REMBRANDT VEREEUWIGDE HET AL

In de Volkskrant hekelde de econoom Rens van Tilburg nog maar eens het bezuinigingsbeleid. Volgens hem dé reden dat de crisis alleen maar erger wordt. “Als lemmingen leiden de politieke partijen ons de afgrond in”, aldus Van Tilburg. “En dat”, verbaast hij zich, “in een tijd dat economen bijna unaniem vinden, dat bezuinigen, nù, niet zo verstandig is”.

Van Tilburgs verbazing zal oprecht zijn. Voor de nieuwsgierigen is verbazing ook een prima eigenschap. Sommigen komen er in elk geval vèr mee.

Daartegenover staat dat vragen naar de oorsprong van het bezuinigingsfetisjisme waaraan de Nederlandse politici en masse lijden, gelijk staat aan vragen naar de bekende weg.

Immers, het is algemeen bekend dat het hier gaat om een vorm van zelfkastijding. Rembrandt heeft het vereeuwigd met zijn wereldvermaarde Staalmeesters.

Bezuinigen, het letten op de centjes, het schuldgevoel in geval van overdaad, zit de Nederlander in de genen. Net als de gestrengheid die daarbij hoort.

Het heeft allemaal te maken met de calvinistische ziel die ook bij het katholieke volksdeel diep is ingesleten. Dat de televisiecommentatoren een Argentijnse paus die groot werd in een dictatuur en kiest voor de naam Franciscus direct in hun armen sluiten, is alleen daarom al begrijpelijk.

Hoe het er precies met onze allochtonen voorstaat, weet ik niet. Maar een goede raad: Willen degenen met politieke aspiraties slagen, moeten ze zich het bezuinigingsritueel snel eigen maken.