Spanning om Wit-Rusland loopt op
De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) heeft gisteren in Wenen besloten een onderzoek te beginnen naar mensenrechtenschendingen in Wit-Rusland. Het Europese Parlement wil dat de EU de Wit-Russische president Loekasjenko op de sanctielijst plaatst. Intussen heeft Wit-Rusland de grens met de EU-lidstaten Polen en Litouwen gesloten, terwijl het de controle op de grens met Oekraïne heeft verscherpt.
Langzamerhand nadert de situatie in Wit-Rusland een climax. Met massademonstraties ageren de Wit-Russen nu al meer dan een maand tegen de officiële uitslag van de presidentsverkiezingen. Volgens de regering zou Loekasjenko 80 procent van de stemmen hebben gekregen. De demonstranten zijn ervan overtuigd dat niet Loekasjenko maar tegenkandidaat Svetlana Tichanovskaja de winnaar is.
Alleen Poetin kan Loekasjenko redden
De Europese Unie erkent de verkiezingsuitslag van 9 augustus in Wit-Rusland niet, maar zal niet actief ingrijpen. Wel steunt zij de demonstranten die al twee weken het aftreden eisen van president Loekasjenko.
Dit is het resultaat van een ingelaste videovergadering van de Europese Raad voor Regeringsleiders. Alle 27 lidstaten scharen zich achter de verklaring. De verklaring was krachtiger dan verwacht. Niettemin biedt zij geen zicht op een oplossing. Immers, Brussel liet óók weten dat de Wit-Russische bevolking zelf tot een oplossing moet komen. De EU ziet geen mogelijkheden om actief in te grijpen. Zo meldt het NRC Handelsblad dat een bemiddelingspoging van de Duitse bondskanselier Merkel op niets is uitgelopen.
President Wit-Rusland zit klem
Hoeveel dictators hebben het politieke toneel al niet voortijdig verlaten? Het overgrote deel blies noodgedwongen de aftocht. Sommigen vertrokken horizontaal. Een enkeling mocht thuis uitblazen. Anderen zijn weggestemd, opgesloten, verjaagd of naar een ver gelegen oord verbannen. De grote uitzondering gaf net op tijd het stokje over.
Problemen Loekasjenko nemen toe
De positie van de Wit-Russische president Victor Loekasjenko lijkt te wankelen. Ook in eigen kring zou de kritiek op de laatste dictator van Europa toenemen. Mede daarom liet het regime gisteren zo’n 1000 demonstranten vrij. Ook bood de minister van binnenlandse zaken zijn excuses aan voor de verwondingen. Intussen zijn er nog wel duizenden gevangenen. Intussen bereidt de Europese Unie sancties voor tegen het regime.
‘Laatste dictator’ schuwt geen middel
‘De laatste dictator van Europa’, is de bijnaam voor de 65-jarige president van Wit-Rusland, Alexandr Loekasjenko. Naar verluidt bevalt de bijnaam wel. Wellicht meent Loekasjenko dat hij indruk maakt. Dat, met andere woorden, mogelijke tegenstanders inzien dat verzet zinloos is. Immers, een dictator weet wel raad met critici en mogelijke uitdagers. De gevangenis en erger wachten.
Zondag telde Loekasjenko zijn zegeningen. Vierentwintig jaar regeert de voormalige Sovjetvazal met harde hand over 9 miljoen inwoners. Vijf keer al won hij verkiezingen conform de lessen van elke zichzelf respecterende dictator. Dit keer zou 80 procent van de stemmen op hem zijn uitgebracht, tegen nog geen 10 procent voor zijn tegenstander, Svetlana Tichanovskaya. Kortom, de zege stond vast.
De politiek geduid, voor het nieuws uit