De mensen tasten en zoeken
Vergelijk de wereld met die van pakweg dertig jaar geleden. Zoveel is zeker, de Verenigde Staten van Amerika was de supermogendheid die de wereld zou laten meeprofiteren. Het economisch liberalisme vierde triomfen. Democratie had de toekomst. Het communisme was verleden tijd. De Sovjetunie bestond niet meer. China was een land vol kapitalistische beloften, met wel een miljard extra klanten. Optimistisch gingen miljoenen de jaren van 1990 in.
Oude demonen steken kop op
Op naar de 21ste eeuw was in 1989 de opdracht. Europa zou vrij, democratisch en kapitalistisch zijn. Nooit oorlog meer. Waarop de conflicten de kop opstaken, uitwassen van nooit opgeloste geschillen in Joegoslavië en Oekraïne. De wapens spraken, duizenden slachtoffers vielen. Wie dacht dat mèt de Joden het antisemitisme was uitgebannen, heeft zich vergist. Het nationalisme laat zich maar moeilijk onderdrukken.
‘Ach, het is Oostenrijk maar’
Ach nee, niets om je ongerust over te maken. In Polen hoeft alleen de president nog maar zijn handtekening te zetten. Dan is de rechter niet meer onafhankelijk. In Hongarije heeft de regering-Orban alle macht naar zich toegetrokken. In Duitsland klopt de nationaal-populistische AfD op de deur. De Italiaanse Liga Nord en het Franse Front National zijn gevestigde politieke grootheden. En in Oostenrijk is de ÖVP Oostenrijk erin geslaagd de uit het neonazisme voortgekomen voorheen rechts-extremistische en nu nationaal-populistische FPÖ in te passen in een regering.
Rechts wint in Oostenrijk
Wat moet Europa daar nou weer mee? Dikke kans dat in Oostenrijk een uiterst rechtse regering tot stand komt nu de voorlopige uitslag van de parlementsverkiezingen heeft uitgewezen dat de ÖVP (Oostenrijkse volkspartij) met bijna 32 procent van de stemmen de grootste partij is geworden en neigt naar samenwerking met de extreemrechtse FPÖ die derde werd met 26 procent tegen 26, 9 procent voor de socialistische SPÖ van de huidige bondskanselier Christian Kern.
Europa, wat nu?
Richting rechts, wezen de Duitse kiezers zondag. Duitsland, het grootste, rijkste land van de Europese Unie lijkt minder stabiel dan gedacht. De opkomst van de nationaal-populistische AfD is zorgwekkend genoeg. Uiterst rechtse krachten doen zich gelden. De SPD bereikte een naoorlogs dieptepunt. Ook de CDU/CSU verloor. De positie van bondskanselier Angela Merkel is aanmerkelijk verzwakt. Waarop de angstige vraag zich aandient, Europa, wat nu?
De politiek geduid, voor het nieuws uit