SNOWDEN, DE LUTHER VAN 2013

Maarten Luther. Wie kent hem niet? Het is 31 oktober 1517. Iedereen in Europa was nog katholiek. Vijfennegentig stellingen prikte de monnik en kerkgeleerde op de kerkdeur te Wittenburg.

Wat wilde Maarten Luther nou helemaal, anders dan een einde aan de misstanden, aan de luxe, het bedrog, het zedeloze gedrag in Rome? Hij wilde vooral terug naar God.

“Gevaarlijk”, besloot de Paus in Rome, en deed de monnik in de ban. De brandstapel dreigde. Luther, ook niet gek, paaide de vorsten. Zocht en vond de bescherming van de hertog van Saksen. Duizenden gelovigen volgden hem. In West-Europa greep Calvijn zijn kans.

In 1545 besloot de Kerk te Trente, alsnog de broodnodige veranderingen door te voeren. Maar de scheuring van de christelijke kerk was een feit. Een scheuring die Europa bijkans verwoestte en miljoenen het leven kostte.

Zo ging dat 500 jaar terug. Zo gaat dat nu. Fundamentele veranderingen komen van buitenaf. Altijd weer zijn het individuen die de zwakke plekken van de gevestigde macht aanwijzen. Mensen, burgers, kiezers voelen dat haarfijn aan.

Dus is het geen toeval dat het machtige Amerika jaagt op een klokkenluider als Edward Snowden, met een verbetenheid die zwakte en onzekerheid verraadt.