REFERENDUM IS EEN FARCE

“It’s the economy stupid”. Clinton won er in 1992 de Amerikaanse presidentsverkiezingen mee. Het is de economie die bepaalt, en met de economie zijn dat de internationale politieke ontwikkelingen. Amerika, China, Japan, India zijn de uitdagingen die de Europese Unie wacht. Groter en groter moet Europa worden. En met een vrije markt voor een achterland van 350 miljoen zielen hebben de voorstanders een belangrijk argument. Vandaar, de uitbreiding, de open grenzen. Arbeid halen waar hij het goedkoopst is. Europa moet mee in de vaart der volkeren. Alleen maar voordelen. Een onomkeerbaar proces.

Vierhonderdachtenveertig artikelen onderverdeeld in vier delen, een inleiding en twee bijlagen omvat het Verdrag tot vaststelling van een Grondwet voor Europa. Intussen lijkt een heus debat te ontstaan, nu we er op1 juni in een referendum ja op kunnen zeggen. Of nee. De regeringsleiders willen maar één ding: Ja! Immers, zij zijn verantwoordelijk. Maar de tegenkrachten versterken zich. Een nee dreigt. Maar daaraan zullen diezelfde regeringsgeleiders geen consequenties aan verbinden. Immers, het gaat om Europa, niet om hen. Bovendien, wat maakt het allemaal ook uit? Europa gaat zijn gang, met of zonder grondwet. Geen regeringsleider, geen minister, geen kiezer, geen debat die dat tegenhoudt.

TEGENKRACHTEN

Europa gaat zijn gang! De grote vraag is niet zozeer de richting, maar: hoe geven we vorm aan de gang? Laten we de vrije markt de vrije teugel? Steeds sterker worden de tegenkrachten die de lidstaten welhaast dagelijks doordringen van de nationale belangen. Daarvan willen de Europese kiezers maar moeilijk af. Helaas, daarom gaat het niet op 1 juni. Of toch weer wel? Ach, goed beschouwd, is het referendum een farce. Niet, omdat het verkeerd is te stemmen over belangrijke beslissingen, betreffende de Europese Unie. Wel, omdat de besluiten allang bekrachtigd zijn, vastgelegd in verdragen. Het punt is dat de kiezers blijkbaar geen invloed mogen uitoefenen op de koers die de Europese Unie is ingeslagen. Intussen doen de politici het voorkomen alsof zij de chauffeurs zijn van een auto waarvan het stuur zodanige gebreken vertoont dat bochten nemen onmogelijk is. Recht vooruit of recht achteruit. Dat zou volgens hen de keuze te zijn, en dat op een weg die zoals bekend langs heel wat bergen voert.

Een farce is het referendum bovendien, omdat er nauwelijks kiezers zijn die begrijpen waarvoor zij nu precies moeten zijn, of waartégen. Immers, de Grondwet is feitelijk, zoals de officiële naam zegt, een optelsom van de reeds bestaande verdragen. Het oprichtingsverdrag van de Europese Economische Gemeenschap, 1957, alsmede het Verdrag van Maastricht van 1991 worden onder andere vastgelegd, en dus de euro. Ook is er plaats voor het Handvest van Grondrechten, zoals overeengekomen in Nice 2000.

“Vrijheid, gelijkheid, democratie”. Daar staat Europa voor, meldt de nieuwe Grondwet. . “Dus moeten we”, aldus de voorstanders, “ja zeggen”. “Nee”, betogen de tegenstanders. “Immers, pas dan ben je een echte Europeaan”.

ALLE RECHTEN VOORBEHOUDEN © 2005 GJ RITMEESTER