ZELFMOORDVIRUS TREFT OOK PVDA
Zo gaat het al sinds mensenheugenis. Een kabinet zit er nog maar net. De voorgangers zijn in gebreke gebleven. Het is crisis. Dus neemt de nieuwe ploeg moedige, keiharde besluiten die de burgers in de portemonnee treffen. Handig ook om een reservepotje aan te leggen. Kiezers lopen weg. “Geen probleem”, is de gedachte, “Aan het eind van onze periode spreken we het potje aan voor een extraatje. Dan komen ze vanzelf terug”.
Vier jaar geeft het kabinet Rutte/Asscher zichzelf. Misschien halen VVD en PvdA in 2017 hun gelijk. Maar zover is het bij lange na nog niet. Integendeel, wie het kabinet bezig ziet, wordt het bang te moede. Ontkomt niet aan de indruk dat het politieke zelfmoordvirus opnieuw heeft toegeslagen. Zijn we nog maar net bekomen van het CDA-drama, de praktijken van premier Rutte, is het nu weer de beurt aan de PvdA.
Gisteren zag ik twee toppolitici, hoofdrolspelers zich in alle bochten wringen. Op de bank bij Eva Jinek zat Diederik Samsom, de leider. Jeroen Dijsselbloem, minister van financiën, voorzitter van de Eurogroep was te gast bij Buitenhof. Onderwerp was ondermeer de nationalisatie van weer een bank, SNS Reaal. Kosten voor de staat zijn 3,7 miljard euro. Oorzaak roekeloos gedrag van de CEO en zijn staf. Op Peil.nl gaf Maurice de Hond aan, 50 Plus, 12 zetels. VVD: 25 zetels, PvdA: 24 zetels. Veertig zetels verlies voor de coalitie. Oorzaak: bezuinigingen.
Eens presenteerden Samsom en Dijsselbloem zich als de rode ingenieurs, om aan te geven dat zij zo hun idealen hebben. Het woord solidariteit ligt hen vóór in de mond. Misschien hebben zij aan het begin van hun politieke carrière zichzelf oprecht een aantal doelen gesteld dat verder reikt dan het doelmatig gebruikmaken van macht.
“Maar wat zijn eigenlijk de drijfveren, nù”, is de prangende vraag. Geen idee. Werkelijk geen idee. Laten we hen het voordeel van de twijfel geven, maar tegelijk bedenken dat partijgenoot, oud-premier Wim Kok voortkwam uit de vakbeweging en in de jaren 1980 actie voerde tegen het asociale beleid van de kabinetten Lubbers. Toen kwam Paars, en schudde Kok zijn ideologische veren af. Het land liberaliseerde en privatiseerde. De oud-premier was een krachtige persoonlijkheid. Toch bestaat de indruk dat ook hij zich mee liet slepen door de droomscenario’s van het liberaalkapitalisme.
Enfin, Nederland heeft het geweten. Kreeg Fortuyn, Balkenende , de crisis, Verhagen, Rutte en Wilders. Ook de sociaaldemocraten waren veelvuldig aan de macht. Intussen zijn zij met hun ideologische veren wel hun vaste aanhang kwijtgeraakt.
De PvdA van Diederik Samsom zal haar redenen hebben. Van het recente verleden heeft zij niets geleerd. In elk geval moet de partij niet vreemd opkijken als het besluit om net als in 2007 de SP te negeren haar flink zal opbreken. En hoe kort geleden is het nog maar dat toenmalig partijleider Wouter Bos de ouderen tegen zich in het harnas joeg met zijn belasting voor de rijkeren? Nu doet de partij precies hetzelfde.
Anno 2013 hebben de Nederlandse kiezers hun woede beperkt tot het stembiljet. De opstand binnen de VVD tegen de inkomensafhankelijke ziektekostenpremie heeft al geleerd dat de politici geen notie hebben van de gemoedsstemming waarin de kiezers verkeren. Zonder de PvdA had Rutte het niet gered. De VVD’ers kregen hun zin.
Uit alle macht proberen Samsom en vicepremier Asscher de ouderen in toom te houden. De tijd zal het leren of het kabinet de nationalisatie van SNS Reaal zonder kleerscheuren doorkomt. Meer bezuinigingen staan op het programma. De werkelijke krachtproef tussen VVD en PvdA moet nog plaatsvinden.
Je voelt het. Je proeft het. De woede neemt toe. Griekse en Spaanse toestanden zijn dichtbij. Om eerlijk te zijn, ik geloof niet dat dit kabinet het redt.