Israёl is in 2015 een land, ver weg
De geleerden zijn het er niet over eens of 12 miljoen Nederlanders besmet waren geraakt door een onbedwingbaar, vreselijk schuldgevoel of door de behoefte om zich twintig jaar na de Tweede Wereldoorlog alsnog bij het verzet aan te sluiten. Feit is dat het Nederland van de jaren 1960 en 1970 massaal Israёl steunde, zich zelfs vereenzelvigde met de Joodse staat die was omringd door louter vijanden.
Om nieuwe Holocaust vóór te zijn
‘Mijn land’, is de titel van het boek dat de voormalige Israёlische minister van buitenlandse zaken Abba Eban schreef in 1972. Verkeerde titel natuurlijk, maar wel een titel die precies aangeeft waar het in het Israёlisch-Palestijnse conflict om draait. Namelijk, om twee partijen die elkaar een stuk land betwisten.
‘Grens 1948’ komt akelig dichtbij
Vrede is het geenszins. Israёl en Hamas hebben de strijdbijl op 26 augustus opzij gelegd, de oorlog woedt voort, heviger nog, ook al is het op een ander niveau. Alsof de Palestijnen een beslissend offensief hebben ingezet, op weg naar de onafhankelijke staat Palestina.
‘Hebben wij es gewusst?’
Nog maar eens naar de historicus dr. Bart van der Boom gekeken, op de Volkskrantsite, filmpje nr. 4, getiteld: ‘Hebben wij Nederlanders es gewusst?’ Ach, ik had het boek, ‘Wij weten niets van hun lot’, moeten lezen.
Hoe het zij, met stijgende verbazing heb ik de serie afgezien. Het begint al met het citaat in filmpje nr. 3. “….Toen de Duitsers Nederland bezetten en de Joden wegvoerden, keken de Nederlanders de andere kant op. Alsof het hen niet kon schelen….” , waaraan dr. Van der Boom zijn betoog ophing.
‘Holocaust was niet gepland’
De Volkskrant toont via de site colleges van de Leidse universiteitsdocent, dr. Bart van der Boom over de Holocaust. “Opdat de lezer begrijpen zal”, vermoed ik. Ik heb er nu twee gezien. Dat zijn er vermoedelijk te weinig voor een definitief oordeel. Maar een indicatie moet er toch wel zijn.
Bedenk daarbij dat dr. Van der Boom twee jaar geleden nog furore maakte met zijn boek, getiteld: ‘Wij weten niets van hun lot’. Waarmee hij niet alleen de Librisprijs geschiedenis verwierf, maar ook zou hebben aangetoond dat de gewone Nederlander in de oorlog geen idee had van wat de joden in concentratiekampen te wachten stond. “En”, gaat hij een stapje verder, “die gewone Nederlander kon dat ook niet weten”.
De Volkskrantcolleges lijken eenzelfde gedachtelijn te volgen. In het eerst college legt dr. Van der Boom in elk geval haarfijn uit dat de Holocaust niet het resultaat was van vooropgezet plan, maar pas in 1942 min of meer toevallig tot stand kwam, in gang gezet door de loop van de ontwikkelingen. Dus als de top, Hitler zelf, al geen precies idee had, kun je dat ook moeilijk van de gewone Nederlander verwachten.
Ik geloof het best, al is het maar omdat de Holocaust elk voorstellingsvermogen te boven ging. Alleen vraag ik me af, wat de betekenis is. Maakt dat, bijvoorbeeld, de gewone Nederlander nu meer of minder verantwoordelijk?
De politiek geduid, voor het nieuws uit