Spanning om Wit-Rusland loopt op
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) heeft gisteren in Wenen besloten een onderzoek te beginnen naar mensenrechtenschendingen in Wit-Rusland. Het Europese Parlement wil dat de EU de Wit-Russische president Loekasjenko op de sanctielijst plaatst. Intussen heeft Wit-Rusland de grens met de EU-lidstaten Polen en Litouwen gesloten, terwijl het de controle op de grens met Oekraïne heeft verscherpt.
Langzamerhand nadert de situatie in Wit-Rusland een climax. Met massademonstraties ageren de Wit-Russen nu al meer dan een maand tegen de officiële uitslag van de presidentsverkiezingen. Volgens de regering zou Loekasjenko 80 procent van de stemmen hebben gekregen. De demonstranten zijn ervan overtuigd dat niet Loekasjenko maar tegenkandidaat Svetlana Tichanovskaja de winnaar is.
Belarus moet Russisch zijn
Geheime politie, martelingen, massa-arrestaties en zelfs tanks houden de demonstranten in Wit-Rusland, Belarus niet tegen. Ook gisteren stroomden de straten in Minsk weer vol. De laatste dictator van Europa, Aleksandr Loekasjenko, wil echter van geen wijken weten. Hij staat pal. Inmiddels ligt zijn lot wel in handen van het Rusland van president Poetin.
Op zondag 9 augustus vonden in Belarus verkiezingen plaats. President Loekasjenko eiste al snel de overwinning op. Tachtig procent van de kiezers zou op hem hebben gestemd. De Wit-Russische oppositie wist beter. Eigen steekproeven gaven aan dat oppositieleider Svetlana Tichanovskaja ruimschoots gewonnen had. Zij is naar Litouwen gevlucht.
De dictators zijn doodsbang
De laatste dictator van Europa Aleksandr Loekasjenko rest niets dan de naakte macht. Gisteren trotseerden meer dan 100.000 Belarussen opnieuw het bevel om thuis te blijven, het werk te hervatten en de verkiezingsuitslag van twee weken geleden te erkennen. Vader en zoon Loekasjenko pakten de wapens. Het leger staat klaar.
In Moskou, bijna 700 kilometer verder naar het oosten, heeft de Russische president Vladimir Poetin zijn politieke trukendoos geactiveerd. Opnieuw moet hij een moordpoging verdoezelen. Opnieuw was oppositieleider Aleksj Navalny het doelwit. In een ziekenhuis in Berlijn vechten artsen voor diens leven.
Alleen Poetin kan Loekasjenko redden
De Europese Unie erkent de verkiezingsuitslag van 9 augustus in Wit-Rusland niet, maar zal niet actief ingrijpen. Wel steunt zij de demonstranten die al twee weken het aftreden eisen van president Loekasjenko.
Dit is het resultaat van een ingelaste videovergadering van de Europese Raad voor Regeringsleiders. Alle 27 lidstaten scharen zich achter de verklaring. De verklaring was krachtiger dan verwacht. Niettemin biedt zij geen zicht op een oplossing. Immers, Brussel liet óók weten dat de Wit-Russische bevolking zelf tot een oplossing moet komen. De EU ziet geen mogelijkheden om actief in te grijpen. Zo meldt het NRC Handelsblad dat een bemiddelingspoging van de Duitse bondskanselier Merkel op niets is uitgelopen.
President Wit-Rusland zit klem
Hoeveel dictators hebben het politieke toneel al niet voortijdig verlaten? Het overgrote deel blies noodgedwongen de aftocht. Sommigen vertrokken horizontaal. Een enkeling mocht thuis uitblazen. Anderen zijn weggestemd, opgesloten, verjaagd of naar een ver gelegen oord verbannen. De grote uitzondering gaf net op tijd het stokje over.