MEI

Zo’n tien kilometer van de Nederlands-Belgische grens, een kilometer of 15 ten zuiden van Eindhoven ligt een van die begraafplaatsen. Klein, overzichtelijk goed onderhouden. Soms loop ik er wel eens doorheen, zomaar, zonder reden, omdat ik er langskom. Hier liggen dan de jongens, mannen alweer een dikke zestig jaar. Soldaten die hun leven hebben gegeven. Mooi is altijd weer, om het gastenboek te lezen. Hoe mensen, ouderen, jongeren, kinderen, zich oprecht dankbaar tonen.

De begraafplaats ligt aan de zogeheten corridor, de weg die de geallieerde troepen in september 1944 rechtstreeks vanuit Belgie naar Arnhem moest leiden. Veldmaarschalk Montgomery hoopte op die manier direct door te kunnen stoten naar het hart van Duitsland. Ook aan de corridor lag Nuenen dat weer even ten oosten ligt van Eindhoven. Ergens op een kruispunt herinnert een gedenksteen aan twee omgekomen Amerikaanse soldaten. Iets verder ligt Mierlo, waar een grotere begraafplaats er prachtig groen bijligt. Dertig kilometer noordelijker bevindt zich Overloon waar een hevige tankslag heeft gewoed. Het oorlogsmuseum staat er niet voor niets. Er is nog flink gevochten in het laatste oorlogsjaar, ook in Nederland. De Slag om Arnhem werd een militair fiasco. De hongerwinter moest nog komen, maar op 7 mei 1945 was het toch zover, Duitsland capituleerde.

Zestig jaar later. Mei is de herdenkingsmaand. Steeds oudere mannen en vrouwen vertellen elk jaar weer, het verhaal dat verteld moet worden. En elke keer weer horen we het aan, soms met tranen in de ogen. Hoe moeilijk het was, hoe er heldendaden werden verricht, hoe het verraad om de hoek lag. Opdat we nooit vergeten zullen, opdat we nooit de fouten van toen herhalen..

Oorlog, het verhaal van goed en kwaad. Er komt geen einde aan. Heb ik ooit gedacht dat iedere Duitser slecht was? Misschien, ooit. Maar allang weet ik wel beter, ook al wil ik niet vergeten dat vele massa’s zich maar al te gemakkelijk lieten overtuigen door redeloos gebral, hoe grote ondernemers slechts dachten aan het voortbestaan van wat ze hadden opgebouwd, het geld dat te verdienen valt, hoe lege huizen razendsnel weer ingenomen werden, hoe miljoenen niet wilden weten wat er werkelijk gebeurde. Wil ik niet vergeten, hoe Duitse legers zes jaar keihard vochten voor de Fuhrer, de weg vrijmaakten voor een van de grootste misdaden uit de geschiedenis, de holocaust: Zes miljoen mensen beroofd, opgepakt, vergast, vermoord. Hoe ook Nederland zuchtte onder het nazi-juk. Hoe helden geboren werden, met het verraad altijd weer op de loer.

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN © 2005 GJ RITMEESTER