider Alexander Pechtold en de Belgische oud-premier Verhofstadt zitten op hetzelfde enthousiaste spoor. Kortom, de president van de Europese Raad, Herman Rompuy opereert in een traditie.
De toekomst is niet te voorspellen. Maar één ding staat vast. De confrontatie wacht. Met de verdieping van de crisis neemt de weerstand toe, temeer nu de voorstanders met volle kracht vooruit willen. Zo simpel is het.