Teruggaan, kan gelukkig niet
Hoe mooi was Europa niet, toen de euro nog een gulden was, de EU….. Ach laat ook maar. De klok terugdraaien kan nu eenmaal niet, ook al willen velen het tegendeel bewijzen. Geen toeval ook dat juist de Britten op eigen benen willen staan. Leiders in Polen en Hongarije hunkeren naar oude machtsstructuren, in Italië Mussolini-achtige types boven komen drijven, terwijl Frankrijk het liefst een Napoleon in het Élysée zou zien.
Democratie is de grote verliezer
De 751 leden van het Europese Parlement kunnen de 28 EU-regeringsleiders zomaar tot de orde roepen en recht doen aan de democratische wet om de wens van de kiezers te respecteren. Betekent dit dat de socialistische spitzenkandidaat Frans Timmermans toch commissaris van de Europese Commissie zou moeten worden? Niet per se, want in principe zijn ook de christendemocraat Manfred Weber en Margrethe Vestager van de liberale partij Alde nog in de race.
Snufje historisch besef is genoeg
De Verenigde Staten van Amerika en de EU vormen het hart van het westerse bondgenootschap. Zijn democratieën die streden tegen dictators die zich te machtig waanden. Tegen staten als Nazi-Duitsland en de Sovjet Unie. Nooit weer willen zij alleen staan zoals in 1939. Er zijn strubbelingen. Er is kritiek. De wereld verandert.
Nù kan het nog. Er is democratie!
Zeventien miljoen inwoners telt Nederland, 17 miljoen meningen. De wereld van de politiek is die van de samenleving, aan voortdurende verandering onderhevig dus. De liberale VVD heeft de meeste zetels in het parlement. De PvdA en het CDA zijn gehalveerd en erger. Vele, eens zo trouwe, kiezers hebben zich afgekeerd. Ze zijn teleurgesteld, boos. Anderen voelen zich niet meer thuis in de partij van hun ouders. Grote aantallen kiezers voelden zich niet vertegenwoordigd. De politici hebben zich laten verrassen.
Trump overleeft dankzij partij
Twee jaar geleden overheerste het geloof dat de democratie in de Verenigde Staten ook een president als Trump zal overleven. Geen twijfel, de instituties staan garant, de vrije pers, de traditie. Bovendien zit de democratie ingebakken in de hoofden van 300 miljoen Amerikanen.